การอนุรักษ์ดินและน้ำ หมายถึงการกระทำที่ก่อให้เกิดผลดีกับดินและน้ำ หรือใช้ประโยชน์ดินและน้ำอย่างเหมาะสม มีวัตถุประสงค์ที่สำคัญ คือ 1.ลดการชะล้างพังทลายของดิน 2.รักษาปริมาณอาหารธาตุและระดับความอุดมสมบูรณ์ของดิน 3.รักษาระดับอินทรียวัตถุในดิน 4.รักษาสมบัติทางกายภาพและเคมีของดินให้เหมาะต่อการเจริญเติบโตของพืช 5.รักษาน้ำและความชื้นในดิน โดยแนวคิดการอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่เกษตร แบ่งออกเป็นพื้นที่ต่างๆ ดังนี้

1.พื้นที่นา (นาดอน) 1) การทำนาตามแนวระดับ โดยให้สม่ำเสมอตลอดทั้งแปลง เพื่อให้มีน้ำขังมากขึ้นและป้องกันการขาดน้ำ 2) ลดปริมาณคันนาเพื่อขยายแปลงนาให้ใหญ่ขึ้น มีเนื้อที่เพาะปลูกเพิ่มขึ้น 3) ปรับปรุงสภาพคันนาให้เหมาะสม 4) 
ปรับปรุงบำรุงดินให้อุดมสมบูรณ์ โดยใส่ปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยเคมีตามความเหมาะสม

2.พื้นที่ปลูกพืชไร่ (พื้นที่ลาดเท 1-3%) 1) การเตรียมดิน ให้ไถพรวนขวางความลาดเทของพื้นที่ ป้องกันดินถูกกัดเซาะ 2) ไถพรวนในระยะที่ดินมีความชื้นเหมาะสมไม่แห้งหรือแฉะเกินไป 3) ปลูกพืชตามแนวระดับขวางความลาดเทของพื้นที่ 4) มีการปลูกพืชหมุนเวียนและพืชคลุมดินเพื่ออนุรักษ์ดินและน้ำ 5) รปรับปรุงบำรุงดิน โดยใส่ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก ร่วมกับปุ๋ยเคมีตามความเหมาะสม 6) ควรไกลบเศษพืชและซากพืชลงไปในดิน

3.พื้นที่ลาดเท 3-10% 1) ต้องทำคันดินกั้นน้ำพร้อมทางน้ำแบบลดระดับในพื้นที่ 2) ปลูกพืชคลุมดิน 3) ในกรณีที่ต้องการปลูกไม้ยืนต้นหรือไม้ผล อาจทำคันดินแล้วแต่ความเหมาะสม

4.พื้นที่ลาดเท 10-20% 1) ถ้าพื้นที่มีดินดี ดินบนลึก ต้องทำคันดินแบบขั้นบันได ไถพรวนน้อยที่สุด ป้องกันน้ำไหลบ่าและการพังทลายของดิน 2) ถ้าพื้นที่มีดินดี หน้าดินลึก การปลูกไม้ยืนต้นต้องทำคันดินแบบขั้นบันไดที่มีทางระบายน้ำ 3) ถ้าพื้นที่มีดินเลวและดินบนตื้น ควรใช้สำหรับปลูกไม้โตเร็วไว้ใช้สอย 4) การใช้ประโยชน์พื้นที่นี้ทางการเกษตรกรรม จำเป็นต้องเสียค่าใช้จ่ายสูงต้องพิถีพิถันในการจัดการ

5.พื้นที่ลาดเทเกินกว่า 35% ไม่ควรทำการเกษตร ถ้ามีความจำเป็นต้องใช้ ควรบริหารจัดการเป็นพิเศษ