สวัสดีปีใหม่ พ.ศ. 2565  ครับคุณผู้อ่านหนังสือพิมพ์

แนวหน้าทุกท่าน ปีใหม่ผมขอเชิญชวนทุกท่านมาร่วมตั้งปณิธานด้วยการดูแลสุขภาพตนเอง เพื่อให้มีความสุขในการดำรงชีวิตตลอดปีนี้ และปีต่อๆ ไป เมื่อตั้งปณิธานแล้ว ขอให้ลงมือปฏิบัติด้วยนะครับ 

อันดับแรก สำหรับท่านที่มีโรคประจำตัว แล้วไม่ได้ไปพบแพทย์มาเป็นเวลาช้านาน ไม่ว่าจะด้วยเหตุปัจจัยใดๆ ก็ตาม เช่น วิตกเรื่องโควิด-19 หรือคิดว่าไม่จำเป็นต้องไปพบแพทย์ เนื่องจากไม่มีการแสดงอาการของโรค หรือบางคนคิดว่าไปหาหมอทีไร ก็ได้แต่ยาเดิมๆ มาทุกครั้ง ขออนุญาตเตือนสติว่า ท่านต้องไม่ลืมว่าวันแรกที่เจ็บป่วยด้วยโรคประจำตัวต่างๆ อาทิ เบาหวาน ไทรอยด์ ความดันสูง ไขมันสูง ท่านต้องกลับไปพบแพทย์อีกครั้ง เพื่อตรวจสุขภาพ และตรวจภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น จะได้ปรับยาให้ตรงกับสภาวะของโรคในปัจจุบัน  

หรืออีกกลุ่มหนึ่งที่ต้องรับประทานยาเป็นประจำ แต่ก็รับประทานบ้าง ไม่รับประทานบ้าง ซึ่งทำให้การควบคุมโรคเป็นไปได้ไม่ดี ปีใหม่นี้ ท่านต้องตั้งใจเพิ่มวินัยในการรับประทานยา เพื่อชะลอการดำเนินไปของโรค หรือบางคนที่ไม่ชอบการรับประทานยา ห่วงว่ากินยาแล้วตับไตจะไม่ดี แต่ปรากฏว่าโรคหลายโรค เช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวานในกรณีที่รับประทานยาไม่สม่ำเสมอ ก็จะควบคุมอาการของโรคไม่ได้ การดำเนินไปของโรคที่แย่ลง จะทำให้ไตของท่านพังได้เร็วกว่า และเมื่อท่านเกิดผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์เมื่อใช้ยาจนทำให้ต้องหยุดยาเอง และไม่อยากรับประทานยา ขอให้ท่านทำความเข้าใจเสียใหม่เกี่ยวกับยาที่ท่านรับประทาน โดยถามคำถามหรือข้อกังวลต่างๆ กับแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อจะได้เข้าใจ หรือหาทางแก้ไข เช่น ยาลดความดันโลหิตสูงบางประเภท อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงคืออาการไอเรื้อรังแบบไม่ทราบสาเหตุ หรือยาในกลุ่ม statins บางชนิดที่ใช้ลดระดับคอเลสเตอรอลเช่น ยา simvastatin อาจทำให้ผู้ป่วยบางคนเกิดผลข้างเคียง คือปวดขาโดยไม่ทราบสาเหตุ ถ้าท่านสงสัย ให้ปรึกษาแพทย์และเภสัชกร รับรองว่าแพทย์ผู้รักษาจะปรับเปลี่ยนยาที่เหมาะสมกับท่านได้อย่างแน่นอน 

นอกจากนี้โรคหลายโรค นอกจากการรับประทานยาแล้ว ยังต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมผู้ป่วย เพื่อให้การรักษามีประสิทธิผลดีขึ้น เช่น การควบคุมอาหาร การลดหรือรับประทานอาหารบางประเภทให้พอเหมาะ เช่น ผู้ป่วยเบาหวานที่ต้องลดอาหารหวาน แต่ท่านต้องเข้าใจว่า คำว่าหวาน ไม่ได้หมายถึงแค่น้ำตาล เพราะอาหารที่มีแป้งต่าง ๆ สามารถเปลี่ยนเป็นน้ำตาลได้ เช่น ข้าว ก๋วยเตี๋ยว เผือก มันหรือขนมที่ทำจากแป้งต่างๆ เช่น แพนเค้ก ขนมปัง เหล่านี้มีผลต่อระดับน้ำตาลทั้งสิ้น ถ้าจะเลือกรับประทานแป้งก็ควรรับประทานแป้งที่มีกากใยสูง หรือรับประทานแป้งที่เหมาะสมกับผู้ป่วยเบาหวาน เช่น ข้าวที่ไม่ขัดสี ข้าวกล้อง ข้าวที่มีดัชนีน้ำตาลต่ำ ส่วนการรับประทานผลไม้ในผู้ป่วยเบาหวาน ไม่ควรรับประทานผลที่มีน้ำตาลสูงในปริมาณมาก เช่น องุ่น มะม่วง ทุเรียน เงาะ ควรเปลี่ยนเป็นรับประทานผลไม้ที่มีกากใยสูง และน้ำตาลน้อย เช่น มะละกอ แอปเปิ้ล แก้วมังกร เป็นต้น และถ้าต้องเลือกระหว่างน้ำผลไม้ กับผลไม้สด ก็แนะนำให้รับประทานผลไม้สดทั้งผลมากกว่า ส่วนผู้ป่วยที่จำกัดอาหารรสเค็ม เช่น ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง เวลาเราพูดถึงอาหารเค็ม หลายท่านก็จะนึกถึงแต่ของที่มีรสเค็ม แต่ที่เรากังวลคือเรื่องของปริมาณโซเดียม ในรูปของเกลือ (โซเดียมคลอไรด์) และน้ำปลา แต่ต้องเข้าใจว่าถึงแม้บางครั้งเราเวลาเรารับประทานอาหารโดยไม่รู้สึกว่าอาหารเค็ม แต่กลับมีปริมาณโซเดียมสูง เช่น น้ำซุปที่ถูกปรุงรส หรือเนื้อสัตว์ตากแห้ง เช่น ปลาแห้ง เนื้อแห้งที่มีเกลือสูงมาก 

และที่ต้องระวังอีกอย่างก็คือผงชูรส (โมโนโซเดียมกลูตาเมท) ถึงแม้จะไม่ให้รสเค็มจัด แต่มีปริมาณโซเดียมอยู่ค่อนข้างมาก สำหรับคนที่จำเป็นต้องเคร่งในการจำกัดโซเดียม อาหารอีกชนิดที่ต้องนึกถึงคือเบเกอร์รีต่างๆ เค้ก ขนมปัง ปาท่องโก๋ เหล่านี้จะใส่ผงฟูเข้าซึ่งส่วนประกอบของโซเดียมไบคาร์บอเนตอยู่  

เรื่องอาหารการกินกับความอร่อยเป็นเรื่องใหญ่ของหลายๆ ท่าน แต่ปีใหม่ก็ขอให้ทุกท่านเพิ่มความตั้งใจในการดูแลสุขภาพตนเองให้มากขึ้น ดูแลสุขภาพตัวเองให้ดีกว่าเดิม เพื่อการมีสุขภาวะที่ดี จะได้มีความสุขกับการดำรงชีวิตในปีต่อๆ ไป 

นอกจากการกิน การอยู่ การนอนแล้ว ยังต้องออกกำลังกายให้พอเหมาะ และทำจิตใจให้เบิกบานทุกวัน การออกกำลังช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกันของร่างกาย และช่วยควบคุมโรคต่างๆ ได้ดีขึ้น ไม่ว่าจะเป็นโรคเบาหวานโรคไขมัน หรือโรคความดันสูง ภาวะเครียดเป็นปัจจัยของหลายโรคหลายอย่าง ตั้งแต่โรคหวัดจนกระทั่งถึงมะเร็ง  

ฉะนั้น ปีใหม่นี้ ขอให้ท่านเริ่มลองทำอะไรเล็กๆ น้อยๆ ที่เป็นสิ่งดีกับสุขภาพกายและใจของท่าน ตั้งใจแล้วลงมือทำทันทีนะครับ สวัสดีปีใหม่ 2565 ครับ

ผศ.ภก.ดร.บดินทร์ ติวสุวรรณ 

คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย