มะเร็งกับคนไทย ดูจะเป็นโรคที่คนไทยเป็นกันค่อนข้างมาก และเป็นมูลเหตุของการตายอันดับต้นๆ ของสังคมไทย
สถิติปี 2562 คนไทยตายจากโรคมะเร็งประมาณวันละ 200 กว่าคน แต่รู้ไหมว่าอันที่จริงแล้ว 70 เปอร์เซ็นต์ของคนเป็นมะเร็งนั้นเราสามารถป้องกันได้ หากดูแลการกินการอยู่การใช้ชีวิตของตนเองเป็นอย่างดี
วันนี้ เรามาลงรายละเอียดกันว่าทำอย่างไรเราจึงจะไม่เป็นหนึ่งในวันละกว่า 200 คน ที่เสียชีวิตเพราะมะเร็ง
อันดับแรกคือลด ละ เลิกเหล้า รวมถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด และบุหรี่อย่างเด็ดขาด สำหรับควันบุหรี่นั้น แม้ว่าเราไม่ได้สูบเอง แต่แค่การสัมผัสควันบุหรี่มือสองก็เสี่ยงเป็นมะเร็ง ดังนั้นการที่ผู้สูบบุหรี่เลิกได้แล้วจึงไม่ใช่ประโยชน์เฉพาะตนเองเท่านั้น แต่ยังเป็นประโยชน์ต่อเพื่อนๆ รอบตัวด้วย เป็นการลดความเสี่ยงให้คนรอบข้างอย่างดี
คุณทราบใช่ไหมว่า การสูบบุหรี่เป็นสาเหตุที่สำคัญของมะเร็งปอด โดย 9 ใน 10 คนที่ตายจากมะเร็งปอดมีสาเหตุมาจากการสูบบุหรี่ หรือไม่ก็เป็นคนสูบบุหรี่มือสอง แต่คุณอาจจะไม่ทราบว่าการสูบบุหรี่มีความเกี่ยวข้องกับการเกิดมะเร็งหลากหลายชนิด เช่น มะเร็งหลอดอาหาร มะเร็งกระเพาะอาหาร มะเร็งตับ มะเร็งหลอดลม มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ มะเร็งเม็ดเลือดขาวบางประเภท เป็นต้น
นอกจากเหล้า (รวมถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด) และบุหรี่แล้ว สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงไม่นำเข้าสู่ร่างกายก็ได้แก่ อาหารปิ้งย่างโดยเฉพาะอย่างยิ่งที่ไหม้เกรียม เพราะมีส่วนประกอบของสาร polyaromatic hydrocarbon หรือ PAH ที่มีคุณสมบัติก่อมะเร็ง และมีความสัมพันธ์กับการเกิดมะเร็งหลายชนิด เช่น มะเร็งตับ มะเร็งกระเพาะอาหาร มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ เป็นต้น รวมถึงอาหารจำพวกเนื้อสัตว์แปรรูปต่างๆ และควรงดกินปลาน้ำจืด ปลาร้า หรือเนื้อสัตว์ดิบ เพื่อหลีกเลี่ยงโรคพยาธิใบไม้ ซึ่งอาจกลายเป็นมะเร็งท่อน้ำดีต่อไปได้
อันดับต่อมา ต้องพยายามควบคุมน้ำหนักไม่ให้อ้วน เพราะความอ้วนเป็นปัจจัยเสี่ยงการเกิดโรคมะเร็งหลายชนิด อาทิ มะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ใหญ่ เป็นต้น เพื่อควบคุมน้ำหนักไม่ให้เกินเกณฑ์ เราก็ต้องเลือกกินผักหรือผลไม้ที่ไม่หวานจัดเพิ่มขึ้น ร่วมกับการออกกำลังกาย เพราะจะช่วยลดความเสี่ยงโรคมะเร็งได้ดี และที่สำคัญคือพฤติกรรมทั้งสองนั้นยังช่วยลดความเสี่ยงโรคอื่นๆ เช่น โรคหัวใจ และหลอดเลือดได้อีก
ประเด็นสำคัญอีกข้อที่คนมักนึกไม่ถึงว่าทำแล้วเสี่ยงมะเร็งคือพฤติกรรมมีเพศสัมพันธ์ไม่ปลอดภัย เพราะการติดเชื้อไวรัสชื่อ HPV จากการมีคู่นอนมากหน้าหลายตาเป็นปัจจัยเสี่ยงมะเร็งปากมดลูก และมะเร็งทวารหนักหรือองคชาติ การใช้ถุงยางอนามัยอาจลดความเสี่ยงได้บางส่วน แต่การไม่เปลี่ยนคู่นอนไปเรื่อยจะปลอดภัยมากที่สุด
อีกสิ่งที่ต้องเลี่ยงอีกอย่างคือการอยู่กลางแสงแดดจัดๆ เป็นเวลานาน และต้องหลีกเลี่ยงการอยู่ในบริเวณที่มีมลพิษมากๆ ในอากาศ เพราะสภาวะทั้งสองเพิ่มความเสี่ยงโรคมะเร็งได้
เชื่อว่าเมื่ออ่านมาถึงตรงนี้ หลายคนอาจเริ่มท้อ เพราะมีข้อห้ามมากมายเหลือเกิน แต่ถึงอย่างไรก็ต้องเตือนให้ระวังหากคุณไม่ต้องการเสี่ยงเป็นโรคมะเร็ง และอีกสิ่งที่ต้องทำคือหมั่นคอยสังเกตอาการผิดปกติของร่างกาย และต้องไปรับการตรวจคัดกรองมะเร็งเมื่อมีอายุที่เหมาะสม ย้ำว่าการตรวจคัดกรองมะเร็งสำคัญมาก โดยเฉพาะคนที่มีประวัติสมาชิกในครอบครัวป่วยหรือเสียชีวิตจากโรคมะเร็ง ตัวอย่างการตรวจคัดกรองที่แพร่หลาย ได้แก่ การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้วยแปปสเมียร์ การตรวจแมมโมแกรมหรือเอกซเรย์เต้านมเพื่อหาความผิดปกติของเต้านม การตรวจคัดกรองมะเร็งต่อมลูกหมาก การตรวจส่องกล้องลำไส้ใหญ่เพื่อคัดกรองมะเร็ง การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ช่องอกเพื่อคัดกรองมะเร็งปอด ทั้งหมดนี้จะมีเกณฑ์อายุที่แนะนำให้เริ่มตรวจและความถี่ของการตรวจจะแตกต่างกันไป โดยขึ้นกับความเสี่ยงทั้งทางกรรมพันธุ์และพฤติกรรม
คุณสามารถไปปรึกษาแพทย์ประจำตัวหรือเภสัชกรได้เพื่อทราบรายละเอียดเพิ่มเติมของการตรวจคัดกรองแต่ละอย่างที่เหมาะกับตัวของคุณ
รศ.ภญ.ดร.ณัฏฐดา อารีเปี่ยม และ ผศ.ภก.ดร.บดินทร์ ติวสุวรรณ
คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี