ภาพความร่วมมือร่วมใจของชาวบ้านทุกเพศทุกวัย ที่อาศัยในย่านชุมชนบ้านครัวเหนือ  เขตราชเทวีกรุงเทพมหานคร กำลังช่วยกันเก็บกวาดขยะ ทำความสะอาดชุมชนบ้านครัวเหนือ ทั้งตามซอกซอย ทางเดินริมคลอง สวนหย่อม ลานกีฬา ตลอดจนโรงเรียนและมัสยิดกันอย่างขะมักเขม้น เป็นที่น่าประทับใจเป็นอย่างมาก นอกจากหวังให้เป็นโมเดลต้นแบบในด้านการรักษาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืนแล้ว ยังหวังตอกย้ำการเป็นชุมชนประวัติศาสตร์ที่น่าสนใจของชาติอีกแห่งหนึ่งที่สามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวให้เข้ามาค้นหาเสน่ห์และอัตลักษณ์ เพียบพร้อมความเป็นระเบียบเรียบร้อยสะอาดตา

กิจกรรมนี้จัดโดย สมาคมสร้างสรรค์ไทย (ตาวิเศษ) ร่วมกับ ซีพี ออลล์, คณะกรรมการชุมชนบ้านครัวเหนือ, สำนักงานเขตราชเทวี, กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม พร้อมภาคีเครือข่าย ร่วมจัดกิจกรรม “ร่วมใจ ทำบ้านครัวให้สะอาด” ภายใต้โครงการ ตาวิเศษ -บ้านครัว : ชุมชนจัดการขยะและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน เพื่อวางระบบการจัดการขยะในชุมชน รวมทั้งจัดกิจกรรมเพื่อให้ความรู้ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการทิ้งขยะของคนในชุมชนและผู้มาเยือน การมีส่วนร่วมของคนในชุมชนในการจัดการสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืนและสอดคล้องกับพฤติกรรมที่เข้าสู่วิถีชีวิตปกติรูปแบบใหม่ หรือ New Normal

นายบัญญัติ คำนูณวัฒน์ ที่ปรึกษาคณะเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท ซีพี ออลล์ จำกัด (มหาชน) ผู้บริหารออลล์ ออนไลน์และเซเว่น อีเลฟเว่น กล่าวว่า ซีพี ออลล์ มีความมุ่งมั่นที่จะร่วมพัฒนาชุมชนและสังคมควบคู่ไปกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน สำหรับกิจกรรม “ร่วมใจ ทำบ้านครัวให้สะอาด” ในครั้งนี้ นับเป็นความตั้งใจที่ ซีพี ออลล์ ได้ดำเนินตามปณิธาน “ร่วมสร้างสรรค์และแบ่งปันโอกาสให้ทุกคน” เรามองว่าการทำกิจกรรมเพื่อสังคมอย่างเดียวไม่พอ จำเป็นต้องปลูกฝังพนักงานของเราให้เป็นคนดีของสังคมด้วย โดยปลูกฝังเรื่องการมีจิตสาธารณะและมีจิตใจช่วยเหลือเผื่อแผ่แก่คนอื่น จึงจัดตั้งชมรมจิตสาธารณะซีพี ออลล์ ขึ้นมาเมื่อปี 2552 และที่ผ่านมา พนักงานจิตสาธารณะของซีพี ออลล์ มีผลงานอย่างต่อเนื่องในทุกด้าน ทั้งในด้านศาสนา การศึกษา และสิ่งแวดล้อม และในยามที่ประเทศชาติพบภัยพิบัติต่างๆ พนักงานจิตสาธารณะเหล่านี้พร้อมลงพื้นที่ช่วยเหลือทันที

สำหรับกิจกรรม “ร่วมใจ ทำบ้านครัวให้สะอาด” กับชุมชนบ้านครัวเหนือนี้ ทางบริษัทฯ จะนำผลกลับไปศึกษาเพื่อขยายผลและต่อยอดไปยังชุมชนอื่นต่อไป แต่สิ่งที่สำคัญที่สุดที่จะทำให้กิจกรรมนี้ประสบผลคือ ความร่วมมือของชุมชนและผู้นำชุมชนที่จะต้องมีความต้องการในการพัฒนาร่วมด้วย  ตลอดจนพันธมิตรต่างๆ ก็มีบทบาทอย่างมาก โดยเฉพาะสำนักงานเขตพื้นที่ เพราะเป็นหน่วยงานโดยตรงที่ต้องนำขยะไปกำจัด เราจึงหวังว่ากิจกรรมนี้จะเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีของการสร้างความรับรู้และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการจัดการขยะให้กับคนในชุมชนอย่างเป็นรูปธรรม

ทั้งนี้ กิจกรรมทั้ง 2 วัน ชมรมจิตสาธารณะซีพี ออลล์ และพนักงานเซเว่นฯ รวมกว่า 70 คน ได้ลงพื้นที่ร่วมกับ ตาวิเศษ ชุมชนบ้านครัวเหนือ และภาคีเครือข่ายกว่า 15 องค์กร ทำความสะอาดพื้นลานกีฬาชุมชน ร่วมเก็บขยะ คัดแยกขยะ ทำความสะอาดพื้นที่ชุมชนบ้านครัวเหนือ และ ริมคลองแสนแสบ โดยชาวชุมชนได้รวบรวมขยะแยกเป็นประเภทต่างๆ ได้แก่ ขยะรีไซเคิล ขยะทั่วไป และขยะเศษอาหาร นำมาชั่งน้ำหนักและแลกกับผลิตภัณฑ์เครื่องใช้อุปโภคบริโภค ทั้งของซีพี ออลล์ และที่ได้รับการสนับสนุนจากภาคีเครือข่าย อาทิ บริษัท ไลอ้อน ประเทศไทย จำกัด, นมไวตามิ้ลค์, นมมะลิ ซึ่งขยะที่รวบรวมได้นี้ ทางเขตราชเทวีได้จัดรถมารับเพื่อนำไปกำจัด โดยขยะรีไซเคิล ขายให้กับร้านรับซื้อเพื่อนำเงินมาหมุนเวียนใช้ในชุมชนต่อไป

อีกทั้ง มีการพัฒนาลานกีฬาชุมชน โดยปลูกต้นไม้ และทำที่นั่งพักผ่อนจากวัสดุเหลือใช้ โดย ยุทธนา อโนทัยสินทวี นักออกแบบผลิตภัณฑ์รีไซเคิล แบรนด์ The Remaker และสร้างสรรค์งานศิลปะบนพื้นลานกีฬาชุมชน ซึ่งได้รับความอนุเคราะห์ให้ใช้พื้นที่ซึ่งเป็นที่ดินของครอบครัวยามาลี โดยศิลปินอาสาสมัคร และชาวชุมชนได้วาดภาพลงบนพื้นลานกีฬาแสดงเส้นทางและจุดเด่นต่างๆ ของชุมชนบ้านครัวเหนือ อาทิ การทอผ้าไหม บ้านไม้โบราณแบบมลายูปัตตานี รวมทั้งป้ายบอกทางสถานที่ต่างๆ อาทิ ศาลาท่าน้ำ อาหารท้องถิ่น มัสยิด รวมถึงคำสอนในศาสนาต่างๆ ทั้งอิสลาม พุทธ และคริสต์ ซึ่งเป็นการผสมผสานของชาวชุมชนที่เปลี่ยนไปตามกาลเวลา แต่ยังคงอัตลักษณ์ของชุมชนเก่าแก่ริมคลองแสนแสบไว้จนปัจจุบัน

ด้าน นายยุทธนา เซอร์ประยูร ประธานชุมชนบ้านครัวเหนือ กล่าวว่า ชุมชนบ้านครัวเหนือเป็นชุมชนเก่าแก่มีพื้นที่ทั้งหมด 43 ไร่ ตั้งอยู่ในเขตราชเทวีมีพื้นที่ติดคลองแสนแสบ เป็นชุมชนแออัดซึ่งเป็นลูกหลานแขกจาม จุดเด่นคืออาชีพทอผ้าไหม ซึ่งในสมัยก่อนส่งขายให้กับห้างจิม ทอมป์สัน รวมถึงห้างอื่น ๆ ปัจจุบันมีประชากรประมาณ 1,975 คน จำนวนครัวเรือนทั้งหมด 815 ครัวเรือน ปัญหาใหญ่ของชุมชนที่มีมาช้านานคือปัญหาขยะและการคัดแยกขยะ ซึ่งมีจำนวนมากกว่า 1,500 กิโลกรัมต่อวัน ส่วนใหญ่เป็นขยะจากบ้านเรือนในชุมชน ทางชุมชนจึงมีการประชาสัมพันธ์เรื่องคัดแยกขยะ เพื่อสร้างรายได้ให้แต่ละครัวเรือนเสมอมา และยังจัดให้มีโครงการต่อต้านยาเสพติด โครงการการประกวดบ้านน่าอยู่ ซอยน่าอยู่ภายในชุมชน โครงการปลูกฝังเด็กเยาวชน รวมถึงจัดค่ายเยาวชนเพื่อปลูกฝังเรื่องการรักษาสิ่งแวดล้อม การคัดแยกขยะ ฯลฯ ซึ่งคาดว่าโครงการนี้จะเห็นผลอย่างเป็นรูปธรรมประมาณ 80% ในระยะเวลาอันใกล้นี้

กิจกรรมนี้ได้มาช่วยเติมเต็มแนวคิดของชุมชนให้เป็นรูปธรรมมากยิ่งขึ้น และสิ่งเหล่านี้จะเกิดขึ้นหรือขับเคลื่อนไปไม่ได้เลย หากชุมชนมีแต่กำลังกายและกำลังใจเพียงอย่างเดียว ขอบคุณทุกหน่วยงานที่เข้ามาให้การสนับสนุนอย่างเต็มกำลัง รวมถึงพนักงานจิตสาธารณะ และจิตอาสาทุกๆ ท่าน  ที่ได้สละเวลาและแรงกายเข้ามาช่วยทำความสะอาดให้ชุมชนบ้านครัวเหนือ และยังส่งเสริมให้มีการแยกขยะในชุมชนให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นและง่ายต่อการส่งไปจัดการต่ออย่างถูกวิธี เราคาดว่า กิจกรรมนี้จะส่งผลให้คุณภาพชีวิตของคนในชุมชนในภาพรวมดีขึ้น ชุมชนมีระบบการจัดการเรื่องสิ่งแวดล้อมดีขึ้น ได้เป็นชุมชนต้นแบบของชุมชนอื่นต่อไป และสามารถพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของประเทศที่สามารถสร้างรายได้ให้กับชุมชนอย่างมั่นคง