23 ตุลาคม 2568 ฮุน มาเนต นายกรัฐมนตรีกัมพูชา ได้ออกมาโพสต์เฟซบุ๊ก 'Hun Manet' ที่มีผู้ติดตาม 2.3 ล้านคน เกี่ยวกับความคืบหน้าการจัดการพื้นที่ชายแดนกับไทย บริเวณหมู่บ้านโชคชัยและไพรจัน(บ้านหนองจาน และบ้านหนองหญ้าแก้ว จ.สระแก้ว ของไทย) พร้อม ได้โพสต์ภาพแผนที่บริเวณชายแดนบ้านหนองจาน-บ้านหนองหญ้าแก้ว ที่มีการระบายเส้นตารางสีเหลืองเลยเส้นสีน้ำเงิน อ้างว่าเป็นพื้นที่ที่ฝ่ายไทยรุกล้ำเขตแดนกัมพูชา มีรายละเอียดดังนี้

พี่น้องประชาชนที่รัก วันนี้ ผมขอแจ้งให้ทราบถึงความพยายามในการแก้ไขปัญหาในหมู่บ้านโจกเจยและเปรยจัน เนื่องจากสถานการณ์ได้คืบหน้าไปมาก โดยทั้งสองฝ่ายสามารถใช้หลักกฎหมายเพื่อหารือและหาทางออกอย่างสันติ

ปัญหาที่เกิดขึ้นในหมู่บ้านโจกเจยและเปรยจัน ซึ่งเริ่มต้นจากการใช้ลวดหนามและยางรถยนต์ของทหารไทยล้อมบ้านเรือนและพื้นที่เพาะปลูกของชาวบ้านบางส่วนมานานกว่า 2 เดือน ได้สร้างความลำบากให้กับชาวบ้านที่ได้รับผลกระทบโดยตรง รวมถึงชาวบ้านอื่น ๆ ที่อาศัยอยู่ในหมู่บ้านทั้งสองแห่ง ปัญหานี้ยังสร้างความตึงเครียดให้กับประชาชนชาวกัมพูชาทั้งในและต่างประเทศที่กำลังติดตามปัญหานี้อยู่

เป้าหมายของรัฐบาลตั้งแต่แรกเริ่มคือการป้องกันไม่ให้สถานการณ์ลุกลาม ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อประชาชนมากขึ้นเรื่อย ๆ และรุนแรงขึ้น รวมถึงการหาแนวทางแก้ไขปัญหาอย่างเร่งด่วนที่สุด เพื่อบรรลุเป้าหมายนี้ รัฐบาลได้ใช้แนวทางการแสวงหาทางออกโดยสันติวิธี เพราะการใช้ความรุนแรงใด ๆ ไม่เพียงแต่ไม่สามารถหาทางออกได้เท่านั้น แต่ยังอาจนำไปสู่การขยายขอบเขตทางภูมิศาสตร์ของความขัดแย้ง และส่งผลกระทบร้ายแรงต่อประชาชนมากขึ้นเรื่อย ๆ อีกทั้งยังทำให้การหาทางออกเพื่อยุติปัญหาได้อย่างรวดเร็วเป็นเรื่องยาก

ผมเข้าใจความรู้สึกของประชาชน เพราะวิธีการอันโหดร้ายที่รัฐบาลเคยใช้ในอดีตบางครั้งก็ไม่ได้ผลตามที่เราต้องการในทันที แม้ว่าการหาทางออกดูเหมือนจะไร้ผล และการดำเนินการต่างๆที่เกิดขึ้นจริงกลับยิ่งทวีความรุนแรงขึ้น แต่บางท่านอาจรู้สึกสิ้นหวังและคิดว่าคงไม่มีทางออก

นอกจากนี้ การกระทำบางอย่างของฝ่ายไทย เช่น การกำจัดทุ่นระเบิด การจัดสรรที่ดินให้พลเมืองไทย หรือการทำลายอาคารในพื้นที่ที่กองทัพไทยได้ล้อมไว้แล้ว ทำให้ประชาชนรู้สึกว่าอาจไม่มีทางแก้ไขได้ และบางคนถึงกับเข้าใจผิดว่ารัฐบาลกัมพูชาได้ตกลงแบ่งที่ดินของกัมพูชาไปแลกกับการหยุดยิงหรือข้อตกลงสันติภาพ

ผมขอย้ำว่า ไม่มีเจตนาที่จะยกดินแดนภายใต้อำนาจอธิปไตยอันชอบธรรมของกัมพูชาให้กับประเทศใดๆ เพื่อแลกกับการหยุดยิงหรือการเจรจาสันติภาพ กัมพูชาไม่ได้ละเมิดอำนาจอธิปไตยและบูรณภาพแห่งดินแดนของประเทศเพื่อนบ้าน แต่กัมพูชาไม่ยินยอมให้มีการละเมิดอำนาจอธิปไตยและบูรณภาพแห่งดินแดนของกัมพูชา

ปัญหาชายแดนเป็นปัญหาที่ซับซ้อนซึ่งตกค้างมานานหลายร้อยปี ซึ่งเราต้องร่วมกันแก้ไขเพื่อให้ประชาชนของทั้งสองประเทศสามารถอยู่ร่วมกันอย่างสันติตามแนวชายแดนได้ในระยะยาว อย่างไรก็ตาม แนวทางแก้ไขที่ยอมรับได้จะต้องตั้งอยู่บนหลักการแห่งความโปร่งใส ความเห็นพ้องต้องกันโดยปราศจากการบีบบังคับระหว่างทั้งสองฝ่าย และการใช้กลไกที่ตกลงกันไว้ รวมถึงบนพื้นฐานของสนธิสัญญา อนุสัญญา และข้อตกลงที่มีอยู่ระหว่างสองประเทศ

ในเรื่องนี้ งานวัดและกำหนดเขตแดนอยู่ภายใต้อำนาจของคณะกรรมการเขตแดนร่วมกัมพูชา-ไทย (JBC) และต้องได้รับการแก้ไขโดยสันติวิธีตามสนธิสัญญา อนุสัญญา และข้อตกลงที่มีอยู่ระหว่างสองประเทศ คือ กัมพูชาและไทย JBC ได้ทำงานร่วมกันอย่างมีประสิทธิภาพมานานกว่า 20 ปี แม้ว่าจะยังไม่เสร็จสมบูรณ์ก็ตาม

ในการประชุม JBC เป็นเวลา 2 วัน (21-22 ต.ค. 68) ซึ่งสิ้นสุดลงในเวลาเที่ยงคืนของวันที่ 23 ต.ค. 68 ทั้งสองฝ่ายได้หารือกันอย่างละเอียดถึงการหาแนวทางแก้ไขที่โปร่งใสและเป็นธรรมตามหลักการที่ตกลงกันไว้ โดยมีเป้าหมายเพื่อแก้ไขความขัดแย้งในหมู่บ้านโจกเจยและเปรยจัน (ระหว่างหลักเขตแดนหมายเลข 42 ถึง 47)

เพื่อหาทางออกนี้ ทั้งสองฝ่ายตกลงที่จะทำงานร่วมกันในด้านเทคนิคต่อไป เพื่อกำหนดขนาดและกำหนดเขตแดนชั่วคราว โดยใช้แผนที่ 1/200,000 ของสนธิสัญญาปี 1907 และบันทึกการปักปันเขตแดนของคณะกรรมาธิการปักปันเขตแดนฝรั่งเศส-สยามเป็นพื้นฐาน ผลลัพธ์ที่ได้จะถูกตรวจสอบกับทรัพย์สินที่แท้จริงของประชาชนทั้งสองฝ่าย เพื่อการหาข้อยุติต่อไป

วิธีการนี้เท่านั้นที่จะทำให้ทั้งสองฝ่ายสามารถหาทางออกที่เหมาะสมในระยะยาว และช่วยแก้ไขปัญหาในหมู่บ้านโจกเจยและเปรยจัน และประชาชนจะสามารถดำรงชีวิตและประกอบอาชีพได้ตามปกติอีกครั้ง โดยไม่ปล่อยให้ปัญหายืดเยื้อไปอีกนาน