นายเอกนัฏ พร้อมพันธุ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม เปิดเผยว่า คณะกรรมการสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.) บอร์ด สมอ. ไดด้มีมติเห็นชอบมาตรฐาน แผงเซลล์แสงอาทิตย์ที่ผ่านการใช้งานแล้ว หรือ แผงโซลาร์เซลล์มือสอง เมื่อวันที่ 20 มกราคม 2568 ที่ผ่านมา เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนเข้าถึงพลังงานสะอาด ซึ่งเป็นพลังงานทดแทนที่จะนำมาใช้ในภาคครัวเรือนได้ ช่วยให้เกิดการหมุนเวียนทรัพยากรอย่างคุ้มค่าตามหลักเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) รวมทั้งเป็นแนวทางในการลดขยะอุตสาหกรรมในระยะยาว รองรับการบริหารจัดการแผงโซลาร์เซลล์และแบตเตอรี่ ทั้งในภาคอุตสาหกรรมและภาคครัวเรือนที่ผ่านการใช้งานแล้ว แต่ยังคงมีสมรรถนะที่ดีเพียงพอที่สามารถใช้งานต่อได้

ทั้งนี้กระทรวงอุตสาหกรรมได้ส่งเสริมให้ภาคอุตสาหกรรมใช้ไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียนมาอย่างต่อเนื่อง เพื่อลดผลกระทบทางด้านสิ่งแวดล้อม โดยแก้ไขกฎหมายเพื่อปลดล็อกให้การผลิตพลังงานไฟฟ้าจาก Solar Rooftop หรือแผงโซลาร์เซลล์ ไม่ต้องขอรับใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน รวมทั้งออกมาตรการช่วยเหลือธุรกิจ SMEs ให้สามารถนำ Solar Rooftop มาเป็นหลักทรัพย์ค้ำประกันในการขอสินเชื่อ ออกแบบและพัฒนาเครื่องคัดแยกซากแผงโซลาร์เซลล์ เพื่อคัดแยกวัตถุดิบของแผงโซลาร์เซลล์ให้นำกลับมาใช้ประโยชน์ได้ พัฒนาศูนย์การเรียนรู้ด้านเทคโนโลยีรีไซเคิลซากแผงโซลาร์เซลล์ครบวงจร

อย่างไรก็ตามอยู่ระหว่างดำเนินโครงการศึกษาความคุ้มค่าเชิงธุรกิจและพัฒนาแบบจำลองต้นแบบระบบ Smart Energy Aggregator Platform เพื่อบริหารจัดการความต้องการพลังงานของโรงงานภายในนิคมอุตสาหกรรม และแหล่งพลังงานสะอาดแบบกระจายศูนย์ ที่สามารถทำงานร่วมกับระบบโรงไฟฟ้าเสมือนของการไฟฟ้านครหลวงและการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค เป็นต้น ล่าสุดได้ให้การรับรอง มอก. แผงโซลาร์เซลล์มือสอง ซึ่งถือเป็นการส่งเสริมการใช้พลังงานของภาคอุตสาหกรรมที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมแบบครบวงจร

นายวันชัย พนมชัย เลขาธิการสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม กล่าวว่า  นอกจากบอร์ดจะเห็นชอบร่างมาตรฐานแผงโซลาร์เซลล์มือสอง ตามที่ สมอ. เสนอแล้ว  ยังเห็นชอบมาตรฐานสินค้าและมาตรฐานวิธีทดสอบต่าง ๆ รวมจำนวน 68 มาตรฐาน โดยเป็นมาตรฐานด้านสิ่งแวดล้อมและความปลอดภัย เช่น กระเบื้องหลังคา  แผ่นผนังคอนกรีตสำเร็จรูปและชิ้นส่วนคอนกรีตมวลเบาประสิทธิภาพพลังงาน  เครื่องดับเพลิงยกหิ้ว แก๊สกระป๋อง และชุดทดสอบฟอร์มาลินแบบกระดาษ เป็นต้น นอกจากนี้ ยังมีมติเห็นชอบรายชื่อมาตรฐานที่ สมอ. จะจัดทำเพิ่มเติมในปี 2568 อีก 99 มาตรฐาน รวมเป็น 611 มาตรฐาน เช่น สายไฟฟ้าแรงดันสูงหุ้มฉนวนและอุปกรณ์ส่วนควบ ลูกถ้วยไฟฟ้า ตัวเก็บประจุ ผงแคลเซียมคาร์บอเนต และสารขยายตัวที่ใช้เป็นวัสดุผสมคอนกรีต เป็นต้น

ทั้งนี้ สมอ. ได้กำหนดมาตรฐานแผงโซลาร์เซลล์แล้ว จำนวน 2 มาตรฐาน ซึ่งเป็นมาตรฐานภาคสมัครใจ ได้แก่ มอก. 61215 เล่ม 1 (1) – 2561 เป็นมาตรฐานผลิตภัณฑ์ที่แสดงประสิทธิภาพและความสามารถในการผลิตกระแสไฟฟ้าของแผงโซลาร์เซลล์ และ มอก. 2580 เล่ม 2-2562 เป็นมาตรฐานด้านความปลอดภัย ซึ่งมีข้อกำหนดเกี่ยวกับการทนความร้อน การตัดไฟ การป้องกันไฟรั่ว การลามไฟ และมีระบบป้องกันไม่ให้เกิดความร้อนจนเกิดการลุกไหม้ ซึ่งมีผู้ผลิตภายในประเทศที่ได้รับใบอนุญาต จาก สมอ. แล้ว จำนวน 7 ราย

สำหรับมาตรฐาน “แผงโซลาร์เซลล์มือสอง” มอก. 4410-2568 เป็นมาตรฐานภาคสมัครใจที่กำหนดขึ้นใหม่ โดยอ้างอิงตามมาตรฐานสากล ซึ่งกำหนดเกณฑ์การประเมินทางด้านกายภาพ เช่น รอยร้าวของกรอบแผง รอยไหม้ของเซลล์ ฟองอากาศบนวัสดุห่อหุ้มและลักษณะภายนอก รอยไหม้หรือรอยสนิมบนตัวนำไฟฟ้า ขั้วต่อหลวมหรือผิดรูป และการฉีกขาดของสายเคเบิล เป็นต้น ซึ่งเมื่อผ่านการประเมินด้านกายภาพแล้ว จึงจะทดสอบกระแสไฟฟ้ารั่วขณะเปียก และทดสอบด้านสมรรถนะ เพื่อทดสอบว่ายังคงมีสมรรถนะเพียงพอและสามารถนำไปใช้งานต่อได้อย่างปลอดภัย เพื่อให้ผู้บริโภคมั่นใจในความปลอดภัยขั้นพื้นฐานและคุณภาพที่ดีในการใช้งาน โดยมาตรฐานดังกล่าวจะประกาศใช้ภายในปีนี้

- 030