เมื่อสัปดาห์ก่อน(22 มี.ค.2558) ทุกท่านคงได้ทราบสาเหตุและอาการของโรคพิษสุนัขบ้ากันไปแล้วนะครับ วันนี้เรามารู้จักโรคพิษสุนัขบ้ากันต่อครับ

การระบาดของโรค

โรคพิษสุนัขบ้าเกิดได้ “ทุกฤดูกาล” ไม่ได้เกิดเฉพาะในช่วงฤดูร้อนนะครับ แต่ช่วงฤดูผสมพันธุ์ของสุนัข ช่วงเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนมีนาคม มักจะมีการกัดกันเพื่อแย่งชิงสุนัขตัวเมีย สุนัขตัวใดที่มีเชื้อโรคอยู่ก็จะแพร่เชื้อติดไปยังสุนัขตัวอื่นได้ง่าย อีกทั้งฤดูร้อนเป็นช่วงปิดภาคเรียน โอกาสที่เด็กถูกกัดจึงมีมากยิ่งขึ้น (แต่พอเข้าสู่ AEC แล้ว ช่วงการปิดภาคเรียนเปลี่ยนไป หวังว่าการระบาดคงไม่มากเท่าเดิมนะครับ)

การป้องกัน

1.พาสุนัขและแมวที่เลี้ยงไว้ ไปฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า ตั้งแต่อายุ 3 เดือน และฉีดกระตุ้นอย่างสม่ำเสมอทุกปี (ปีละครั้ง) ที่พึงระลึกเสมอว่า ลูกสุนัขก็มีโอกาสเป็นโรคพิษสุนัขบ้าได้นะครับ และการฉีดวัคซีนก็ไม่ได้หมายความว่าจะป้องกันได้ทั้ง 100 เปอร์เซ็นต์ เพียงแต่ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคได้เท่านั้นครับ

2.เมื่อได้รับสุนัขและแมวใหม่มาเลี้ยง ควรทราบประวัติการฉีดวัคซีน และที่สำคัญควรปรึกษาสัตวแพทย์ เพื่อขอคำแนะนำในการป้องกันโรค

3.อย่าปล่อยให้เด็กเล็กเล่นกับสุนัขหรือแมวที่ไม่คุ้นเคยตามลำพัง รวมถึงควบคุมไม่ให้แกล้งหรือรบกวนสัตว์ เพราะมีความเสี่ยงต่อการโดนงับสูงครับ

4.เลี่ยงการสัมผัสน้ำลายของสัตว์ที่ไม่มีประวัติการฉีดวัคซีนโรคพิษสุนัขบ้า

5.ไม่ควรใช้มือเปล่าล้วงปากหรือคอ เพื่อช่วยเหลือสุนัขหรือแมวที่แสดงอาการเหมือนมีอะไรติดคอ โดยที่ไม่เห็นว่าสัตว์คาบหรือกลืนอะไรลงไป เพราะนั่นอาจเป็นอาการของโรคพิษสุนัขบ้าครับ

6.ไม่คลุกคลีกับสัตว์นอกบ้าน ที่ไม่มีเจ้าของ หรือสัตว์ที่ไม่ทราบประวัติการฉีดวัคซีนแล้วหรือยัง

การปฏิบัติตน เมื่อถูกสุนัขและแมวที่ไม่ทราบประวัติการฉีดวัคซีนกัด

1.ล้างแผลให้สะอาดทันที ด้วยน้ำสะอาดและสบู่หลายๆ ครั้ง

2.ล้างซ้ำด้วยแอลกอฮอล์ แล้วใส่ยาฆ่าเชื้อในกลุ่มไอโอดีน เช่น ทิงเจอร์ หรือ โพรวิโดนไอโอดีน

3.รีบไปพบแพทย์ เพื่อรับการฉีดวัคซีนป้องกันบาดทะยัก และวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า

4.สังเกตอาการสัตว์ที่กัดเรา โดยกักบริเวณไว้ประมาณ 10-14 วัน

- ถ้าสัตว์ตายในช่วงที่กักบริเวณไว้เอาซากไปส่งตรวจ โดยให้ตัดหัว/หรือทั้งตัว ใส่ถุงพลาสติกชั้นหนึ่ง แล้วเอาถุงนั้นแช่น้ำแข็งอีกชั้นหนึ่ง (ต้องระวังไม่ให้มือเราเปื้อนน้ำลายสัตว์) ส่งสถานบริการตรวจหาเชื้อไวรัสโรคพิษสุนัขบ้าโดยด่วน ได้แก่ สถานเสาวภา สภากาชาดไทย กรมปศุสัตว์ โรงพยาบาลศิริราช สถานชันสูตรโรคสัตว์ต่างๆ เป็นต้น

** อย่าปล่อยให้ซากสัตว์เริ่มเน่า เพราะจะไม่สามารถหาเซลล์ในสมองที่ติดเชื้อไวรัสได้

หมายเหตุ : การกักบริเวณเพื่อดูอาการสัตว์นั้น ต้องมีอาหารและน้ำให้กินตามปกติด้วย เพราะถ้าสัตว์ที่กัดเรานั้นตาย จะมั่นใจได้ว่าไม่ได้ตายเพราะอดอาหาร หรือถูกทำร้ายจนตาย

**อย่าลืมนะครับว่า โรคพิษสุนัขบ้าเป็นโรคที่อันตรายถึงชีวิต แต่สามารถป้องกันได้ครับ**

อาจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร. ทิลดิสร์ รุ่งเรืองกิจไกร
ฝ่ายประชาสัมพันธ์และส่งเสริมภาพลักษณ์องค์กร
คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย