11 ธันวาคม 2568 สำนักข่าวบีบีซี (BBC) ได้ออกมาเผยแพร่บทวิเคราะห์  "Why Thailand and Cambodia are fighting again after Trump ceasefire" (เหตุใดไทยและกัมพูชาจึงกลับมาสู้รบกันอีกครั้งหลังข้อตกลงหยุดยิงของทรัมป์?) 

สำนักข่าวบีบีซี ระบุว่า เสียงปืนใหญ่ จรวด และการโจมตีทางอากาศดังขึ้นอีกครั้งตามแนวชายแดนไทย-กัมพูชา หมู่บ้านต่างๆ ในแนวพื้นที่ยาวหลายร้อยกิโลเมตรถูกอพยพเป็นครั้งที่ 2 ในรอบ 5 เดือน ครอบครัวและสัตว์เลี้ยงจำนวนมากต้องนอนอยู่บนเสื่อในที่พักชั่วคราว พลางสงสัยว่าเมื่อไหร่จะได้กลับบ้าน และเมื่อไหร่พวกเขาอาจต้องหนีอีกครั้ง ทำไมเหตุการณ์นี้จึงเกิดขึ้นเร็วขนาดนี้หลังจากข้อตกลงหยุดยิงที่ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ของสหรัฐฯ เป็นผู้ไกล่เกลี่ยในเดือนกรกฎาคม?

เหตุล่าสุดนี้ถูกจุดชนวนขึ้นจากเหตุการณ์เมื่อวันที่ 7 ธ.ค. 68 ที่ผ่านมา เมื่อทีมวิศวกรของไทยที่กำลังทำงานสร้างถนนในพื้นที่พิพาทตามแนวชายแดน ถูกทหารกัมพูชายิงใส่ ตามรายงานของกองทัพไทย ทำให้ทหารไทยได้รับบาดเจ็บ 2 นาย แต่ไม่มีใครบาดเจ็บสาหัส ในอดีตเรื่องนี้อาจได้รับการแก้ไขด้วยการเจรจาทางการทูตที่รวดเร็ว แต่แทนที่จะเป็นเช่นนั้น ช่องว่างแห่งความไม่ไว้วางใจกลับกว้างใหญ่ขึ้นระหว่างสองประเทศเพื่อนบ้านนี้ แม้แต่ความสามารถในการเจรจาต่อรองของ 'ทรัมป์' ก็ไม่สามารถเชื่อมต่อพวกเขาได้ แม้ว่า 'ทรัมป์' จะอ้างว่าได้บรรลุข้อตกลงสันติภาพครั้งประวัติศาสตร์แล้ว แต่การหยุดยิงที่เขาบังคับใช้กับทั้งสองประเทศในเดือนกรกฎาคมนั้นเปราะบางมาโดยตลอด

สำนักข่าวบีบีซี ระบุต่ออีกว่า ประเทศไทยรู้สึกไม่สบายใจอย่างมากเกี่ยวกับการทำให้ความขัดแย้งชายแดนกลายเป็นประเด็นระหว่างประเทศ และยอมตกลงหยุดยิงก็เพราะ 'ทรัมป์' บีบพวกเขาแลกกับการลดภาษีนำเข้าสินค้า ในขณะนั้นทั้งไทยและกัมพูชาเหลือเวลาอีกเพียงไม่กี่วันก่อนถึงกำหนดเส้นตายในการเจรจาเพื่อลดอัตราภาษีนำเข้าสินค้าส่งออกที่สำคัญไปยังสหรัฐฯ  ในทางตรงกันข้าม กัมพูชายินดีต้อนรับการแทรกแซงจากภายนอกเป็นอย่างยิ่ง ในฐานะประเทศที่เล็กกว่า กัมพูชารู้สึกเสียเปรียบในการเจรจาทวิภาคีกับไทย แต่ที่ชายแดน กองทัพกัมพูชายังคงปะทะกับกองทัพไทยอย่างต่อเนื่อง และในสิ่งที่รับประกันได้ว่าจะทำให้ประชาชนไทยโกรธเคือง คือการวางทุ่นระเบิดใหม่ ซึ่งจนถึงขณะนี้ทำให้ทหารไทย 7 นายสูญเสียขา

ไทยได้นำเสนอหลักฐานที่น่าเชื่อถือในเรื่องนี้ กล่าวหากัมพูชาว่ามีเจตนาไม่สุจริต และปฏิเสธที่จะปล่อยตัวทหาร 18 นายที่ถูกจับกุมในเดือนกรกฎาคม  'บีบีซี' มองว่า นับตั้งแต่เดือนกรกฎาคม การยับยั้งชั่งใจใดๆ ของกองทัพไทยได้หมดไปแล้ว นายกรัฐมนตรีอนุทิน ชาญวีรกูล ซึ่งกำลังเผชิญกับความท้าทายอื่นๆ อีกมากมาย ได้มอบอำนาจให้กองทัพจัดการความขัดแย้งชายแดนตามที่เห็นสมควร

กองทัพไทย กล่าวว่า เป้าหมายคือการสร้างความเสียหายให้แก่กองทัพกัมพูชามากพอที่จะทำให้ไม่สามารถคุกคามชุมชนชายแดนได้อีกต่อไป นอกจากนี้ยังต้องการควบคุมตำแหน่งบนยอดเขาหลายแห่ง ซึ่งจะทำให้ทหารของตนได้เปรียบมากขึ้นในการสู้รบกับกองกำลังกัมพูชาในอนาคต  ทั้งสองฝ่ายได้เคลื่อนไหวรอบๆ ตำแหน่งเหล่านี้ตลอดทั้งปี พยายามเสริมกำลังถนนและป้อมปราการโดยรอบ ฝ่ายไทยเชื่อว่า พวกเขากำลังจะผลักดันกองทัพกัมพูชาถอยกลับไปได้ แต่ถูกบังคับให้หยุดในเดือนกรกฎาคม กองทัพกล่าวว่าต้องการทำให้ภารกิจเสร็จสิ้นในเวลานี้ 

กองทัพไทย ยังมองว่า บทบาทในการปกป้องดินแดนของไทยเป็นหน้าที่อันศักดิ์สิทธิ์ แม้ว่าความขัดแย้งนี้จะเป็นเพียงดินแดนเล็กๆ ที่ส่วนใหญ่ไม่มีผู้คนอาศัยอยู่ก็ตาม

ส่วนแรงจูงใจของผู้นำกัมพูชานั้น ทางบีบีซี บอกว่า ยากที่จะคาดเดาได้ โดยอดีตนายกรัฐมนตรี ฮุน เซน ยังคงเป็นผู้ชักใยอยู่เบื้องหลังบุตรชายของเขา คือนายกรัฐมนตรี ฮุน มาเนต ผู้ดำรงตำแหน่งปัจจุบัน เขาได้เรียกร้องให้กองทัพของตนยับยั้งชั่งใจ โดยบอกว่ากัมพูชากำลังถูกประเทศเพื่อนบ้านที่ทรงอำนาจกว่ารังแก และต้องการความช่วยเหลือจากนานาชาติ

อย่างไรก็ตามการแทรกแซงของเขาในข้อพิพาทชายแดนที่กำลังคุกรุ่นนี้มีความสำคัญอย่างยิ่ง โดยเฉพาะการตัดสินใจเปิดเผยบทสนทนาทางโทรศัพท์ที่เป็นความลับกับนายกรัฐมนตรีไทยคนก่อน คือ แพทองธาร ชินวัตร ซึ่งบิดาของเธอคือ ทักษิณ ชินวัตร เพื่อนสนิทและหุ้นส่วนทางธุรกิจของ ฮุน เซน คำพูดที่รั่วไหลออกมาของเธอ ซึ่งเป็นการยกย่อง ฮุน เซน และประณามผู้บัญชาการกองทัพของตนเองว่าใจร้อนเกินไปนั้น เป็นหายนะสำหรับเธอและบิดาของเธอ รัฐบาลของเธอล่มสลาย บิดาของเธอถูกจำคุก และคนไทยจำนวนมากก็รู้สึกไม่พอใจกับความรู้สึกที่ว่ากัมพูชากำลังแทรกแซงการเมืองไทย โดยความคิดเห็นของประชาชนชาวไทยในปัจจุบันสนับสนุนแนวทางแข็งกร้าวของกองทัพต่อกัมพูชามากขึ้น

ส่วนประเด็นว่า ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ จะสามารถใช้มาตรการประนีประนอมอีกครั้งเหมือนในเดือนกรกฎาคมได้หรือไม่? สำนักข่าวบีบีซี ได้ออกมาวิเคราะห์ว่า "อาจเป็นไปได้" แต่หากสิ่งที่เขาทำได้คือการหยุดยิงอีกครั้ง ก็จะเป็นเพียงเรื่องของเวลาเท่านั้นก่อนที่การสู้รบจะปะทุขึ้นอีก และประเทศไทยได้กล่าวซ้ำแล้วซ้ำเล่าว่า ยังไม่พร้อมสำหรับการเจรจาทางการทูตโดย กัมพูชาต้องแสดงความจริงใจก่อนจึงจะพร้อมลองเจรจาหยุดยิงอีกครั้ง  จุดจบที่แท้จริงของเรื่องนี้ยังไม่ชัดเจน แต่'บีบีซี'กลับมองว่า อย่างน้อยที่สุด ก็ต้องมีการยุติการใช้ทุ่นระเบิดตามแนวชายแดนอย่างเด็ดขาดและตรวจสอบได้

เรียงเรียงจาก : BBC