ไม่มีใครปฏิเสธว่า ครอบครัว เป็นสถาบันที่มีความหมายและสำคัญที่สุดในชีวิต แต่ด้วยการเปลี่ยนแปลงทางสภาพเศรษฐกิจ สังคม ชีวิตผู้คนทุกวันนี้จึงเต็มไปด้วยความเร่งรีบ มีความกดดันจากภาวการณ์ต่างๆ หลากหลายด้าน ต่างคนก็ต่างทุ่มเทเวลาที่มีอยู่ให้กับการทำงานเพื่อก้าวไปสู่จุดมุ่งหมายที่ตั้งไว้ ประกอบกับความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีที่เอื้ออำนวยต่อการทำงานได้ตลอดแบบไม่จำกัดเวลาด้วยแล้ว ผู้คนส่วนใหญ่จึงมุ่งทำงานกันแบบไม่ลืมหูลืมตากระทั่งลืมความสำคัญของครอบครัวไป

ข้อมูลจาก ผศ.นพ.สเปญ อุ่นอนงค์ จิตแพทย์ เปิดเผยว่า ปัจจุบันไลฟ์สไตล์ของทุกช่วงวัยตั้งแต่เด็กไปถึงผู้สูงวัยต่างก็มีชีวิตติดจอ คลุกคลีอยู่กับสมาร์ทโฟน แท็บเลต คอมพิวเตอร์ การท่องโลกออนไลน์แทบทั้งวันโดยไม่สนใจกัน ล้วนก่อให้เกิดผลกระทบต่อความสัมพันธ์ของคนในครอบครัวที่นับวันจะยิ่งห่างเหินกันโดยเฉพาะคนในเมือง เพราะนอกจากจะไม่มีเวลาให้กันแล้ว หลายๆ ครอบครัวยังมักใช้การพูดคุยผ่านแอพพลิเคชั่นไลน์ หรือไม่ก็มีโลกส่วนตัวไม่สนใจกัน อย่างบางครั้งเวลาที่นั่งรับประทานอาหารร่วมกัน ต่างคนต่างก็ก้มหน้าเล่นโทรศัพท์ หรือขณะที่ใช้เวลาอยู่ด้วยกันแต่ก็ไม่สนใจกัน หากปล่อยให้สะสมเป็นเวลานานๆ ก็อาจทำให้เกิดความเย็นชาและเกิดช่องว่างระหว่างกันได้

อันที่จริงความสัมพันธ์ที่ดีของพ่อแม่ลูก พี่น้อง ปู่ย่าตายายและญาติๆ ภายในครอบครัวที่อยู่กันด้วยความรักมีความเข้าใจ ดูแลช่วยเหลือกันอย่างอบอุ่นและมีความสุขร่วมกันนั้น เปรียบเสมือนทัพหลังที่เป็นดั่งแรงใจที่พร้อจะต่อสู้ฟันฝ่าปัญหาและอุปสรรคนานัปการไปด้วยกัน ดังนั้นหากใครที่อาจหลงลืมครอบครัวไปบ้าง ได้เวลาแล้วที่คุณจะกลับมาใส่ใจครอบครัวก่อนที่ทุกอย่างจะสายเกินไป

วิธีง่ายๆ ที่จะช่วยเสริมสร้างให้บรรยากาศของบ้านน่าอยู่เป็นครอบครัวที่อบอุ่นนั้น สมาชิกทุกคนในครอบครัวจะต้องร่วมกันสร้างและช่วยกันทำก็ คือ...

l จัดสรรเวลาอย่างสมดุล เมื่อการทำงานทำให้คุณต้องห่างจากครอบครัว แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าเวลาทั้งหมดของคุณจะอยู่กับงานเพียงอย่างเดียว ทุกคนมีเวลาเท่าเทียมกัน อยู่ที่ว่าคุณจะจัดสรรอย่างไร ฉะนั้นการใช้เวลาอยู่ร่วมกันจึงเป็นเรื่องสำคัญที่ทุกๆ คนในครอบครัวควรคำนึงถึง โดยอย่างน้อยๆ จะต้องมีเวลาพูดคุยกันรับประทานอาหารและหากิจกรรมทำร่วมกันทั้งครอบครัว เช่น ไปเล่นกีฬาด้วยกัน ช่วยกันทำอาหารหรือทำความสะอาดบ้าน เยี่ยมญาติมิตรและออกไปท่องเที่ยว เป็นต้น ลองปรับเปลี่ยนและจัดสรรกันดู แล้วคุณจะพบว่ายังมีเวลาเหลือสำหรับครอบครัวอีกเยอะ

l สื่อสารไม่ขาดตอน การสื่อสารเป็นเรื่องสำคัญที่เรามักจะละเลย หรือลืมที่จะให้ความสำคัญไป ทั้งที่การพูดคุยด้วยถ้อยคำที่สุภาพไม่หยาบคาย รับฟังคำพูดและความคิดเห็นของกันและกัน มีการแลกเปลี่ยนความคิดระหว่างกัน ยอมรับและแสดงความรู้สึกโดยปราศจากอคติ ล้วนเป็นสิ่งที่ทำให้การใช้ชีวิตของสมาชิกทุกคนมีความสุข แม้ในยามที่มีปัญหาก็จะสามารถพูดคุยและร่วมกันแก้ไขให้ผ่านพ้นไปได้ด้วยดี

l เห็นอกเห็นใจช่วยเหลือกันอย่างอบอุ่น การสร้างและส่งเสริมความสัมพันธ์ที่อบอุ่นในครอบครัวให้เกิดความผูกพันเป็น “สายใยรัก” ของพ่อแม่ลูก พี่น้อง กับปู่ย่าตายายและญาติๆ ด้วยการเอาใจใส่ในทุกๆ เรื่องของสมาชิกในครอบครัว ไม่ว่าจะเป็นเรื่องความเป็นอยู่ อาหารการกิน สุขภาพของกันและกัน ความสุขความทุกข์ที่ต้องการระบาย ฯลฯ โดยให้ความสำคัญเท่าเทียมกัน รวมถึงการดูแลช่วยเหลือกันอย่างอบอุ่นด้วยสมดุลไม่มากเกินไปจนกลายเป็นการจุกจิกจู้จี้และเคารพในสิทธิส่วนบุคคลของสมาชิกทุกคน ล้วนเป็นสิ่งที่ทำให้การอยู่ร่วมกันมีคุณค่า ความรักความผูกพันกันภายในครอบครัวก็จะไม่รั่วไหลไปไหน

l เคารพนับถือ ให้เกียรติ จริงใจ และเห็นคุณค่ากันและกัน ครอบครัวเป็นที่ที่ให้เรียนรู้เรื่องความรัก การให้อภัย การพึ่งพา การไว้เนื้อเชื่อใจกัน ดังนั้นทุกคนจึงควรรู้จักพูด รู้จักฟัง เรียนรู้ที่จะพูดเรื่องต่างๆ ในจังหวะที่เหมาะสม เปิดโอกาสให้ผู้อื่นได้แสดงความคิดเห็น รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นด้วยความเคารพนับถือและให้เกียรติกันและกัน แม้บางครั้งอาจมีการกระทบกระทั่งกันบ้าง แต่ถ้าอยู่ด้วยความรักความเข้าใจ ยอมรับและรู้จักให้อภัย ให้โอกาสในความผิดพลาด ครอบครัวก็จะอยู่ด้วยกันอย่างมีความสุข

ถึงแม้ว่างานและเงินจะสำคัญ แต่ครอบครัวที่อบอุ่นก็เป็นอีกปัจจัยที่ช่วยเติมเต็มชีวิตให้สมบูรณ์แบบได้เช่นกัน ถึงเวลาแล้วที่สมาชิกทุกคนจะต้องช่วยกันดูแลเสริมสร้างสัมพันธภาพและบรรยากาศที่ดีภายในครอบครัวกันให้มากขึ้น อย่าปล่อยให้สถาบันครอบครัวของเราอ่อนแอ แล้วเชื่อได้ว่าจะมีสิ่งดีๆ มีความสุขเกิดขึ้นตามมาอีกมากในสังคมอย่างแน่นอน

ผศ.(พิเศษ)ดร.ภก.อภิสิทธิ์ ฉัตรทนานนท์

ประธานมูลนิธิคุณแม่คุณภาพ