“เนื้องอก” หมายถึง ภาวะการเจริญเติบโตอย่างผิดปกติของเซลล์ในร่างกาย เนื้องอกแบ่งได้ 2 ประเภท คือ เนื้องอกแบบไม่ร้ายแรง ไม่เข้าไปทำลายเซลล์ปกติรวมถึงไม่เข้าไปในหลอดเลือดและหลอดน้ำเหลือง เนื้องอกชนิดนี้รักษาได้ด้วยการผ่าตัดตามปกติ กับ เนื้องอกแบบร้ายแรง หรือที่รู้จักกันในชื่อของ “มะเร็ง” เนื้องอกชนิดนี้จะแบ่งเซลล์ออกไปทำลายอวัยวะข้างเคียง รวมถึงแทรกผ่านหลอดเลือดและหลอดน้ำเหลืองกระจายไปได้ทั่วร่างกาย การรักษาต้องประกอบกันทั้งการผ่าตัด ฉายรังสี และวิธีทางเคมี
“กระดูก” ก็เป็นส่วนประกอบหนึ่งของร่างกายที่มีโอกาสเกิดภาวะเนื้องอกได้ หากเป็นเนื้องอกแบบไม่ร้ายแรง แค่ผ่าตัดเอาเนื้อส่วนที่ผิดปกติออกก็เพียงพอ แต่หากเป็นเนื้องอกแบบร้ายแรง บางครั้งจำเป็นต้อง “ตัดกระดูกทิ้ง” เพื่อไม่ให้เซลล์มะเร็งลุกลามไปยังส่วนอื่นๆ ของร่างกาย ซึ่งที่ผ่านมา ปัญหาของการรักษาเนื้องอกกระดูกที่สำคัญประการหนึ่ง คือการหาวัสดุมาใส่ทดแทนกระดูกส่วนที่ถูกตัดทิ้งไปหลังการผ่าตัดเนื้องอกกระดูกทำได้ลำบาก
ถึง “รอดตาย” แต่ชีวิตที่เหลือก็ “ไม่เหมือนเดิม”!!!
กระทั่งไม่นานนี้ คณะผู้วิจัยจากประเทศไทย อันเป็นการร่วมมือกันของ โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า กับ คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สามารถสร้าง “กระดูกข้อมือเทียม” จาก “ไทเทเนียม” (Titanium) สำหรับใช้แทนกระดูกนิ้วหัวแม่มือได้สำเร็จ และเปิดแถลงข่าวไปเมื่อ 26 ม.ค. 2559 ที่ผ่านมา
พ.ท.รศ.นพ.สุริยา ลือนาม หัวหน้าหน่วยออร์โธปิดิกส์ทางมือ กองออร์โธปิดิกส์ โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า กล่าวว่า สำหรับข้อดีของกระดูกไทเทเนียม ที่ได้จากการพิมพ์ด้วยเครื่องพิมพ์สามมิติ (3D Printing) มีขนาดและรูปร่างเหมือนกระดูกปกติทุกประการ สามารถผลิตสำหรับใช้เฉพาะบุคคล เข้ากับสรีระกระดูกที่เหมือนกระดูกเดิมของผู้ป่วย มีน้ำหนักเบาแข็งแรงทนทาน และมีความปลอดภัยสูง สามารถผลิตได้ในประเทศไทย ราคาประหยัด สามารถใช้ทดแทนกระดูก ในตำแหน่งที่ไม่สามารถหาวัสดุอื่นมาทดแทนได้
“งานวิจัยชิ้นนี้เป็นการผ่าตัดในผู้ป่วยหญิง อายุ 37 ปีที่กระดูกหัวแม่มือถูกทำลายด้วยเนื้องอกกระดูกชนิด Giant Cell Tumor โดยใช้เทคนิคการเย็บเอ็นติดกับกระดูกไทเทเนียม เพื่อยึดกระดูกเทียมให้เข้าที่ ผลการรักษาพบว่าผู้ป่วยมีอาการปกติ สามารถขยับนิ้วหัวแม่มือได้ดี ไม่พบปัญหาแทรกซ้อนแต่อย่างใด” พ.ท.รศ.นพ.สุริยา กล่าว
ขณะที่ พ.อ.รศ.นพ.ทิพชาติ บุณยรัตพันธ์ หัวหน้าทีมแพทย์ผ่าตัด กองออร์โธปิดิกส์ โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า กล่าวว่า สำหรับกรณีการผ่าตัดผู้ป่วยรายแรก ปัญหาของผู้ป่วยคือมีเนื้องอกบริเวณกระดูกหัวแม่มือ ซึ่งเป็นเนื้องอกที่ดุร้าย สามารถเจริญเติบโตได้ใหม่อีกครั้ง
การรักษาในขั้นตอนแรกคือการผ่าตัดที่เอากระดูกแท้ออกมา ซึ่งในอดีตจะทำด้วยวิธีการเย็บกระดูกข้อถัดไปเชื่อมต่อข้อกระดูกที่เหลือเข้าด้วยกัน แต่จะไม่สามารถใช้งานได้แบบเดิม จึงมีการออกแบบกระดูกเทียมมาให้สามารถใช้ได้เฉพาะบุคคลเท่านั้น และติดตามผลการรักษาเป็นระยะเวลา 4 เดือน การผ่าตัดกระดูกเปรียบเสมือนการเจียระไนเพชร มีรายละเอียดมากเท่าไหร่ ยิ่งยาก แต่ท้ายที่สุดเมื่อสามารถผ่านจุดนี้ไปได้ ส่วนอื่นๆ ก็ไม่เป็นปัญหา
“ล่าสุดมีผู้ป่วยรายที่ 2 เข้ารับการรักษาในตำแหน่งเดียวกันกับรายแรกที่มีการรักษาไปแล้ว เมื่อมีผู้ป่วยประสงค์เข้ารับการรักษายินดีให้บริการเสมอ และไทเทเนียมจะอยู่ในสภาพแทนกระดูกจริงตลอดไป ส่วนเรื่องระยะเวลาในการรักษานั้นจะต้องรอจนกว่าจะมั่นใจได้ว่าไม่มีเนื้องอกเกิดซ้ำในบริเวณที่มีการใส่กระดูกเทียม ซึ่งรายแรกที่ได้ทดลองใช้เวลานานถึง 1 ปี เนื่องจากต้องติดตามผลและรอจนกว่าจะขยับนิ้วได้ นอกจากนี้เรื่องค่ารักษาไม่เกิน 30,000 บาทต่อผู้ป่วย 1 คน แบ่งเป็นค่าจัดทำกระดูกเทียม และค่าผ่าตัด ซึ่งถือเป็นงานวิจัยที่หาต้นทุนเอง”
พ.อ.รศ.นพ.ทิพชาติระบุ ซึ่งขั้นตอนการผลิตกระดูกเทียมจากไทเทเนียม เริ่มจากการใช้เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์(CT-scan) ทำการสแกนกระดูกต้นแบบของผู้ป่วย โดยจะใช้กระดูกชิ้นเดียวกันที่อยู่ฝั่งตรงกันข้ามกับด้านมาเป็นต้นแบบ นำเอาข้อมูลมาวิเคราะห์และประมวลผลในเครื่องคอมพิวเตอร์ เพื่อแยกเอากระดูกชิ้นต้นแบบที่ต้องการ
จากนั้นนำข้อมูลกระดูกต้นแบบมาปรับแต่ง พร้อมใช้คอมพิวเตอร์ในการออกแบบเพื่อช่วยเจาะรูกระดูก ที่สำหรับเอาไว้เย็บตรึงกับเอ็นของผู้ป่วย ในขั้นตอนนี้ควรทำร่วมกับคำแนะนำของคณะแพทย์เพื่อให้ได้ขนาดและตำแหน่งของรู้ที่เหมาะสม
หลังจากนี้จะมีการป้อนข้อมูลเข้าไปยังเครื่องพิมพ์สามมิติ ทำการพิมพ์กระดูกต้นแบบด้วยการใช้เรซิน (resin) จากนั้นจึงจะนำกระดูกต้นแบบเรซินที่ได้จากการพิมพ์สามมิติมาใช้เป็นต้นแบบเพื่อผลิตกระดูกทียมโลหะ ด้วยการหล่อโลหะแบบขี้ผึ้งหาย (Lost-wax casting) โดยใช้วัสดุไทเทเนียมเป็นวัตถุดิบ และสุดท้ายคือการนำกระดูกเทียมไทเทเนียมไปขัดผิวและฆ่าเชื้อต่อไปก่อนจะนำไปผ่าตัดเปลี่ยนกระดูกให้ผู้ป่วยต่อไป
ด้าน ดร.เชษฐา พันธ์เครือบุตร รองหัวหน้าโครงการผลิตกระดูกโลหะไทเทเนียมด้วยการพิมพ์สามมิติ คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อธิบายเพิ่มเติมถึงการนำกระดูกไปใช้ว่า ขั้นตอนการผ่าตัดจะประกอบไปด้วย 6 ขั้นตอน คือ 1.ผ่าตัดเอากระดูกที่เป็นเนื้องอกหรือมะเร็งกระดูกออกทิ้งไป
2.นำกระดูกเทียมไทเทเนียมที่เตรียมไว้มาใส่แทน 3.เย็บเส้นเอ็นของผู้ป่วยยึดตรึงกับกระดูกเทียมให้แข็งแรง ป้องกันการเคลื่อนหยุดจากตำแหน่งที่ต้องการ 4.ใช้โลหะหรือลวดด้ามยึดไว้ชั่วคราว เพื่อให้เอ็นสมานตัวให้ดีก่อนใส่เฝือกช่วยพยุงชั่วคราว 5.รอจนเอ็นและเนื้อเยื่อสมานตัวจนสนิท จึงเอาลวดและเฝือกที่ดามออก ปกติใช้เวลา 4-6 สัปดาห์ และ 6.เริ่มฝึกขยับและใช้งาน
แม้จะเป็นเพียง “กระดูกชิ้นเล็กๆ”..แต่ก็ถือเป็น “ก้าวแรกที่ยิ่งใหญ่” ของวงการแพทย์ไทย!!!
อารีรัตน์ คุมสุข
SCOOP@NAEWNA.COM
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี