เศรษฐกิจพอเพียงเป็นสิ่งที่จับต้องได้จริงให้ประโยชน์แท้จริง และเราทุกคนไม่ว่าจะเป็นใครก็ตามสามารถอยู่อย่างมีความสุขได้ตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง

ไลฟ์วาไรตี สัปดาห์นี้ ดร.เฉลิมชัย ยอดมาลัยนำคุณไปสนทนากับ น.ท.เอกลักษณ์ ปานสอน หัวหน้าศูนย์เศรษฐกิจพอเพียงทหารเรือโยทะกา ถึงการบ่มเพาะให้กำลังพลกองทัพเรือและประชาชนเรียนรู้หลักการเศรษฐกิจพอเพียง

l ศูนย์แห่งนี้เปิดดำเนินการตั้งแต่ปีไหนครับ มีพื้นที่ทั้งหมดกี่ร้อยไร่ครับ 

น.ท.เอกลักษณ์ เปิดเผยเมื่อ 26 พฤษภาคม 2563 ครับพื้นที่โครงการมี 89 ไร่ครับ อยู่ในเขตตำบลโยทะกา อำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา และมีพื้นที่ต่อเนื่องของโครงการอยู่ในเขตอำเภอองครักษ์ จังหวัดปราจีนบุรี หากพูดถึงภาพกว้างของพื้นที่ของกองทัพเรือในทั้งสองจังหวัดจะมีรวมประมาณ 5,360 ไร่ มีความเป็นมาโดยสังเขปคือ ช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่สองจบลงใหม่ๆ กระทรวงกลาโหมในยุคนั้นต้องการให้แต่ละกองทัพสามารถดูแลด้านอาหารของหน่วยได้บ้าง เพื่อลดการพึ่งพาจากภายนอก โดยเฉพาะในยามเกิดเหตุฉุกเฉิน ดังนั้น พลเรือเอกสินธุ์ กมลนาวิน ผู้บัญชาการทหารเรือในขณะนั้นจึงได้จัดซื้อพื้นที่ดินผืนนี้ไว้สำหรับกองทัพเรือ

l วัตถุประสงค์หลักของโครงการคืออะไรครับ

น.ท.เอกลักษณ์ เพื่ออบรมบ่มเพาะให้กำลังพลของกองทัพเรือ และประชาชนทั่วไปที่สนใจแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงได้เข้ามาเรียนรู้แนวคิดนี้ และลงมือทำด้วยตนเอง เพื่อให้สามารถนำความรู้ความชำนาญที่ได้ไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน เพื่อลดค่าใช้จ่าย และเพิ่มรายได้ แล้วที่สำคัญคือเพื่อการพึ่งพาตัวเองได้ เรียนย้ำว่า กองทัพเรือเปิดศูนย์แห่งนี้เพื่อประชาชนทุกคนโดยไม่ได้จำกัดเฉพาะกำลังพลของกองทัพเรือเท่านั้นครับ ดังนั้นขอเรียนเชิญท่านทุกสนใจแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงโคกหนองนาโมเดลเข้ามาเรียนรู้ได้ด้วยครับ เรามีการจัดอบรมหลักสูตรด้านการเกษตรอยู่ตลอดเวลาครับ ที่สำคัญคือไม่มีการเก็บค่าบริการหรือค่าใช้จ่ายแต่อย่างใดครับ

l กำลังพลที่ดูแลโครงการนี้มีจำนวนเท่าไรครับ

น.ท.เอกลักษณ์ โครงการนี้อยู่ภายใต้การดูแลของกองอาชีวะสงเคราะห์ กรมสวัสดิการทหารเรือ กองทัพเรือ ใช้กำลังพลดูแลโครงการประมาณ 80 นาย

l ปัจจุบันโครงการนี้มีกิจกรรมการเกษตรอะไรบ้างครับ

น.ท.เอกลักษณ์ มีการทำประมงน้ำจืด ทำนา ปลูกผัก และไม้ดอกไม้ประดับ รวมถึงโรงเรือนสำหรับปลูกเมล่อนพันธุ์โกลเดนกรีน (golden green) โดยการเกษตรในโครงการของเราเป็นเกษตรอินทรีย์ทั้งหมด 

l มีโครงการด้านปศุสัตว์ไหมครับ

น.ท.เอกลักษณ์ ไม่มีโครงการใหญ่ด้านปศุสัตว์แบบฟาร์มขนาดใหญ่แต่มีเพียงการเลี้ยงไก่ไข่ และเป็ดไข่เพื่อการบริโภคไข่เท่านั้นครับ ส่วนสัตว์ใหญ่ เช่น โค กระบือ ยังไม่มีครับ แต่ในอนาคตอาจจะต้องพิจารณากันอีกครั้งครับ

l การทำงานของศูนย์ฯ ที่ผ่านๆ มามีการประสานความร่วมมือกับหน่วยงานภายนอกกองทัพเรือบ้างไหมครับ 

น.ท.เอกลักษณ์ เราได้รับการสนับสนุนด้านวิชาการเกษตรจากกระทรวงเกษตร อย่างเช่นกรมพัฒนาที่ดิน และเราก็มีการแลกเปลี่ยนความรู้กับหน่วยงานอื่นๆ ด้วยทั้งจากภาคราชการและเอกชน เพื่อการถ่ายทอดวิชาการและความรู้ด้านการปฏิบัติ และที่สำคัญเราได้รับความอนุเคราะห์จาก ดร.วิวัฒน์ ศัลยกำธร อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ในการให้ความรู้โคกหนองนาโมเดล ซึ่งเราได้ยึดเรื่องโคกหนองนาโมเดลสำหรับทำการเกษตรและพื้นที่อยู่อาศัยของผู้เข้ารับการอบรมด้วยครับ

l ผมทราบว่าเมล่อนพันธุ์ golden green ของที่นี่มีชื่อเสียงมาก ผลิตได้ในแต่ละปีมากแค่ไหนครับ แล้วส่งตลาดไหนครับ

น.ท.เอกลักษณ์ เมล่อนของเราผลิตได้ในแต่ละปีค่อนข้างจำกัดครับ เพราะเราเพิ่งทำโครงการนี้ได้ไม่นาน ปัจจุบันมีทั้งหมด 7 โรงเรียนเพาะปลูก โรงเรือนหนึ่งผลิตได้ประมาณ 300 ผลต่อรอบการผลิตเท่านั้น ปีหนึ่งผลิตได้ 3 รอบ แต่ละรอบของการผลิตจะถูกจองผลผลิตทั้งหมดภายในเวลาอันรวดเร็ว เนื่องจากเนื้อเมล่อนของเรากรอบมาก และมีกลิ่นหอม รสชาติดี การผลิตของเราในเบื้องต้นก็เพื่อสวัสดิการของกองทัพเป็นอันดับแรก แต่ถ้ามีเหลือมากพอก็จำหน่ายให้บุคคลทั่วไปครับ แต่โดยปกติไม่ค่อยเหลือจำหน่ายให้บุคคลภายนอกครับ เพราะมีผู้สั่งจองทั้งหมดในทุกรอบการผลิต และที่สำคัญเราจำหน่ายในราคาถูกกว่าราคาท้องตลาดทั่วไป ผู้ที่รับประทานเมล่อนของเราบอกตรงกันว่าเนื้อกรอบเหมือนแอปเปิ้ล แต่มีกลิ่นหอมของเมล่อน

l ผมเห็นที่นี่มีสวนกล้วย และสวนผักด้วย ผักที่ปลูกคือผักอะไรบ้างครับ

น.ท.เอกลักษณ์ กล้วยที่ปลูกไว้ก็เพื่อเป็นผลไม้ของกำลังพล ไม่ได้ปลูกเป็นไร่จำนวนมาก ส่วนผักที่เห็นนั้นก็เป็นผักทั่วไป เช่น ผักบุ้งจีน คะน้า ผักกาด สำหรับการปลูกผักนั้น เราปลูกเพื่อใช้ภายในโครงการ แต่ขณะเดียวกันก็สนองนโยบายของรัฐบาลในยามที่ผักแต่ละชนิดมีราคาแพงมากๆ เช่น ช่วงที่ผักชีมีราคาแพงมาก เราก็ปลูกผักชีเพื่อช่วยให้ประชาชนมีผักชีราคาประหยัดได้บริโภคครับ คือในช่วงไหนที่ราคาผักในท้องตลาดมีราคาแพงมากๆ เราก็จะพยายามช่วยผลิตผักเหล่านั้นเพื่อให้ประชาชนได้มีผักราคาถูกสำหรับรับประทาน

l ปลาที่เลี้ยงไว้ส่วนมากเป็นปลาอะไรครับ

น.ท.เอกลักษณ์ จำพวกปลานิล ปลาทับทิม ปลายี่สก ปลาดุก ปลาช่อน ปลาแรด ครับ เราเลี้ยงหลายชนิดครับ เพราะมีน้ำค่อนข้างอุดมสมบูรณ์ โดยโครงการประมงน้ำจืดของเราจะอยู่ในเขตอำเภอองครักษ์ครับ เจ้าหน้าที่ของเรานับได้ว่ามีความชำนาญในเรื่องการเพาะพันธุ์ปลาอย่างมาก เราสามารถผลิตลูกปลาเพื่อจำหน่ายและจ่ายแจกให้สังคมได้ด้วยครับ

l ผมย้อนกลับไปถามเรื่องการฝึกอาชีพให้กำลังพลของกองทัพเรือภายในศูนย์แห่งนี้ ส่วนมากเน้นไปที่กำลังพลกลุ่มไหนครับ

น.ท.เอกลักษณ์ เราไม่ได้กำหนดตายตัวครับ แต่เปิดกว้างให้กับกำลังพลทุกระดับชั้น โดยขึ้นกับความสมัครใจเรียนรู้ครับ และที่สำคัญเรายังเปิดกว้างสำหรับคนทั่วไปด้วยครับ ส่วนกำลังพลที่คนภายนอกเรียนว่าพลทหารหรือทหารเกณฑ์นั้น เราก็พยายามให้ความรู้กับน้องๆ เหล่านั้นด้วย เพราะอย่างน้อยๆ เวลาน้องๆ ปลดประจำการจะได้มีความรู้ด้านการเกษตรติดตัวกลับไปเพื่อประกอบอาชีพได้ตามที่เขาต้องการครับ แต่ขณะเดียวกันก็มีกำลังพลทั้งชั้นประทวน และสัญญาบัตรเข้ารับการอบรมด้วย โดยเราเปิดการอบรมในเดือนมีนาคมนี้ รับผู้เข้าอบรม 60 คน ย้ำว่าอบรมฟรีครับ โดยการอบรมก็ทำตามมาตรการป้องกันการแพร่ระบาดโรคโควิด-19 อย่างเคร่งครัดครับ 

l คนภายนอกกองทัพเรือที่สนใจเข้ารับการอบรมต้องสมัครอย่างไรครับ 

น.ท.เอกลักษณ์ คนในละแวกนี้หลายคนเดินเข้ามาสมัครเองหลังจากเห็นป้ายประกาศเปิดอบรมครับ ในขณะเดียวกันเราก็ประกาศรับสมัครผ่านระบบออนไลน์ โดยเข้าไปดูรายละเอียดได้ในเว็บไซต์ของศูนย์เศรษฐกิจพอเพียงทหารเรือโยทะกาได้ครับ เรารับจำนวน 60 รายต่อรุ่นครับ หากผู้สมัครเกินจำนวนที่รับได้ในแต่ละรุ่น ก็ขอให้รอรับการอบรมในรุ่นต่อๆ ไปครับ เน้นเหมือนเดิมว่าอบรมฟรีครับ

l มีคำถามว่า ที่โครงการนี้สนใจรับบริจาคโค กระบือหรือไม่ครับ เนื่องจากหนังสือพิมพ์แนวหน้า และรายการไลฟ์ วาไรตี รวมถึงรายการ Good Time ทางสถานีวิทยุแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ร่วมกันทำโครงการไถ่ชีวิตโค กระบือจากโรงฆ่าสัตว์ แล้วนำไปฝากเกษตรกรเลี้ยงดูและใช้แรงงานของสัตว์ โดยมีเงื่อนไขว่าห้ามขายต่อ และห้ามฆ่าสัตว์ และที่ผ่านมาเราได้ไถ่ชีวิตโค กระบือมาแล้วประมาณ 100 กว่าตัว สาเหตุที่ถามเพราะเห็นว่าโครงการนี้มีพื้นที่กว้างขวางมีกำลังพลดูแลได้ และมีแหล่งอาหารสำหรับโค กระบือที่อุดมสมบูรณ์

น.ท.เอกลักษณ์ ยินดีร่วมโครงการด้วยครับ เพราะอย่างน้อยๆ ก็ได้ช่วยกันสงเคราะห์ชีวิตสัตว์ ปัจจุบันในโครงการเรามีโค กระบืออยู่ 3 ตัวเราปล่อยให้เขาเดินกินหญ้าได้ตามสบาย พอช่วงเย็นเราก็นำเขาไปเข้าคอกเรายินดีรับโค กระบือมาช่วยกันเลี้ยงดูครับ และขออนุโมทนาบุญในความมีเมตตาต่อสัตว์ด้วยครับ

l ถามถึงเรื่องการปลูกข้าว โครงการนี้มีนาข้าวกี่ร้อยไร่ครับ ส่วนใหญ่เป็นข้าวพันธุ์อะไรครับ ผลผลิตในแต่ละฤดูดีไหมครับ

น.ท.เอกลักษณ์ เรามีพื้นที่ทำนา 200 ไร่ครับ พันธุ์ที่ปลูกคือ กข. 43 เพราะเข้ากับสภาพภูมิอากาศของที่นี้ได้อย่างดี ให้ผลผลิตต่อรอบการผลิตประมาณ 800 กิโลกรัมต่อไร่ ปีหนึ่งปลูกข้าวได้ 2 ครั้ง นาปีหนึ่งครั้งนาปรังหนึ่งครั้ง ที่นี่มีน้ำอุดมสมบูรณ์เพราะอยู่ใกล้แม่น้ำนครนายกครับ แต่ก่อนคนแถวนี้เรียกแม่น้ำโยทะกา 

l ข้าวเปลือกที่ได้ขายให้คนภายนอกหรือกองทัพเรือนำไปแปรรูปเป็นข้าวสารด้วยตัวเองครับ

น.ท.เอกลักษณ์ ขายข้าวเปลือกไปทั้งหมดเลยครับ เราไม่ได้สีเองซึ่งแต่ก่อนนี้เรามีโรงสีข้าวเอง แต่ระยะหลังเราไม่ได้สีเองแล้วครับ จึงขายข้าวเปลือกออกไปทั้งหมด ในอนาคตหากเราสามารถฝึกกำลังพลให้ดูแลการสีข้าวได้ด้วยตัวของเราเอง ก็อาจจะกลับไปเปิดโรงสีข้าวเหมือนที่เคยกระทำมาครับ จริงๆ ปัจจุบันเรายังมีโรงสีข้าวอยู่ครับ 

l ในอนาคตโครงการฯ จะมีการเพิ่มการฝึกอาชีพอื่นๆ ให้ผู้สนใจไหมครับ เช่น หัตถกรรม หรือเกษตรด้านอื่นๆ 

น.ท.เอกลักษณ์ กำลังศึกษาความเป็นไปได้ครับ อาจต้องใช้เวลาพิจารณาอีกระยะครับ แต่เรากำลังดูกันอยู่ว่าอาชีพอะไรที่ประชาชนสนใจ เพื่อเราจะได้จัดหาผู้ฝึกสอนมาให้ครับ แต่สำหรับปัจจุบันนั้น เรามีโครงการเรียนรู้รวม 11 ฐาน เช่น การทำปุ๋ยอินทรีย์ (ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก) การปลูกไม้ดอกไม้ประดับ การเลี้ยงไก่และเป็ด การประมงน้ำจืด การทำโคกหนองนาโมเดล การปลูกผลไม้ประจำถิ่น และแปลงพืชสมนุไพรหมอพร เป็นต้นขอเรียนเชิญทุกท่านที่สนใจเข้ารับการอบรมด้านการเกษตรกับโครงการของเราติดต่อสอบถามได้และดูรายละเอียดได้ที่เว็บไซต์ของโครงการศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงโยทะกา หรือจะพาคณะเข้าเยี่ยมชมโครงการก็ยินดีต้อนรับครับ ติดต่อได้ในเว็บไซต์เดียวกันครับ ในเดือนเมษายนนี้ก็จะมีคณะนักเรียนจำนวน 170 คน ขอเข้าชมโครงการของเราครับ เรียนเชิญทุกท่านที่สนใจแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงมารับความรู้ได้ที่ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงโยทะกาครับ

คุณจะได้พบรายการดีที่ครบครันด้วยสาระและความรู้ รายการ ไลฟ์ วาไรตี ออกอากาศทุกวันอาทิตย์ เวลา 16.00-16.25 น. ทางโทรทัศน์ NBT กดหมายเลข 2 และชมรายการย้อนหลังได้ที่ YouTube ไลฟ์ วาไรตี