รศ.ดร.สันติ คุณประเสริฐ

นับจากยุคโบราณ ชาวจีนนิยมใช้ตัวอักษรที่มากด้วยความหมายลึกซึ้ง ผ่านการเขียนด้วยลายพู่กันงดงาม ที่เรียกว่า “อักษรวิจิตร” (Calligraphy) มาเป็นสัญลักษณ์หรือคำอวยพรส่งต่อโชค ลาภ บารมี หากแต่อักษรวิจิตรไม่ได้เป็นเรื่องของความสวยงามหรือความเป็นสิริมงคลเท่านั้น แต่ยังเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ สะท้อนวัฒนธรรมที่หยั่งรากลึกที่มีการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นกันมาอย่างยาวนาน

รศ.ดร.สันติ คุณประเสริฐ อาจารย์สาขาวิชาศิลปศึกษา คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ให้ความรู้เรื่อง “การเขียนอักษรวิจิตร” ว่า “จริงๆ แล้วเราเขียนตัวอักษรกันอยู่ทุกวัน แต่อย่างมากเป็นเพียงแค่การเขียนตัวบรรจงทั่วไป แต่การเขียนอักษรวิจิตร หรือ Calligraphy เป็นสิ่งที่พิเศษกว่านั้น ถ้าถามว่าการเขียนอักษรวิจิตรมีความสำคัญอย่างไร พิเศษอย่างไร ต้องเริ่มจากชาวจีนที่ถือว่าศาสตร์นี้เป็นสุดยอดศิลปะแขนงหนึ่งที่มีความลึกซึ้งมีความหมายกับคนทั่วไป ชนชั้นสูงของจีนในสมัยโบราณต้องเรียนวิชาการเขียน ซึ่งก็คือ Calligraphy เรียนดนตรี เรียนหมากกระดาน ดังนั้น Calligraphy จึงเป็นหนึ่งในวิชาที่ผู้มีชาติตระกูลจะต้องเรียนรู้”

ส่วนในภาษาไทยนั้น แม้เราจะมีตัวอักษรใช้มาหลายร้อยปีนับตั้งแต่สมัยพ่อขุนรามคำแหง แต่ รศ.ดร.สันติบอกว่า เพิ่งเริ่มมีการเขียนอักษรวิจิตรในช่วงรัตนโกสินทร์ตอนกลางนี้เอง เพราะก่อนหน้านี้ไม่ว่าจะในสมัยสุโขทัยหรืออยุธยา กลับไม่ปรากฏมีหลักฐานของการเขียนอักษรวิจิตรเลย

“ผมสันนิษฐานว่าเพราะไทยเป็นชาติเกษตรกรรม ผู้คนจึงเลือกทำไร่ทำนาเลี้ยงสัตว์กันมากกว่าจะเรียนหนังสือ สมัยโบราณเวลาจดบันทึก เราจะใช้วิธีเขียนใส่ใบลาน ใช้เหล็กแหลมจารแล้วใช้หมึกสีดำเช็ด ส่วนพวกเอกสารทางศาสนาก็จะเป็นภาษาบาลี-สันสกฤต ครั้นในสมัยรัชกาลที่ 5 จึงเริ่มมีโรงพิมพ์ มีการพิมพ์หนังสือ แต่เราเริ่มพบการเขียนอักษรวิจิตรในสมัยรัชกาลที่ 6 เพราะพระองค์ท่านทรงสำเร็จการศึกษาจากต่างประเทศ โปรดการประพันธ์ และทรงพระราชนิพนธ์บทละครไว้มากมาย พระองค์ท่านจึงส่งเสริมให้มีการพิมพ์หนังสือละคร ทำหนังสือวารสาร ส่งเสริมการออกแบบให้สวยงาม การเขียนอักษรวิจิตรจึงเกิดขึ้นในช่วงนี้ เราจึงเริ่มมีการประดิษฐ์ตัวอักษรให้มีลายเส้นพิเศษกว่าการคัดลายมือ”

นอกจากนี้ การเขียนอักษรวิจิตรของไทยยังมีความแตกต่างจากของจีน เพราะอักษรจีนนั้นแต่ละตัวจะมีความหมายเฉพาะ จึงต้องเขียนโดยรักษามาตรฐานรูปร่างและรูปทรงชัดเจน เพราะหากเขียนเส้นผิดเพี้ยนไป ความหมายก็จะเปลี่ยนไป และการเขียนอักษรวิจิตรของจีนนิยมใช้พู่กันเขียนเพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่สำหรับตัวอักษรไทยหรือโรมันสามารถนำตัวอักษรมาประสมกันได้ จึงนิยมใช้ดินสอหรือปากกาเขียน การเขียนอักษรของไทยจึงมีลักษณะที่มีความใกล้เคียงกับยุโรป อเมริกา หรือตะวันออกกลางมากกว่า

คอลเลคชั่น “อักษรวิจิตรมงคล” งานหัตถศิลป์ทองคำจากพรีม่า อาร์ต

ทั้งนี้ กระบวนการสร้างสรรค์งานอักษรวิจิตรแต่ละชิ้นนั้น ต้องมีองค์ประกอบ 3 ส่วน ทั้งเรื่องเทคนิคการเขียน รูปทรงของตัวอักษร และถ้อยคำที่มีความหมายลึกซึ้ง ซึ่ง รศ.ดร.สันติเน้นว่า การเลือกความหมายของคำที่นำมาสร้างสรรค์อักษรวิจิตรนั้น ควรมีความหมายกินใจทั้งความหมายตรงและความหมายแฝง รวมถึงผสมผสานการออกแบบตัวอักษรออกมาเป็นรูปทรง (Calligram) ซึ่งขึ้นอยู่กับลักษณะเฉพาะตัวของศิลปินแต่ละคน เช่นคำว่า “รัก” ที่ใช้อักษร “ร” และ “ก” มาคล้องกันอย่างลงตัว ลักษณะจะเหมือนการกอดกันของตัวอักษรจนออกมาเป็นโครงรูปหัวใจ บ่งบอกถึงการแสดงออกของความรักอย่างสุขุมลุ่มลึก ไม่ว่าชาติใดภาษาใดมาเห็นก็สามารถรับรู้ความหมายจากรูปทรงที่ปรากฏได้ไม่ยาก

คอลเลคชั่น “อักษรวิจิตรมงคล” งานหัตถศิลป์ทองคำจากพรีม่า อาร์ต

จากศาสตร์แห่งการเขียนอักษรวิจิตรบรรจงที่ลึกซึ้งและมีความเป็นมาอย่างยาวนานพรีม่า อาร์ต (PRIMA ART) ผู้นำในงานหัตถศิลป์ทองคำ ที่ได้รับความนิยมจากผู้ชื่นชมงานฝีมือล้ำค่าอันเป็นสิริมงคล จึงร่วมเป็นหนึ่งในการสืบสานและส่งเสริมความภาคภูมิใจในศิลปะไทย เลือกเฟ้น 7 ถ้อยคำมงคลในภาษาไทย อาทิ เจริญรุ่งเรือง มั่งคั่งสมบูรณ์ อายุยืนยาว ผสานเทคนิคชั้นสูงของการออกแบบและการเขียนอักษรวิจิตรอันงดงามอ่อนช้อย นำเสนอผ่านคอลเลคชั่น “อักษรวิจิตรมงคล” มาเป็นสิ่งแทนใจที่มากด้วยความหมายและคุณค่า สามารถใช้สื่อแสดงถึงการอวยพรและความปรารถนาดีได้ในทุกโอกาส

สัมผัสความงามอันวิจิตรของผลงานหัตถศิลป์ที่ขึ้นชื่อด้านความพิถีพิถันประณีต จากเนื้อทองคำบริสุทธิ์ 99.9% ได้ที่ พรีม่า อาร์ต (Prima Art) ผู้นำงานหัตถศิลป์ทองคำของไทย สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ โทร.02-7456111 ต่อ 121-127