ช่วงใกล้สิ้นปี เป็นช่วงแห่งการเฉลิมฉลองของผู้คนหลายคนตั้งใจท่องเที่ยวพักผ่อนหย่อนใจ และเฉลิมฉลองส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ด้วยใจเบิกบาน หลังจากยอมทนเก็บเนื้อเก็บตัวอยู่ในบ้านมานานนับปี เพราะไม่ต้องการนำตัวไปเสี่ยงกับเชื้อโควิด-19 ที่แพร่กระจายในที่ต่างๆ หลายคนฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 ครบสองเข็มแล้ว บางคนก็ฉีดสามเข็มแล้ว หลายคนจึงมั่นใจว่าตนเองน่าจะมีภูมิคุ้มกันโรคได้ระดับหนึ่งดังนั้นจึงตั้งใจหาที่ท่องเที่ยวเฉลิมฉลองรับเทศกาลปีใหม่กันอย่างครื้นเครง 

เดือนธันวาคมจึงเป็นช่วงแห่งความผ่อนคลายของมนุษยชาติเพราะมีหลายองค์ประกอบ เช่น มีวันหยุดยาวต่อเนื่องหลายวันมีเทศกาลคริสต์มาส แล้วต่อเนื่องด้วยเทศกาลส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ และที่สำคัญคือช่วงนี้วิกฤตโควิด-19 ในบ้านเราลดน้อยลงมาก เพราะฉะนั้นจึงพบเห็นการรวมตัวท่องเที่ยว และจัดกิจกรรมรื่นเริงตามที่ต่างๆ มากขึ้น อย่างไรก็ตาม ขออนุญาตเตือนด้วยความเป็นห่วงว่า อย่าการ์ดตกเป็นอันขาด เพราะสังคมของเรายังมีความเสี่ยงกับเชื้อโควิด-19 แต่ที่พูดเช่นนี้มิได้หมายความว่าห้ามไปไหนมาไหน และห้ามจัดงานเริงรื่น เพียงแค่ต้องการเตือนสติว่าอย่าการ์ดตกเท่านั้น เพื่อจะได้ไม่ต้องนำไปสู่การ lock down รอบใหม่ เพราะหากต้อง lock down รอบใหม่แล้ว ปัญหานานาชนิดจะตามมาอีกมากมาย 

ดังนั้นก่อนคุณจะไปท่องเที่ยว ไปสังสรรค์สรวลเสเฮฮาปาร์ตี้ คุณถามตัวเองด้วยว่า ได้รับวัคซีนครบสองเข็มแล้วหรือยังถ้ายังก็ต้องเร่งฉีดให้ครบโดยด่วน ปัจจุบันการหาวัคซีนป้องกันโควิด-19 ในบ้านเราหาได้ง่ายดายกว่าครึ่งปีที่ผ่านมามาก ประเด็นต่อมาคือต้องประเมินความเสี่ยงของตัวเองในแต่ละช่วงเวลาให้ดี เพราะหลายคนอยู่ในสภาวะเสี่ยงต่างกัน เช่น คนที่อยู่บ้านเป็นประจำ ก็น่าจะเสี่ยงน้อยกว่าคนที่ต้องออกไปพบปะผู้คนมากมายนอกบ้าน คนที่อยู่ในบริเวณอากาศถ่ายเทสะดวก ก็น่าจะเสี่ยงน้อยกว่าคนที่อยู่ในห้องแอร์ตลอดเวลา บางคนรับประทานอาหารคนเดียว ก็น่าจะเสี่ยงน้อยกว่าการรับประทานอาหารกับคนหมู่มาก ยิ่งกินไปคุยไปนานๆก็ยิ่งเสี่ยงมาก เพราะต้องถอดหน้ากากอนามัยเป็นเวลานานหลายคนเลือกจัดกิจกรรมในพื้นที่เปิดโล่งหรือกลางแจ้งมากกว่าจัดในห้องแอร์ หลายที่มีการจัดเตรียมชุด ATK ไว้สำหรับตรวจเชื้อเบื้องต้นสำหรับผู้เข้าร่วมกิจกรรม ซึ่งก็น่าจะช่วยลดความเสี่ยงได้อีกระดับหนึ่ง แต่หลายคนอาจมองว่าเสียค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม จึงมองข้ามเรื่องสำคัญนี้ไปซึ่งต้องบอกว่าอย่าเสียดายกับการรักษาความปลอดภัยของสุขภาพของเราทุกคน  

การตรวจร่างกายด้วย ATK ก่อนเข้าไปร่วมกิจกรรมสังคมทุกชนิด นับเป็นการแสดงความรับผิดชอบต่อสังคมประการหนึ่งที่เราทุกคนควรกระทำเป็นอย่างยิ่ง แต่เราต้องมั่นใจว่า ATK ที่เราใช้ได้มาตรฐานสากล ผ่านการอนุญาตจากกองควบคุมเครื่องมือแพทย์ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) โดยเราสามารถตรวจสอบได้จากเว็บไซต์ โดยพิมพ์ค้นหาคำว่า “กองควบคุมเครื่องมือแพทย์ antigen test kit”และดูชนิดและยี่ห้อที่ได้มาตรฐานได้จากเว็บไซต์ของ อย. และต้องดูวิธีการใช้ให้ดีก่อนใช้ ATK เพราะแต่ละยี่ห้อมีความแตกต่างกันบ้าง ขอย้ำว่าการใช้ ATK ที่ไม่ได้มาตรฐานก็คือการไม่สามารถตรวจหาเชื้อได้ แต่ที่สำคัญคือหากใช้ของได้มาตรฐาน แต่ใช้ผิดวิธีก็ไม่สามารถตรวจหาเชื้อได้เช่นกัน ดังนั้นจึงต้องส่งเสริมให้ประชาชนส่วนใหญ่เข้าถึง ATK ได้ในราคาเหมาะสม เพื่อช่วยคัดกรองและลดความเสี่ยงของการแพร่ระบาดเชื้อ 

สำหรับกลุ่มผู้ทำอาชีพที่มีความเสี่ยงสูง เช่น บุคลากร ด้านสาธารณสุข ผู้ให้บริการด้านต่างๆ อาทิ พ่อค้า แม่ค้า ครู อาจารย์ คนขับรถโดยสารที่ต้องพบปะคนจำนวนมาก คนกลุ่มนี้เสี่ยงกับการใกล้ชิดและสัมผัสผู้ติดเชื้อโควิด-19 ดังนั้นคนกลุ่มเสี่ยงเหล่านี้ต้องประเมินความเสี่ยงของตัวเองตลอดเวลา จึงจำเป็นต้องตรวจหาเชื้อด้วย ATK เป็นระยะๆ ในกรณีนี้ภาครัฐต้องให้การสนับสนุนทางใดทางหนึ่งกับคนกลุ่มนี้เพื่อให้เข้าถึง ATK ที่ได้มาตรฐาน 

มีอีกสิ่งที่อยากจะขอเตือนก็คือ บางธุรกิจมีการกำหนดให้ผู้ให้บริการสวมถุงมือระหว่างการให้บริการลูกค้า แต่ก็เห็นเป็นประจำว่าผู้ให้บริการสวมถุงมือจริง แต่ไม่เปลี่ยนถุงมือหลังจากทำความสะอาดโต๊ะ เก้าอี้ แล้วก็ใช้ถุงมือคู่เดิมเสิร์ฟอาหาร หรือให้บริการอื่นๆ กับลูกค้า ซึ่งต้องขอเตือนว่านี่คือการกระทำที่ไม่น่าจะถูกสุขลักษณะ เพราะเชื้อโรคจะอยู่ที่ถุงมือ ดังนั้นจึงต้องเปลี่ยนถุงมือทุกครั้งเมื่อทำกิจกรรมอื่นๆ ที่ต้องให้บริการลูกค้า 

หวังว่าทุกคนคงเตรียมตัวให้พร้อมก่อนไปสังสรรค์ช่วงปีใหม่นี้ ขอให้เน้นความปลอดภัยเป็นอันดับหนึ่ง เพื่อที่ประเทศจะได้ไม่หยุดชะงักเพราะการแพร่ระบาดโควิด-19 ระลอกใหม่ และอย่าลืมว่าเชื้อนี้สามารถกลายพันธุ์ได้เสมอ ดังนั้นต้องรักษาการ์ดให้สูงตลอดเวลา เพื่อความปลอดภัยของเราทุกคน

ผศ.ภก.ดร.บดินทร์ ติวสุวรรณ  

คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย