“ตกขาว” ปัญหาระบบภายในที่กวนใจผู้หญิงส่งผลต่อสุขภาพน้องสาวและความมั่นใจของผู้หญิงหลายคนที่ต้องเผชิญกับปัญหาตกขาวมีสี มีกลิ่น แสบคัน อายไม่กล้าพบแพทย์นอกจากนี้อาจส่งผลกระทบต่อชีวิตคู่ บางคู่หากไม่คุยกันตรงๆ ก็ยิ่งทำให้ปัญหาบานปลายไปกันใหญ่ ซึ่งตกขาวเกิดจากหลายสาเหตุ อาจเป็นการติดเชื้อราหรือแบคทีเรีย หรือเกิดจากฮอร์โมนในร่างกายไม่สมดุล ฮอร์โมนเพศหญิงผิดปกติที่มีผลมาจากโภชนาการที่ไม่ถูกต้อง ความเครียด การพักผ่อนไม่เพียงพอ และภูมิคุ้มกันไม่แข็งแรง หรือเป็นสัญญาณเตือนมะเร็งปากมดลูก มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก เป็นต้น  

ครูก้อย นัชชา ลอยชูศักดิ์ กรรมการ บริษัท เบบี้แอนด์มัม (ประเทศไทย) จำกัด และครูวิทยาศาสตร์ผู้ก่อตั้งเพจ BabyAndMom.co.thเพจให้ความรู้เตรียมตั้งครรภ์และโภชนาการเสริมภาวะเจริญพันธุ์ตามหลักวิทยาศาสตร์สำหรับผู้มีบุตรยากเผยว่าตกขาวเป็นสารคัดหลั่งอย่างหนึ่ง (Vagina discharge) ที่ถูกขับออกมาจากช่องคลอดตามธรรมชาติ ซึ่งเป็นปกติ สามารถเกิดขึ้นได้ มีหน้าที่ช่วยในการหล่อลื่น ป้องกันการติดเชื้อ และระคายเคือง ซึ่งลักษณะ สี และปริมาณของตกขาวจะแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคลและแต่ละช่วงของรอบเดือนซึ่งจะมีมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับรอบเดือนในแต่ละรอบว่ามีฮอร์โมนแปรปรวนมากน้อยเพียงใด หากฮอร์โมนแปรปรวนมาก อาจมีตกขาวออกมามาก แต่หากรอบเดือนไหนที่พักผ่อนเพียงพอ ไม่เครียด ทานอาหารที่มีประโยชน์ ดื่มน้ำเยอะ ตกขาวอาจไม่มากแต่ในกรณีที่มีตกขาวผิดปกติ มีอาการคัน มีกลิ่นเหม็น และอาจมีการติดเชื้อร่วมด้วย แบบนี้ถือว่าไม่ปกติซึ่งมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อรา แบคทีเรีย หรือ เพศสัมพันธ์รวมถึงปัญหาฮอร์โมนไม่สมดุล หรือ จากมลภาวะภายนอกเกิดจากการสวมใส่กางเกงในที่อับชื้น ตากในสภาวะแวดล้อมมีฝุ่นละออง หรือตากในร่มจนเกิดเชื้อราและอับชื้น หรือใช้ผลิตภัณฑ์ซักผ้าที่มีเคมีรุนแรงหรือซักล้างไม่สะอาด

โดย “ครูก้อย  นัชชา”ได้แนะนำ วิธีสังเกตสีของตกขาวที่บ่งบอกความผิดปกติของระบบภายในสตรี ดังนี้

• ตกขาวสีใสหรือสีขาวตกขาวปกติส่วนใหญ่จะมีลักษณะเช่นนี้ คือ ใสหรือค่อนข้างขาว ลื่น ลักษณะคล้ายไข่ขาว

ตั้งแต่สีขาวจนถึงสีเหลืองอ่อน ลักษณะเช่นนี้จะถือเป็นตกขาวปกติที่พบได้ทั่วไป แต่หากมีอาการผิดปกติ เช่น มีกลิ่น คัน หรือตกขาวมีลักษณะขาวเหนียวๆร่วมกับมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น อาการคันที่บริเวณอวัยวะเพศ และเกิดปัสวะติดขัดได้ ลักษณะนี้แสดงให้เห็นถึงความผิดปกติที่อาจเกิดจากการติดเชื้อราได้

• ตกขาวสีเทาตกขาวสีเทาเป็นลักษณะเด่นของการติดเชื้อแบคทีเรียในช่องคลอด ซึ่งอาจเกิดจากการเพศสัมพันธ์

หรือการสวนล้างช่องคลอด โดยอาจมีอาการแสดงอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น มีกลิ่น คัน ระคายเคือง หรือมีอาการแดงบริเวณรอบๆ ช่องคลอด หากมีอาการเหล่านี้ควรรีบไปพบแพทย์ทันที

• ตกขาวสีเหลืองหรือสีเขียวลักษณะสีเหลืองเข้ม เหลืองเขียวจนถึงเขียว เป็นเฉดสีที่แสดงให้เห็นถึงความ

ผิดปกติที่อาจเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียหรือเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เช่น โรคหนองใน เชื้อรา เชื้อไวรัส ดังนั้นจึงควรไปพบแพทย์ โดยเฉพาะในผู้ที่มีตกขาวเหนียวเป็นก้อนหรือมีกลิ่นร่วมด้วย

• ตกขาวสีชมพูหรือสีแดงพบได้จากการที่เพิ่งคลอดลูก หรือ เกิดจากการลอกของเยื่อบุโพรงมดลูกมักพบใน

ผู้หญิงหลังคลอดหรือ การตกไข่หรือเกิดจากที่ตัวอ่อนมีการฝังตัวแต่หากเกิดในผู้ที่ไม่ได้ตั้งครรภ์มักเกิดจากการมีเลือดปนมากับตกขาว สาเหตุอาจเกิดมาจากโรคร้าย เช่น มะเร็งปากมดลูก มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก จึงควรไปพบแพทย์ทันที

• ตกขาวสีน้ำตาล มักเกิดจากการลอกตัวของมดลูกหรือประจำเดือนเก่าที่คั่งค้าง มักพบก่อนหรือหลังจากมี

ประจำเดือน ไม่มีอันตรายอะไร แต่หากมีอาการคัน มีลักษณะเป็นฟอง มีกลิ่นเหม็น และปัสสาวะแสบขัด ควรรีบไปพบแพทย์ทันที

ตกขาวผิดปกติกับการติดเชื้อในช่องคลอด?

ผู้หญิงส่วนใหญ่ที่มีการติดเชื้อในช่องคลอด มักแสดงอาการผ่านทางลักษณะของตกขาว อาการคัน และกลิ่น โดย 3 โรคหลักที่เกี่ยวข้องกับตกขาวผิดปกติ ได้แก่

(1) การติดเชื้อราในช่องคลอด (VULVOVAGINAL CANDIDIASIS)

ส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อ CANDIDA ALBICANS แต่บางรายอาจเกิดจากเชื้อราชนิดอื่นได้ปัจจัยที่อาจส่งผลให้เกิดการติดเชื้อราในช่องคลอด ได้แก่ โรคเบาหวาน การใช้ยาปฎิชีวนะเป็นเวลานาน การมีระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนสูงขึ้นหรือได้รับฮอร์โมนเอสโตรเจนจากภายนอก (เช่น การใช้ยาคุมกำเนิด ภาวะตั้งครรภ์) ภาวะภูมิคุ้มกันต่ำ (เช่น การติดเชื้อเอชไอวี การได้รับยาสเตียรอยด์เป็นเวลานาน)

อาการ: ตกขาวมีลักษณะเหมือนแป้งเปียก มักมีอาการคันบริเวณปากช่องคลอด หรือมีอาการแสบร้อนในช่องคลอด ปัสสาวะแสบขัด เจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์ เมื่อตรวจภายในอาจพบการบวมแดงบริเวณปากช่องคลอดและช่องคลอด

(2) การติดเชื้อแบคทีเรีย (BACTERIAL VAGINOSIS)

เกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่ไม่ดีมีการเจริญเติบโตเพิ่มจำนวนจนมากกว่าเชื้อแบคทีเรียประจำถิ่น ทำให้เกิดการติดเชื้อขึ้น ซึ่งมักสัมพันธ์กับการมีคู่นอนหลายคน การสวนล้างช่องคลอด การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ใช้ถุงยางอนามัย และการขาดแบคทีเรียแลคโตบาซิลลัสในช่องคลอด

อาการ: ส่วนมากจะไม่แสดงอาการผิดปกติ บางรายอาจมีอาการตกขาวผิดปกติ เช่น ตกขาวมีสีเทา มีกลิ่นเหม็นเหมือนคาวปลา มีอาการคัน อาจมีปัสสาวะแสบขัดหรือเจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์ร่วมด้วย ส่วนอาการอักเสบในช่องคลอดหรือแสบร้อนบริเวณปากช่องคลอดพบได้น้อย

(3) การติดเชื้อทริโคโมแนส (TRICHOMONIASIS)
เกิดจากเชื้อโปรโตซัว TRICHOMONAS VAGINALIS (TV) ที่มักติดต่อจากการมีเพศสัมพันธ์

อาการ: ตกขาวมีสีเขียวเป็นฟองและมีกลิ่นเหม็น ร่วมกับมีอาการแสบร้อนและคันบริเวณปากช่องคลอดและช่องคลอด ปัสสาวะแสบขัด เจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์หรือเลือดออกหลังมีเพศสัมพันธ์ มีการอับเสบ บวมแดงบริเวณปากช่องคลอดและช่องคลอด มีจุดเลือดออกบริเวณช่องคลอดและปากมดลูกที่มีลักษณะจำเพาะเรียกว่า Strawberry cervix

การตกขาวที่เกิดจากฮอร์โมนในร่างกายไม่สมดุลมีภาวะเอสโตรเจนต่ำ

หากร่างกายปกติ ฮอร์โมนสมดุลร่างกายก็จะขับตกขาวออกมาแต่ละช่วงของรอบเดือนตามธรรมชาติ ยิ่งช่วงก่อนไข่ตกเรียกว่าว่า "มูกตกไข่" จะมีผลดีต่อการท้องได้ง่ายขึ้นเพราะมูกลื่นๆจะช่วยให้อสุจิว่ายผ่านเข้าไปง่ายขึ้นแต่หากฮอร์โมนไม่สมดุล และเกิดการติดเชื้อตกขาวก็จะมีลักษณะต่างออกไป โดยส่วนใหญ่สตรีวัยเจริญพันธุ์ที่มีตกขาวเกิดจากฮอร์โมนเพศหญิงไม่สมดุล มักมีภาวะ PCOS หรือภาวะไข่ไม่ตกเรื้อรัง

นอกจากนี้ยังพบปัญหาตกขาวที่เกิดจากภายในเกิดจากภาวะเอสโตรเจนต่ำ มักพบในสตรีภาวะวัยทองช่วงอายุ 48 ปีขึ้นไป แต่หากมีอายุต่ำกว่า 40 ปีและมีปัญหาเอสโตรเจนต่ำแสดงว่าเข้าสู่วัยทองก่อนกำหนด หรือมีภาวะเอสโตรเจนต่ำเกินไปในอายุยังไม่มาก หรือหากรังไข่เสื่อมเข้าสู่วัยทองก่อนวัย ฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนลดลง ส่งผลให้ช่องคลอดแห้ง ลอกเป็นสะเก็ด ลอกออกมาซึ่งเป็นอาหารของแบคทีเรีย พอแบคทีเรียมากินก่อให้เกิดการสะสมและหมักหมม ก่อให้เกิดอาการคันและเกิดเชื้อราต่างๆ กลายเป็นตกขาว สีเขียว หรือ เหลืองส่งผลให้ช่องคลอดมีกลิ่น

การดูแลป้องกันไม่ให้เกิดการตกขาว
 

• สังเกตของตกขาว สีเหลือง เขียวเทามีเลือดออกกะปริดกะปรอย ควรไปพบแพทย์

ผู้หญิงควรหมั่นสังเกตสีของตกขาว เมื่อตกขาวมีลักษณะ สี หรือกลิ่น ผิดไปจากปกติ หรือมีอาการทางช่องคลอด เช่นมีลักษณะแดง คัน เจ็บ แสบร้อน หรือระคายเคืองบริเวณอวัยวะเพศหรือช่องคลอดตกขาวมีลักษณะเป็นฟอง หรือมีลักษณะคล้ายแป้งเปียกตกขาวมีสีเหลือง เขียว หรือเทามีเลือดหรือเลือดออกกะปริดกะปรอยในช่วงที่ไม่มีประจำเดือนมีกลิ่นรุนแรง ควรไปพบแพทย์เพื่อการรักษาที่ถูกวิธี อย่าปล่อยให้เป็นปัญหาเรื้อรังเพราะอาจส่งผลต่อระบบสืบพันธุ์ และภาวะมีบุตรยากได้

• ปรับสมดุลฮอร์โมน ด้วยการเสริมฮอร์โมนเอสโตรเจนจากธรรมชาติ

การป้องกันตกขาวสำหรับผู้ที่มีปัญหาฮอร์โมนไม่สมดุล มีภาวะเอสโตรเจนต่ำที่ดีที่สุดคือการปรับสมดุลฮอร์โมน ช่วยลดปัญหาเอสโตรเจนต่ำ ช่องคลอดไม่แห้ง โดยการปรับสมดุลฮอร์โมน การทานอาหารต่างๆ ที่ช่วยปรับฮอร์โมนเอสโตรเจน ไม่ว่าจะเป็น “ไอโซฟลาโวน”ที่พบในโปรตีนที่สกัดจากถั่วเหลือง ที่มีงานวิจัยรองรับว่าสามารถเพิ่มปริมาณเอสโตรเจนตามธรรมชาติได้โดยไม่ส่งผลต่อมะเร็งเต้านม รวมถึงสารสกัดจากตังกุย โสม ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือด สารสกัดจากทับทิม หรือว่าสารสกัดจากลูกยอ ช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนของเพศหญิงและช่วยลดภาวะตกขาวได้ดี

เมื่อดูแลและรักษาระบบภายในของน้องสาวอย่างถูกต้องและมีฮอร์โมนเพศหญิงที่สมดุลนอกจากจะช่วยรักษาอาการตกขาวแล้ว ผู้หญิงที่มีฮอร์โมนเอสโตรเจนที่สมดุลจะช่วยชะลอปัญหาวัยทองก่อนกำหนด และช่วยให้รังไข่มีประสิทธิภาพในการผลิตไข่ ช่วยเพิ่มโอกาสตั้งครรภ์สำหรับผู้ที่อยากมีบุตร อีกทั้งยังช่วยคืนความสาวทั้งระบบ ทั้งระบบภายในสตรีฮอร์โมน และผิวพรรณอีกด้วย นอกจากนี้ยังช่วยเพิ่มความมั่นใจ เพิ่มน้ำล่อลื่นในช่องคลอด ลดปัญหาช่องคลอดแห้งและช่วยให้ชีวิตคู่กลับมาหอมหวานอีกครั้ง “ครูก้อย นัชชา” กล่าวสรุป