การเลี้ยงกระต่าย

วันอาทิตย์ ที่ 14 มิถุนายน พ.ศ. 2558, 06.00 น.

Tag :

การเลี้ยงสัตว์ในปัจจุบัน นอกจากสุนัขและแมวแล้ว “กระต่าย” ถือเป็นสัตว์เลี้ยงที่ได้รับความนิยมเป็นอันดับต้นๆ เนื่องจากเป็นสัตว์เลี้ยงขนาดเล็ก น่ารัก ราคาไม่แพงใช้เนื้อที่ในการเลี้ยงไม่มาก แต่ปัญหาที่พบได้บ่อยคือ การเสียชีวิตของกระต่ายจากการเลี้ยงดูที่ผิดวิธี แม้จะไม่มีผลกระทบในเรื่องของมูลค่าที่เป็นตัวเงินเท่าไร แต่มั่นใจว่ามีผลต่อจิตใจนั้นมีมากมายแน่นอน วันนี้เรามารู้จักข้อมูลพื้นฐานของสัตว์เลี้ยงตัวน้อยชนิดนี้กันครับ

ข้อมูลพื้นฐาน

กระต่าย (Rabbit) เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม (mammal) ที่มีขนาดเล็ก มีขนปุย หางกลมสั้น มีใบหูยาวเมื่อเทียบกับสัตว์อื่น มีประสาทสัมผัสในการดมกลิ่นที่ดีมาก มีขาหน้า 5 นิ้ว ขาหลัง 4 นิ้ว เช่นเดียวกับสุนัขและแมว มีสะโพกที่ทรงพลัง สามารถกระโดดได้เป็นอย่างดี ใต้ฝ่าเท้ามีขนนุ่มๆ รองรับ

กระต่ายเป็นสัตว์ที่ตื่นตกใจง่ายและมีความว่องไว (อาจเนื่องจากการเป็นผู้ถูกล่าในธรรมชาติ จึงต้องระแวดระวังตัวเองเป็นพิเศษก็เป็นได้) เป็นสัตว์ที่กินพืชเป็นอาหาร (herbivores) ต่างจากสัตว์ฟันแทะ (rodent) ที่กินได้ทั้งเนื้อและพืช (omnivores)

กระต่ายเป็นสัตว์ที่มีอายุขัยที่ไม่ยาวมากนัก โดยเฉลี่ยอยู่ที่ 2-5 ปี แต่ก็อาจอายุยืนได้ถึง 10 ปี

การสืบพันธุ์

กระต่ายมีวงจรการเป็นสัดสั้น จึงสามารถแพร่พันธุ์ได้ง่ายและรวดเร็ว ออกลูกครั้งละประมาณ 3-10 ตัวต่อครอก ดังนั้นในหนึ่งปีจำนวนกระต่ายจะเพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็วจนน่าตกใจ แต่ถ้าหากเราไม่สามารถดูแลจำนวนมากๆ ได้ ก็แนะนำให้เลี้ยงแยกเพศหรือทำหมันเสีย มิฉะนั้นเราจะมีกระต่ายจำนวนมากจนดูแลไม่ทั่วถึงครับ

เมื่อกระต่ายตัวเมียจะคลอดลูก ควรแยกออกจากรังเดิม เพื่อป้องกันไม่ให้ลูกอ่อนถูกทำร้ายจากกระต่ายตัวอื่นโดยเฉพาะตัวผู้ แม่กระต่ายจะกัดขนตัวเองเพื่อปูรังรองรับลูกใหม่ที่จะเกิดมา จึงมักพบแม่กระต่ายขนแหว่งในช่วงนี้ได้

การให้อาหาร

อาหารส่วนใหญ่จะเป็นหญ้าสด หญ้าแห้ง และอาหารเม็ด และเราควรเสริมด้วยผักและผลไม้ การให้หญ้าสดที่สะอาด มีประโยชน์กับกระต่าย เพราะเป็นผลดีต่อการขับถ่าย ตลอดจนช่วยลับฟัน ป้องกันปัญหาเกี่ยวกับฟันด้วย ที่สำคัญห้ามให้อาหารหรือขนมที่ทำจากแป้งหรือคาร์โบไฮเดรต เพราะจะมีปัญหากับระบบทางเดินอาหารอย่างรุนแรงได้ครับ

ปัญหาและโรคที่พบในแต่ละฤดูกาล

ในช่วงฤดูฝนและฤดูหนาว กระต่ายมักจะมีปัญหาเรื่องการเป็นหวัดและปอดบวมได้ง่าย รวมทั้งมีปัญหาเรื่องโรคผิวหนัง ที่เกิดจากความอับชื้น โดยเฉพาะจากเชื้อรา

ในช่วงฤดูร้อน กระต่ายมักจะมีปัญหาเรื่องโรคลมแดด ที่เรียกว่า Heat Stroke เป็นต้น

ส่วนปัญหาที่พบได้บ่อยทุกฤดู นั่นคือเรื่องปัญหาท้องเสีย ซึ่งผมจะนำเรื่องนี้มาคุยอย่างละเอียดในครั้งต่อไปครับ

วิธีการจับหรือการบังคับกระต่าย ควรทำอย่างไร

พวกเราคงคุ้นเคยกับภาพในการ์ตูนสมัยก่อน หรือในภาพของนักมายากลที่เสกกระต่ายออกมาจากหมวกโดยการจับหรือหิ้วหูกระต่ายแล้วยกใช่ไหมครับ

ผมขอเรียนว่า การจับหรือเคลื่อนย้ายกระต่ายโดยการหิ้วที่หูนั้น เป็นสิ่งอันตรายที่ไม่ควรทำโดยเด็ดขาด เพราะกระดูกอ่อนที่ใบหูเป็นโครงสร้างที่บอบบาง แม้จะมีขนาดใหญ่กว่าสัตว์ชนิดอื่นก็ตาม และที่สำคัญบริเวณหูจะมีหลอดเลือดและเส้นประสาทจำนวนมาก หากหิ้วที่ใบหูจะมีโอกาสที่ทำให้หลอดเลือดและเส้นประสาทรวมถึงกระดูกอ่อนใบหูเสียหายได้ง่ายมาก

แล้วการจับ (handle) กระต่ายที่ถูกต้องควรทำอย่างไรล่ะ?

การจับกระต่าย ควรใช้มือข้างที่ถนัดจับที่ผิวหนังบริเวณท้ายทอยต่อกับหลังให้ตึง และใช้มืออีกข้างประคองที่ก้นเพื่อช่วยรองรับน้ำหนัก การจับผิวหนังอย่างกระชับนั้นอาจเกรงว่ากระต่ายจะเจ็บ แต่ผมขอยืนยันว่ามีอันตรายน้อยกว่าการหิ้วหูกระต่ายหลายเท่าครับ

สถานที่เลี้ยงชนิดไหนจึงจะเหมาะสม?

สถานที่เลี้ยงกระต่าย จะต้องเป็นที่ที่ไม่ร้อนจัด แห้ง ไม่ชื้นแฉะ ไม่มีลมพัดโกรกรุนแรง มีอากาศถ่ายเทสะดวก พื้นกรงต้องสะอาด มีพื้นที่เพียงพอให้กระต่ายออกกำลังกาย จะทำให้กระต่ายมีคุณภาพชีวิตที่ดี

ก่อนเลือกกระต่ายมาเลี้ยง เราควรพิจารณาเรื่องอะไรบ้าง?

ก่อนการตัดสินใจเลี้ยงกระต่ายสักตัว ควรเข้าใจถึงธรรมชาติของกระต่าย และควรศึกษาการดำรงชีวิตและลักษณะนิสัยของแต่ละพันธุ์ให้ดี และควรเลือกซื้อกระต่ายที่มีอายุประมาณหนึ่งเดือนครึ่งขึ้นไป เนื่องจากหย่านมและเริ่มกินอาหารได้แล้ว จะลดปัญหาเรื่องกระต่ายแล้วเสียชีวิตจากอายุที่น้อยเกินไปได้มากครับ

ลักษณะกระต่ายที่ควรพิจารณา?

การที่เราจะเลือกกระต่ายมาเลี้ยงสักตัว ควรพิจารณาดังนี้ ลักษณะร่าเริง แจ่มใส ไม่หงอยซึม ดวงตาสดใส ไม่มีขี้ตา-ขี้มูกเกรอะกรัง ขนและผิวหนังสะอาด ไม่เปรอะเปื้อน ไม่มีบาดแผล

เมื่อเราได้ทราบข้อมูลพื้นฐาน ข้อห้ามและข้อจำเป็นสำหรับการเลี้ยงกระต่ายแล้ว ผมหวังว่าปัญหาการตายของกระต่ายแรกเลี้ยงคงจะลดลงนะครับ

อาจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร.ทิลดิสร์ รุ่งเรืองกิจไกร
ฝ่ายประชาสัมพันธ์และส่งเสริมภาพลักษณ์องค์กร
คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน

โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น

1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์

2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี

3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี

การเลี้ยงกระต่าย

เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน

Breaking News

‘โฆษก ภท.’ฟาด‘เดชอิศม์’งบจะกระจุก-กระจาย ขึ้นที่คนอนุมัติ เซ็งอะไรๆ ก็‘พรรคสีน้ำเงิน’

‘บอสคิตตี้ กิจติพร’ เปิดตัว 'Blue Aura Sparkle Crown'มงกุฎแห่งปี 2025

‘สภาฯ’ไฟเขียวรับหลักการ‘3 ร่างฯนิรโทษกรรม’ ปัดตกฉบับ‘พรรคส้ม-ภาคประชาชน’

กวาดล้างยาใต้! 3 วันจับ 3 เครือข่ายยึดยาบ้ากว่า 1.7 ล้านเม็ดไอซ์ 317 กิโลฯ