นางอารดา เฟื่องทอง อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ(คต.)เปิดเผยว่าระหว่างวันที่ 7 – 11 กันยายน 2568 กรมฯนำคณะผู้ส่งออกข้าวไทยเดินทางไปพบปะหารือกับหน่วยงานภาครัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้องกับสินค้าข้าวของญี่ปุ่น ณ กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่นเพื่อกระชับความสัมพันธ์ทางการค้าและรักษาตลาดข้าวไทยในญี่ปุ่นตามนโยบายของกระทรวงพาณิชย์ที่มอบหมายให้กรมฯ รักษาปริมาณการส่งออกข้าวไปญี่ปุ่นที่ปีละประมาณ 300,000 ตัน

กรมฯมีกำหนดจะนำคณะผู้ส่งออกข้าวไทยไปพบหารือในครั้งนี้ได้แก่กระทรวงเกษตร ป่าไม้ และประมงของญี่ปุ่น( MAFF) ซึ่งเป็นหน่วยงานภาครัฐที่ทำหน้าที่กำหนดปริมาณการนำเข้าข้าวและกำกับดูแลการประมูลเพื่อนำเข้าข้าวของญี่ปุ่นบริษัท Overseas Merchandise Inspection Company (OMIC) ซึ่งเป็นหน่วยงานตรวจสอบคุณภาพข้าวที่จะนำเข้าของญี่ปุ่น และผู้นำเข้าข้าวรายสำคัญของญี่ปุ่น ประกอบด้วย บริษัท Kitoku Shinryo Co., Ltd. บริษัท ITOCHU Food Sales and Marketing Co., Ltd. และบริษัท Kanematsu Corporation รวมทั้งโรงงานแปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าวรายสำคัญของญี่ปุ่นซึ่งล้วนมีบทบาทสำคัญต่อการค้าข้าวของญี่ปุ่นและมีความสัมพันธ์ที่ดีกับฝ่ายไทยมาโดยตลอด

ญี่ปุ่นเป็นประเทศผู้ผลิตและผู้นำเข้าข้าวรายสำคัญของโลกแต่ละปีมีผลผลิตข้าว ประมาณ 7.28 – 7.64 ล้านตัน มีความต้องการข้าวปีละมากกว่า 8 ล้านตัน นำเข้าข้าวจากต่างประเทศปีละประมาณ 700,000 ตัน แหล่งนำเข้าที่สำคัญได้แก่ ไทย สหรัฐฯ ออสเตรเลีย และจีน สำหรับปี 2568 ญี่ปุ่นนำเข้าข้าวจากต่างประเทศแล้ว 402,157 ตันเพิ่มขึ้นจากช่วงเดียวกันของปีก่อน 9.15% โดยนำเข้าจากสหรัฐฯมากที่สุด รองลงมา ได้แก่ ไทย ออสเตรเลีย และจีน ตามลำดับ

การส่งออกข้าวไทยไปญี่ปุ่นแต่ละปีประมาณ 257,000 – 336,000 ตัน ครองส่วนแบ่งตลาดนำเข้าข้าวของญี่ปุ่นประมาณ 37 – 45% โดยในช่วง 8 เดือนแรกของปี 2568 ไทยส่งออกข้าวไปญี่ปุ่นแล้ว148,000 ตัน ลดลงจากช่วงเดียวกันของปีก่อน 19.36% ที่ส่งออกประมาณ 183,000 ตัน เนื่องจากชาวญี่ปุ่นนิยมบริโภคข้าวเมล็ดสั้นเป็นอาหารหลัก แต่ช่วงที่ผ่านมาญี่ปุ่นผลิตข้าวได้ไม่เพียงพอจึงต้องนำเข้าข้าวเมล็ดสั้นหรือเมล็ดกลางจากต่างประเทศเข้าไปทดแทนผลผลิตข้าวในประเทศ

ขณะที่ข้าวไทยที่ส่งออกไปญี่ปุ่นเป็นข้าวเมล็ดยาวได้แก่ ข้าวขาว ข้าวเหนียว และข้าวหอมมะลิไทยส่วนใหญ่ประมาณ 90%ของปริมาณข้าวไทยที่ส่งออกไปญี่ปุ่นถูกนำไปใช้ในอุตสาหกรรมของญี่ปุ่นเช่น ผลิตสาเก และขนมอบกรอบ ส่วนข้าวไทยที่เหลืออีก10% ถูกนำไปใช้ในครัวเรือนและร้านอาหารในญี่ปุ่น