การตั้งโรงพยาบาลสนามต้องคำนึงถึงมาตรฐานการสาธารณสุขเป็นประการสำคัญโรงพยาบาลสนามจึงไม่ใช่เขตแพร่กระจายเชื้อโควิด-19 อย่างที่หลายคนเข้าใจผิด และบอกได้ว่าโรงพยาบาลสนามคือสถานที่ที่เรามั่นใจได้ว่าผู้เข้ารับการรักษามีอาการอยู่ในระดับสีเขียว
ไลฟ์วาไรตี้สัปดาห์นี้ ดร.เฉลิมชัย ยอดมาลัยนำคุณไปสนทนากับ ผศ.นพ.ฉัตรชัย มิ่งมาลัยรักษ์ผู้อำนวยการโรงพยาบาลสนามธรรมศาสตร์ คุณหมอให้ความมั่นใจกับทุกคนว่า โรงพยาบาลสนามไม่ใช่แหล่งแพร่กระจายเชื้อโควิด-19
l ภารกิจหลักของโรงพยาบาลสนามธรรมศาสตร์คืออะไรครับ
นพ.ฉัตรชัย : ภารกิจสำคัญที่สุดคือดูแลรักษาผู้อยู่ในข่ายติดเชื้อโควิด-19 ในระดับที่เบาที่สุดหรือระดับสีเขียว คือไม่แสดงอาการป่วย แต่มีประวัติการสัมผัสหรือใกล้ชิดผู้ติดเชื้อโควิด-19 ซึ่งมีคนประเภทนี้ในสังคมไทยมาก ดังนั้นจึงต้องนำคนกลุ่มนี้มาเฝ้าสังเกตอาการในโรงพยาบาลสนาม จากข้อมูลการแพทย์พบว่าผู้ป่วยโรคโควิด-19 ประมาณร้อยละ 70-80 คือกลุ่มที่ยังไม่มีอาการป่วย ต้องแยกตัวคนกลุ่มนี้ออกมาจากสังคม เพื่อเฝ้าระวัง และป้องกันการแพร่กระจายเชื้อให้บุคคลอื่น
l คนไข้มีอาการเบา หมายความว่าไม่มีไข้ไม่ไอ ไม่มีปัญหาระบบทางเดินหายใจ ถูกต้องไหมครับ
น.พ.ฉัตรชัย : บางรายอาจมีไข้ต่ำๆ อุณหภูมิร่างกายไม่เกิน 38.5 ไม่มีอาการเหนื่อยหอบ วัดค่าออกซิเจนในเลือดยังอยู่ในเกณฑ์ปกติ และต้องเป็นผู้ไม่มีโรคร้ายแรงประจำตัว โดยเฉพาะโรคที่เสี่ยงกับการจะมีอาการเลวร้ายลงเมื่อร่างกายได้รับเชื้อโควิด-19 เข้าไป เราเรียกคนกลุ่มนี้ว่ามีอาการเบาไม่รุนแรง คือกลุ่มสีเขียว เพราะฉะนั้นคนที่อยู่ในโรงพยาบาลสนามคือคนมีอาการเพียงเล็กน้อย หรือยังไม่แสดงอาการ ไม่มีโรคร้ายแรงประจำตัว เช่นเบาหวาน ไขมันสูง หรือมีอายุมากเกิน 80-90 ปี ไม่มีปัจจัยเสี่ยง เช่น น้ำหนักตัวมาก มีปัญหาความดันสูงในระดับที่อันตราย ส่วนกลุ่มคนที่มีโรคร้ายแรงประจำตัวต้องเข้ารับการดูแลที่โรงพยาบาลหลักครับ เพราะอยู่ในกลุ่มสีเหลืองหรือสีแดง เน้นว่าโรงพยาบาลสนามเหมาะสำหรับกลุ่มสีเขียวครับ
หลายคนได้ยินคำว่าโรงพยาบาลสนามแล้วเกิดความหวาดกลัว วิตกกังวล เพราะคิดว่าเป็นแหล่งแพร่ระบาดเชื้อโรค โดยเฉพาะโควิด-19บางคนไม่ยอมให้ตั้งโรงพยาบาลสนามในหมู่บ้านตำบล อำเภอ ของตน คุณหมอจะบอกอะไรกับคนที่ไม่รู้ความจริง แต่ตื่นตระหนกจนเกินเหตุครับ
นพ.ฉัตรชัย : เรียนตรงๆ ว่าโรงพยาบาลสนามไม่ใช่แหล่งแพร่ระบาดเชื้อโรค ไม่ใช่สถานที่น่ากลัว การตั้งโรงพยาบาลสนามต้องอยู่บนมาตรฐานด้านสาธารณสุขที่เคร่งครัด เพราะมันคือโรงพยาบาล ซึ่งต้องมีมาตรฐาน คนที่ดูแลโรงพยาบาลสนามคือทีมแพทย์และพยาบาลวิชาชีพ มีมาตรฐานการแพทย์เข้มงวด มีบุคลากรทางการแพทย์ดูแลตลอดเวลา ก่อนตั้งโรงพยาบาลสนามต้องผ่านการตัดสินใจของบุคลากรทางการแพทย์ว่าสถานที่ต้องเหมาะสม มีเขตส่วนตัวแยกออกจากเขตส่วนรวมในชุมชน สามารถควบคุมการเข้า-ออกของผู้ติดเชื้อได้ แยกเขตผู้ป่วยกับคนปกติออกจากกัน มีระบบบำบัดน้ำเสีย จัดการกับขยะติดเชื้อทางการแพทย์ได้ และสภาพของอาคาร และสิ่งแวดล้อมต้องเหมาะสม อาคารต้องสามารถระบายอากาศได้ดี ก่อนตั้งโรงพยาบาลสนามได้ต้องผ่านการตรวจสอบสิ่งแวดล้อมก่อน และต้องมีบุคลากรทางการแพทย์ทำงานตลอดเวลา ผมมั่นใจว่าโรงพยาบาลสนามปลอดภัยสูงมาก จึงไม่ต้องรังเกียจหรือหวาดกลัวโรงพยาบาลสนาม ตัวอย่างโรงพยาบาลสนามธรรมศาสตร์คืออาคารหอพักมหาวิทยาลัยในเขตนี้มีผู้คนอื่นๆ อาศัยอยู่ในบริเวณใกล้เคียงเป็นหมื่นคน มีอาคารประมาณ 20 หลัง มีผู้ใช้สนามหญ้าในเขตใกล้เคียง มีคนวิ่งเล่น เดินเล่น เล่นกีฬาเป็นประจำ ทุกคนที่อยู่รอบโรงพยาบาลสนามสามารถใช้ชีวิตตามปกติภายใต้สภาวะ New Normal และที่สำคัญคือมีระบบบำบัดน้ำเสียสำหรับโรงพยาบาล ซึ่งต่างจากระบบบำบัดน้ำเสียของชุมชนทั่วไป เนื่องจากต้องผ่านการฆ่าเชื้อก่อน และก่อนปล่อยน้ำที่บำบัดแล้วทิ้งไปก็ต้องมั่นใจว่าไม่มีเชื้อโควิด-19 ปนเปื้อน นี่คือมาตรฐานความปลอดภัยของโรงพยาบาลสนามมีการพูดกันในเชิงหยอกล้อว่า ถ้าให้เลือกพักอาศัยในเขตใกล้โรงพยาบาลสนามกับตลาดสด หมอทุกคนบอกว่าเลือกพักใกล้โรงพยาบาลสนาม เพราะมั่นใจว่าปลอดภัยจากโรคมากกว่า และรู้ด้วยว่าคนไข้ในโรงพยาบาลสนามมีอาการระดับใด แต่เราไม่สามารถรู้ว่าคนในตลาดทุกคนมีเชื้อโควิด-19 หรือไม่ ในบริเวณโรงพยาบาลสนาม ทุกคนป้องกันตัวให้ห่างไกลจากเชื้อโควิด-19 อย่างเข้มงวด รู้ว่าใครมีเชื้อในร่างกาย จึงสามารถป้องกันตัวเองได้ดีกว่า
l โรงพยาบาลสนามธรรมศาสตร์รับผู้เข้ารักษาตัวได้กี่เตียงครับ
นพ.ฉัตรชัย : รับได้รวม 470 เตียง ในการเปิดให้บริการในการระบาดระลอกแรกเราให้ผู้ป่วยพักห้องละหนึ่งคนเท่านั้น แต่ในระลอกล่าสุด บางห้องต้องอยู่สองคน แต่เราเลือกให้คนไข้อาการเบามากๆอยู่ร่วมกัน หรือบางคนมาจากบ้านเดียวกัน ติดเชื้อในวันเดียวกัน อาการเบาเหมือนกัน เราเน้นเรื่องความเหมาะสมและความปลอดภัยของคนไข้เป็นเรื่องสำคัญที่สุด
l ที่นี่มีคุณหมอ พยาบาล บุคลากรทางการแพทย์ทั้งหมดกี่คนครับ
นพ.ฉัตรชัย : มีแพทย์ประจำแต่ละวัน 1 คน มีแพทย์อาสามาช่วยวันละ 2 คน คุณหมออาสาคืออาจารย์แพทย์จากคณะแพทยศาสตร์ ธรรมศาสตร์และมีแพทย์ศิษย์เก่าของที่นี้ และแพทย์จิตอาสาจากโรงพยาบาลธรรมศาสตร์ เฉลิมพระเกียรติ แวะเวียนมาช่วยเป็นประจำ คุณหมอมาช่วยโดยไม่มีค่าตอบแทนใดๆทำงานด้วยจิตสาธารณะโดยแท้ ส่วนพยาบาลมี 20 คน ต้องยอมรับว่าการระบาดในระลอกล่าสุดนี้ทำให้มีผู้ป่วยมากกว่าเดิมหลายเท่า และคนป่วยมักมีอาการค่อนข้างรุนแรงกว่าระลอกก่อนหน้านี้เมื่อเปรียบเทียบระลอกก่อนหน้านี้พบว่าคนไข้ช่วงก่อนมีอาการเบามาก พักประมาณ 10 วัน ก็กลับบ้านได้แต่ระลอกนี้พบว่าผู้ป่วยจำนวนมากมีอาการหนักกว่าระลอกแรก บางคนอยู่โรงพยาบาลสนาม 7-10 วัน แต่กลับมีอาการทรุดกว่าเดิม เพราะเชื้อลงปอดนี่คือความยากของการทำงานในระลอกนี้ เราจึงต้องมีพยาบาลทำงานมากกว่าระลอกแรก เพราะคนไข้มีอาการหนักกว่าเดิม
l สังคมไทยมีข่าวลือข่าวเท็จเรื่องโควิด-19มากมาย หลายคนเสพข่าวเท็จจนเกิดอาการวิตกกังวล คุณหมอมีข้อแนะนำอย่างไรครับ
นพ.ฉัตรชัย : ต้องบอกตรงๆ ว่าขอให้เชื่อบุคคลที่น่าเชื่อถือเท่านั้น ต้องเข้าใจว่าโรคต่างๆมีคำอธิบายทางการแพทย์ มีเหตุมีผล มีที่มาที่ไปพิสูจน์โดยวิทยาศาสตร์ได้ เพราะฉะนั้นอย่าเชื่อคนที่ไม่น่าเชื่อ อย่าส่งต่อเรื่องราวที่เราไม่รู้จริง ปัจจุบันความรู้ทางการแพทย์ต่อเชื้อโควิด-19 ดีกว่าปีที่แล้วมากรู้ว่าเชื้อเป็นอย่างไร ติดต่อกันอย่างไร เราระวังป้องกันตัวเองให้พ้นโรคนี้ได้ด้วย basic คือ สวมหน้ากากอนามัยมาตรฐานเมื่ออยู่ในชุมชน และถ้าเลี่ยงการเข้าไปในที่ชุมชนได้ ก็ต้องเลี่ยง ล้างมือให้สะอาดตลอดเวลา เว้นระยะห่างระหว่างบุคคล 1-2 เมตร
l มีหลายคนตื่นกลัวเกินเหตุ จึงไป Swabตรวจหาเชื้อโควิด-19 กันมา ซึ่งเพิ่มภาระให้คุณหมอทั่วประเทศ คุณหมอจะแนะนำเรื่องนี้อย่างไรครับ
นพ.ฉัตรชัย : คำถามแรกคือคุณมีความเสี่ยงกับการสัมผัสเชื้อโควิด-19 มากน้อยแค่ไหน เรื่องนี้เราทุกคนต้องตอบให้ชัด เพราะต้องรู้ตัวเองดี ถามว่าคุณไปในสถานบันเทิงที่มีคนมากมาย อยู่ในห้องแอร์ที่ไม่มีการระบายอากาศได้ดีหรือไม่ เราพูดคุยกับคนอื่นๆ ในระยะใกล้ชิด โดยทั้งคู่ไม่สวมหน้ากากอนามัยหรือไม่ เราใช้มือที่ไม่สะอาดหยิบจับอาหารเครื่องดื่มหรือเปล่า หรือใช้มือที่สกปรกขยี้ตาหรือไม่ ถ้าเราอยู่ในพื้นที่เสี่ยงกับการติดเชื้อนี้มากๆ มีอาการไอมีไข้สูง หายใจไม่สะดวก จมูกรับกลิ่นไม่ได้ ถ้าเป็นเช่นนี้ไม่ต้องไป Swab แต่ต้องไปพบหมอที่โรงพยาบาลโดยเร็ว แล้วเมื่อบุคลากรทางการแพทย์ซักประวัติ ขอให้บอกความจริงโดยละเอียด เพื่อประโยชน์ของผู้ป่วย และเพื่อป้องกันบุคลากรทางการแพทย์ อย่าลืมว่าการปกปิดความจริงในการสัมผัสเชื้อทำให้บุคลากรทางการแพทย์ตกอยู่ในอันตรายมาก หากหมอหนึ่งคนติดเชื้อนี้ จะทำให้บุคลากรทางการแพทย์อย่างน้อย 15 คนเสี่ยงกับการติดเชื้อนี้ไปด้วย แล้วหากต้องกักตัวหมอ 1 คน ก็หมายความว่าบุคลากรทางการแพทย์อีก 15 คนต้องถูกกักตัวด้วย ซึ่งทำให้ขาดแคลนบุคลากรทางการแพทย์ตามมา ผลเสียร้ายแรงจะตกกับสังคม ขอให้บอกความจริงเมื่อถูกซักประวัติ
l ผมได้ข่าวว่าคนไข้บางรายแสดงกิริยามารยาทเลวทรามต่อคุณหมอและพยาบาล ในโรงพยาบาลทุกแห่ง คุณหมอจะฝากข้อคิดอะไรถึงคนที่แสดงความหงุดหงิดใส่อารมณ์กับบุคลากรทางการแพทย์ครับ
นพ.ฉัตรชัย : (หัวเราะ) เท่าที่ทราบก็มีเรื่องนี้เกิดขึ้นบ่อยๆ เช่น คนไข้ไม่พอใจที่ไม่รับเข้ารักษาในโรงพยาบาลที่เตียงเต็ม พูดจาไม่ดีกับบุคลากรทางการแพทย์ บางคนไม่ฟังคำแนะนำและข้อห้ามของหมอและพยาบาล ผมอยากบอกว่าทุกวันนี้หมอ พยาบาล และบุคลากรทางการแพทย์ทำงานหนักมาก พยายามให้บริการเต็มกำลัง หมอ พยาบาลหลายคนหมดแรงเพราะทำงานหนัก แต่ก็ต้องทำหน้าที่ให้ดีที่สุด เพื่อให้โรคนี้ถูกกำจัดให้ได้ ผมขอว่าอย่าทำให้บุคลากรทางการแพทย์เสียกำลังใจ หากจะต่อว่ากันก็ขอให้ใช้เหตุใช้ผล อย่าใช้อารมณ์ เพราะการทำงานของหมอและพยาบาลนั้น ทุกคนทำเต็มกำลังความสามารถ หากจะตำหนิเรื่องระบบ เช่น ทำไมเตียงไม่พอ ทำไมไม่มีเตียงให้ ก็ต้องถามไปที่คนกำหนดนโยบาย ไม่ใช่ใส่อารมณ์กับหมอและพยาบาล หรือกับบุคลากรทางการแพทย์ ไม่ทราบว่าเคยสวมชุด PPE ไหมครับ บุคลากรทางการแพทย์สวมชุดนี้ครั้งละ 3-4 ชั่วโมง ร้อนมาก ทรมานมาก เหงื่อออกเหมือนถูกน้ำราด เมื่อเสร็จงานในแต่ละวัน จึงหมดแรง เพราะฉะนั้นอยากให้เข้าใจบุคลากรทางการแพทย์ว่าทุกคนทำงานหนักเพื่อให้ประชาชนปลอดภัยจากโรคร้าย ขอให้เชื่อคำแนะนำของแพทย์ พยาบาล อย่าฝ่าฝืนเลยครับ เพราะไม่เป็นผลดีต่อการรักษาพยาบาลแม้แต่น้อย
l สำหรับผู้ที่ต้องการช่วยสนับสนุนการทำงานของบุคลกรทางการแพทย์โรงพยาบาลสนามธรรมศาสตร์ จะติดต่อบริจาคได้อย่างไรครับ
นพ.ฉัตรชัย : ขอบคุณทุกกำลังใจ และความสนับสนุน บุคลากรทางการแพทย์ทุกคนฝากขอบคุณมา ณ ที่นี้ด้วย กำลังใจทำให้เราทุกคนสามารถทำงานหนักให้ลุล่วงไปได้ด้วยดี ทุกวันนี้มีผู้นำ
อาหาร ขนม เครื่องดื่ม มาบริจาคให้เป็นประจำ บางวันมีมากจนเราต้องนำไปแจกจ่ายให้กับคนในชุมชนรอบๆธรรมศาสตร์ รังสิต บางคนนำหน้ากาก N 95 หน้ากากอนามัย ชุด PPE มาบริจาค บางรายบริจาคเงินท่านที่ต้องการบริจาคให้โรงพยาบาลสนามธรรมศาสตร์กรุณาติดต่อที่โรงพยาบาลธรรมศาสตร์ เฉลิมพระเกียรติโทรศัพท์หมายเลข 02-9269432 ครับ และขอบคุณทุกท่านที่มีน้ำใจให้กับบุคลากรทางการแพทย์
คุณจะได้พบรายการดีที่ครบครันด้วยสาระและความรู้ รายการไลฟ์วาไรตี้ ออกอากาศทุกวันอาทิตย์ เวลา 16.00-16.25 น. ทางสถานีโทรทัศน์NBT กดหมายเลข 2และชมรายการย้อนหลังได้ที่ YouTube ไลฟ์วาไรตี้โดยแนวหน้า
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี