หลายคนถามว่าทำไมทหารเรือต้องตั้งหน่วยงานขึ้นมาเพื่อดูแลสุนัขและแมวจรจัด เพราะหน้าที่ของทหารเรือคือดูแลเขตอธิปไตยในน่านน้ำไทย คำตอบคือ ทุกภารกิจที่ทำให้สังคมไทยดีขึ้น เจริญขึ้น ผาสุกขึ้น คือหน้าที่หลักที่สำคัญของทหารเรือไทย 

ไลฟ์ วาไรตี สัปดาห์นี้ ดร.เฉลิมชัย ยอดมาลัยนำคุณไปสนทนากับ น.อ.สุชัจจ์ เดชสุภา ร.น. ผู้จัดการโครงการดูแลสุนัขจรจัดกองเรือยุทธการ และ ร.อ.ประเสริฐ ปั้นพานิช ร.น. หัวหน้าเจ้าหน้าที่ผู้ดูแลสุนัขจรจัดในเขตกองเรือยุทธการ

l เรียนถามว่าโครงการนี้ต้องดูแลสุนัขและแมวจรจัดทั้งหมดกี่ตัวครับ ทำโครงการนี้มานานกี่ปีแล้วครับ และอะไรคือมูลเหตุที่ต้องทำโครงการนี้ขึ้นมาครับ 

น.อ.สุชัจจ์ : กองทัพเรือทำโครงการนี้มา 10 ปีเศษแล้วครับ ทุกวันนี้เราต้องดูแลสุนัขจรจัดประมาณ 460 ตัว และแมวอีกประมาณ 100 ตัว เราทำโครงการนี้เพราะเห็นว่าในเขตกองทัพเรือของเรา รวมถึงเขตรอบๆ กองทัพเรือที่นี่มีปัญหาสุนัขและแมวจรจัดมากขึ้นทุกวันๆ หากปล่อยไว้จะเกิดปัญหาด้านสุขอนามัยของกำลังพล รวมถึงประชาชนที่อยู่ในบริเวณนี้ และที่สำคัญคือจะส่งผลต่อสวัสดิภาพของสัตว์ด้วย เราจึงทำโครงการดูแลจัดการสุนัขและแมวจรจัด เพื่อให้เกิดความเป็นระเบียบ และเพื่อสุขภาวะที่ดีของส่วนรวม โครงการนี้ได้รับความร่วมมือจากประชาชนและหน่วยงานต่างๆ ที่อยู่รอบๆ เขตกองทัพเรือ เพราะทุกฝ่ายตระหนักว่าหากปล่อยปัญหาไว้จะแก้ได้ยาก และจะเกิดปัญหาโรคระบาดในคนและสัตว์ตามมาได้ส่วนกองทัพเรือก็ให้การสนับสนุนโครงการนี้ เพราะเห็นว่าเป็นประโยชน์ต่อสาธารณะ และเป็นการช่วยลดจำนวนประชากรสุนัขและแมวได้อย่างเป็นรูปธรรม เนื่องจากเราทำหมันให้พวกเขาทั้งหมดตามวงรอบของการพิจารณาโดยสัตวแพทย์ นอกจากนี้เรายังดูแลสุขภาพอนามัย และรักษาโรคให้กับสุนัขและแมวเหล่านี้ด้วยครับ  

l ในแต่ละวันต้องใช้งบประมาณเลี้ยงดูสัตว์เหล่านี้ตกเฉลี่ยเท่าไร ใช้กำลังพลกี่นายต่อวันครับ 

น.อ.สุชัจจ์ : ค่าใช้จ่ายโดยเฉลี่ยต่อวันต่อตัวของสัตว์ตกประมาณ 10 บาทครับ หากสัตว์ป่วยหนักต้องส่งไปรักษาพยาบาลก็ต้องใช้งบฯ มากขึ้นตามแต่อาการและยาที่ใช้ครับนี่คือภาระหนักของหน่วยงานเลยครับ ทุกวันเราให้อาหารพวกเขาสองมื้อ และดูแลความเป็นอยู่ของพวกเขาให้ดีที่สุด ทำความสะอาดตามตารางเวลาทุกวัน ตรวจค้นหาสัตว์ป่วยแล้วนำไปแยกแล้วส่งไปรักษาต่อไป และแยกสุนัขเล็กๆ ออกจากสุนัขโต เพื่อไม่ให้เกิดอันตรายกับสุนัขเล็ก และขอเรียนว่าสุนัขกับแมวทุกตัวที่นี่จะถูกทำหมันเมื่อเขามีอายุครบ และมีสุขภาพแข็งแรงที่สามารถทำหมันได้ ส่วนกำลังพลที่ดูแลก็เป็นทหารของเราครับ แต่ละวันจะใช้กำลังพล 6-8 คน แบ่งเป็นเวร ดูแลตลอด 24 ชั่วโมง และมีอาสาสมัครเข้ามาช่วยดูแลบ้าง สำหรับงบประมาณในการดูแลจัดการก็มาจากกองทัพเรือ และการสนับสนุนจากชุมชนรอบๆ เขตกองทัพเรือ รวมถึงเงินบริจาคในแต่ละวันครับ ในระยะหลังนี้เราได้รับความอนุเคราะห์จากบริษัทเอกชนในสัตหีบ บริจาคอาหารสดที่จำหน่ายไม่หมดในแต่ละวัน เช่น เนื้อสัตว์ต่างๆ แล้วเรานำมาปรุงเป็นอาหารให้สัตว์โดยต้มรวมกับข้าวสุกครับ ส่วนการคัดเลือกกำลังพลเข้ามาทำงานด้านนี้ เราเน้นคนที่สมัครใจและมีความรักสัตว์เป็นพื้นฐาน เพราะงานนี้ต้องมีพื้นฐานความรักสัตว์เป็นสำคัญ งานประจำวันมีรายละเอียดมาก และต้องตรากตรำพอสมควร โดยเฉพาะกับลูกสัตว์ และสัตว์ป่วย เราแยกกรงสัตว์ไว้ชัดเจนครับ ว่าตรงไหนเป็นสัตว์ป่วย ตรงไหนเป็นลูกสัตว์ และสัตว์ตัวไหนที่ดุร้ายเข้ากับพวกได้ยาก เราก็ต้องแยกเขาออกมา เพื่อป้องกันการกัดกัน 

l สุนัขและแมวในนี้หลายตัวน่าจะเคยมีเจ้าของมาก่อน และหลายตัวก็มีลักษณะดี สวยงาม หากจะมีผู้ขอไปอุปการะ สามารถทำได้ไหมครับ 

น.อ.สุชัจจ์ : ยินดีครับ และเกือบทุกวันก็จะมีผู้มารับสุนัขและแมวไปอุปการะบ้าง เรายินดีมอบให้ครับ ขอให้รักและดูแลเขาจริงๆ เท่านั้น ทุกวันนี้เราก็ยังให้ความร่วมมือกับชุมชนรอบๆ เขตกองเรือยุทธการ เช่น เมื่อได้รับแจ้งว่ามีสุนัขแม่ลูกอ่อนเพิ่งตกลูก แล้วไม่มีคนดูแล เราก็ไปรับเข้ามาดูแล เพราะเราไม่ต้องการทิ้งเขาไว้ เรานำเขาเข้ามาเพื่อเลี้ยงดู แล้วเมื่อถึงเวลาก็ทำหมันให้เขา เรามีลูกสุนัขน่ารักๆ ให้เลือกมากมายครับ ขอเชิญมาชมแล้วเลือกเขาไปเลี้ยงดูนะครับ หน่วยงานของเราเปิดให้เขามาเยี่ยมชมทุกวัน ตั้งแต่ 08.30-16.30 น. และสามารถดูรายละเอียดได้จาก fanpage facebook ของเรา โดยพิมพ์คำว่าศูนย์ดูแลสุนัขกองเรือยุทธการ  

l ผมเห็นที่นี่มีเตาเผาซากสุนัขและแมวด้วยครับ นอกจากเผาซากสัตว์ที่นี่แล้ว ให้บริการคนภายนอกที่ต้องการนำซากสัตว์เลี้ยงมาเผาด้วยไหมครับ 

น.อ.สุชัจจ์ : ยินดีให้บริการครับ เราทำเตาเผานี้ขึ้นมาโดยเน้นกรรมวิธีลดมลพิษทางอากาศ ลดการแพร่กระจายเชื้อโรคสัตว์ เตาเผาของเราได้มาตรฐานด้านการรักษาสิ่งแวดล้อมครับ ไร้ควัน ไร้มลพิษ สร้างมาประมาณ 3 ปีแล้ว หากบุคคลภายนอกต้องการมาขอรับบริการ เรายินดีครับ ค่าบริการก็ไม่แพงเหมือนภายนอกครับ เราคิดค่าบริการตามน้ำหนักและขนาดสัตว์ครับ หลายคนอาจถามว่านี่คือภารกิจของกองทัพเรือหรือ ผมขอตอบในนามคนของกองทัพเรือไทยว่า ทุกภารกิจที่เป็นประโยชน์ต่อประเทศชาติ ต่อประชาชน และเพื่อสภาพแวดล้อมที่ดีของสังคมของเรา ทหารเรือทุกคนยินดีปฏิบัติด้วยความเต็มใจครับ   

l เรียนถาม ร.อ.ประเสริฐครับ ในฐานะหัวหน้าเจ้าหน้าที่ดูผู้ดูแลโครงการ ในแต่ละวันกำลังพลที่ปฏิบัติภารกิจในหน่วยนี้ต้องทำอะไรบ้างครับ 

ร.อ.ประเสริฐ : เริ่มตั้งแต่หกโมงเช้าคือทำความสะอาดคอกและกรงสัตว์ ด้วยการฉีดน้ำผสมน้ำยาฆ่าเชื้อโรค กวาดเก็บมูลสัตว์ แล้วเตรียมอาหารสำหรับสัตว์ครับ จากนั้นก็ดูว่าสัตว์ตัวไหนมีอาการเจ็บป่วยหรือไม่ หากพบว่าเจ็บป่วยก็แยกออกไปเพื่อให้สัตวแพทย์ตรวจอาการต่อไป สำหรับอาหารช่วงเช้าคืออาหารเม็ด อาหารบ่ายคืออาหารสดเช่นข้าวหุงผสมกับเนื้อสัตว์ต่างๆ ที่ได้รับบริจาคมา 

l ที่นี่มีสัตวแพทย์ประจำไหมครับ 

ร.อ.ประเสริฐ : ปัจจุบันไม่มีครับ เพราะเราไม่มีงบฯ จ้าง ดังนั้นเมื่อมีสัตว์ป่วย เราจึงต้องนำส่งไปยังโรงพยาบาลสัตว์ครับ 

l ค่าใช้จ่ายสำหรับรักษาพยาบาลสัตว์ป่วย และบาดเจ็บ มีเพียงพอไหมครับ 

ร.อ.ประเสริฐ : เรียนตามตรงว่าไม่เพียงพอ แต่เราก็ต้องจัดสรรงบฯ ตรงนี้ให้ดีที่สุด เงินสำหรับดูแลรักษาสัตว์ได้มาจากกองทัพเรือบ้าง และจากการบริจาคบ้าง แต่ในช่วงโควิด-19ระบาดหนัก เงินบริจาคก็จะน้อยมาก เนื่องจากผู้คนไม่ต้องการออกจากบ้าน เพราะกลัวการติดเชื้อ แต่อย่างไรก็ตาม กองทัพเรือก็ต้องดูแลสัตว์เหล่านี้ให้ดูที่สุด จนกว่าพวกเขาจะถึงอายุขัย 

l กำลังพลที่ดูแลสัตว์ต้องทำหน้าที่ 24 ชั่วโมงใช่ไหมครับ ในช่วงกลางคืนต้องทำอะไรบ้างครับ 

ร.อ.ประเสริฐ : ก็เหมือนเฝ้าระวังยามครับ คือหากไม่มีอะไรผิดปกติ ก็ไม่ต้องทำอะไรมาก แต่หากมีเสียงดังผิดปกติเกิดขึ้นในคอกสัตว์ ก็จะต้องออกไปตรวจตราทันทีว่ามีอะไรเกิดขึ้น เช่น มีงูหรือมีสัตว์อื่นเข้าไปหรือไม่ หรือว่ากรงแตกสัตว์หลบหนีออกจากกรง ก็จะต้องแก้ปัญหาโดยทันที 

l ที่นี่มีสุนัขเด็กหลายขนาด ตั้งแต่อายุประมาณ 2 เดือนถึง 5-6 เดือน เราดูแลเขาอย่างไรครับ 

ร.อ.ประเสริฐ : อันดับแรกคือแยกกรง สุนัขอายุน้อยไม่สามารถอยู่กับสุนัขใหญ่ได้ เพราะอาจถูกกัด และอาจถูกเหยียบได้ จึงต้องแยกกรงต่างหาก และอาหารของสุนัขเล็กกับโตก็ต่างกัน จึงต้องแยกกรงครับ 

l เมื่อสักครู่ทราบว่าเพิ่งได้รับการอนุเคราะห์ด้านอาหารสดจากชุมชนรอบๆ กองทัพเรือ ประมาณ 1 เดือนที่ผ่านมา ถ้าอย่างนั้นสมัยก่อนที่จะได้รับการอนุเคราะห์ เราให้อาหารเม็ดกับสุนัขและแมวอย่างเดียวทั้งสองมื้อหรือครับ 

ร.อ.ประเสริฐ : ไม่ครับ สมัยก่อนเราซื้อซี่โครงไก่วันละ30 กิโลกรัม แล้วนำมาต้มผสมกับข้าวสุกแล้วเลี้ยงพวกเขาครับส่วนแมวก็ซื้อปลามาคลุกกับข้าวให้ครับ แต่ระยะหลังเมื่อได้รับความอนุเคราะห์ด้านอาหารสด เช่น เนื้อสัตว์ที่จำหน่ายไม่หมดในแต่ละวัน ก็ทำให้เราไม่ต้องซื้อซี่โครงไก่ครับ แต่ทุกวันนี้สิ่งที่เราต้องใช้มากก็คือน้ำยาฆ่าเชื้อโรค และน้ำยาทำความสะอาดพื้นเราต้องใช้ทุกวัน เพื่อทำความสะอาดกรงและคอกสุนัขและแมวครับ 

l อยากฝากอะไรถึงคนในสังคมไทยในเรื่องการเลี้ยงดูอุปการะสุนัขและแมวจรจัดบ้างครับ 

ร.อ.ประเสริฐ : ขอเชิญชวนคุณๆ ที่ผ่านมาแถวๆกองเรือยุทธการ สัตหีบ หากคุณมีความประสงค์จะร่วมบริจาคเงินและอาหารสำหรับสุนัขและแมวจรจัด ก็ขอเรียนเชิญครับ และขอเรียนเชิญคุณๆ ที่สามารถรับสัตว์ไปเลี้ยงดู ได้โปรดกรุณาให้ความเมตตาสัตว์เหล่านี้ด้วย พวกเขารอบ้านที่อบอุ่น และรอความรักจากคุณครับ

คุณจะได้พบรายการดีที่ครบครันด้วยสาระและะความรู้ รายการ ไลฟ์ วาไรตี ออกอากาศทุกวันอาทิตย์ เวลา 16.00-16.25 น. ทางโทรทัศน์ NBT กดหมายเลข 2 และชมรายการย้อนหลังได้ที่ YouTube ไลฟ์ วาไรตี้