ปารีส/แคนเบอร์รา/วอชิงตัน (เอพี/รอยเตอร์/บีบีซีนิวส์) – ฝรั่งเศสเรียกตัวเอกอัครราชทูตประจำออสเตรเลียและสหรัฐฯ กลับประเทศ จากการณีข้อตกลงไตรภาคีด้านความมั่นคงระหว่างออสเตรเลีย สหรัฐฯ และอังกฤษ ที่มีชื่อว่า ออคัส (Aukus)ส่งผลให้ข้อตกลงต่อเรือดำน้ำระหว่างฝรั่งเศสกับออสเตรเลียต้องล่มไป

นายฌอง-อีฟว์ เลอ ดริยอง รัฐมนตรีต่างประเทศฝรั่งเศส กล่าวว่า การตัดสินใจลักษณะที่ไม่เกิดขึ้นบ่อยนักของประธานาธิบดีเอมมานูเอล มาครงของฝรั่งเศสในครั้งนี้ เนื่องจากเป็นกรณีที่มีความสำคัญเป็นพิเศษมาก เพราะฝรั่งเศสได้รับแจ้งเรื่องกลุ่มออคัส เพียงไม่กี่ชั่วโมงหลังการออกมาแถลงของผู้นำทั้ง 3 ประเทศ ขณะที่แหล่งข่าวทางการทูตในกรุงฝรั่งเศสเปิดเผยว่า ประธานาธิบดีมาครง ได้รับหนังสือจากนายกรัฐมนตรีสกอตต์ มอร์ริสัน ของออสเตรเลีย แจ้งเรื่องการยกเลิกข้อตกลงเรือดำน้ำกับฝรั่งเศส เมื่อเช้าวันพุธ 15 ก.ย. ที่ผ่านมา เพียง 1 วันก่อนที่ผู้นำสหรัฐฯ อังกฤษ และออสเตรเลียจะออกมาประกาศ นอกจากนี้ แหล่งข่าวทางการทูตในฝรั่งเศสเผยด้วยว่า นี่เป็นครั้งแรกที่รัฐบาลปารีสเรียกตัวทูตกลับประเทศในลักษณะนี้ สะท้อนว่าเป็นวิกฤตความสัมพันธ์ครั้งร้ายแรงระหว่างฝรั่งเศสกับสหรัฐฯ และฝรั่งเศสกับออสเตรเลีย

ก่อนหน้านี้เมื่อวันพฤหัสบดี ออสเตรเลียกล่าวว่า จะยกเลิกข้อตกลงมูลค่า มูลค่า 37,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 1.2 ล้านล้านบาท ที่ลงนามไปเมื่อปี 2016 เพื่อให้นาวัล กรุ๊ป บริษัทผลิตยุทโธปรกรณ์ของฝรั่งเศสต่อเรือดำน้ำแบบปกติให้โดยออสเตรเลียจะต่อเรือดำน้ำพลังงานนิวเคลียร์อย่างน้อย 8 ลำ ด้วยใช้เทคโนโลยีจากสหรัฐฯ และอังกฤษ หลังบรรลุข้อตกลงไตรภาคีด้านความมั่นคงที่เรียกว่า ออคัส (AUKUS) ซึ่งฝรั่งเศสเรียกกรณีนี้ว่าเป็นการแทงข้างหลัง

ด้านออสเตรเลียกล่าวล่าสุดว่า รัฐบาลรู้สึกเสียใจที่มีการเรียกตัวทูตกลับประเทศและยังคงให้คุณค่าความสัมพันธ์กับฝรั่งเศสและจะยังคงติดต่อกับรัฐบาลฝรั่งเศสในประเด็นอื่นๆ ต่อไป แต่ยืนยันว่าเป็นการตัดสินใจที่เป็นไปตามผลประโยชน์ด้านความมั่นคงของออสเตรเลียที่มีความชัดเจนและเปิดเผยส่วนโฆษกกระทรวงต่างประเทศสหรัฐฯ กล่าวว่า ฝรั่งเศสเป็นพันธมิตรที่มีความสำคัญและสหรัฐฯ จะดำเนินการเพื่อแก้ปัญหาความคิดเห็นที่แตกต่างกันภายในอีกไม่กี่วันข้างหน้านี้ อย่างไรก็ดี เป็นที่น่าสังเกตว่ากระทรวงต่างประเทศฝรั่งเศสไม่ได้กล่าวถึงอังกฤษในเรื่องความขัดแย้งประเด็นนี้แต่อย่างใด แต่แหล่งข่าวทางการทูตกล่าวว่า ฝรั่งเศสมองว่า อังกฤษเข้าร่วมข้อตกลงพันธมิตรด้านความมั่นคงในลักษณะที่เป็นโอกาสที่ดี มากกว่าหวังที่จะหักหน้าหรือทำลายความสัมพันธ์กับฝรั่งเศส