….. แม้ชีวิตนี้น้อยนัก แต่ก็เป็นความสำคัญนัก สำคัญยิ่งกว่าชีวิตในอดีตและชีวิตในอนาคต ที่ว่าชีวิตนี้คือชีวิตในชาติปัจจุบันนี้สำคัญก็เพราะในชีวิตนี้เราสามารถหนีกรรมไม่ดีที่ทำไว้ในอดีตได้และสามารถเตรียมสร้างชีวิตในอนาคตให้ดีเลิศเพียงใดก็ได้หรือตกต่ำเพียงใดก็ได้ ชีวิตในอดีตล่วงเลยไปแล้วทำอะไรอีกไม่ได้ต่อไปแล้ว ชีวิตในอนาคตก็ยังไม่ถึงยังทำอะไรไม่ได้ เช่นนี้จึงกล่าวได้ว่าชีวิตนี้สำคัญนัก พึงใช้ชีวิตนี้ให้เป็นประโยชน์ ให้สมกับความสำคัญของชีวิตนี้ …..

(ชีวิตนี้น้อยนัก บทพระนิพนธ์ในสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก)

วัดญาณสังวราราม วรมหาวิหาร ตั้งอยู่ ณ บ้านห้วยใหญ่ ต.ห้วยใหญ่ อ.บางละมุง จ.ชลบุรี คือวัดที่สร้างขึ้นเพื่อถวายแด่สมเด็จพระญาณสังวรฯเจ้าอาวาสวัดบวรนิเวศวิหาร ณ ปี พ.ศ. 2519 เมื่อครั้งพระองค์ยังมิได้ทรงดำรงตำแหน่งสมเด็จพระสังฆราช โดยนายแพทย์ขจรและคุณหญิงนิธิวดี อันตระการ และบุตร-ธิดาได้ถวายที่ดิน 100 ไร่ 1 งาน 92 ตารางวาแด่สมเด็จพระญาณสังวรฯ เพื่อให้สร้างวัดโดยปรารถนาจะให้วัดมีชื่อตามราชทินนามสมณศักดิ์ของสมเด็จพระญาณสังวร (ต่อมามีการซื้อที่ดินเพิ่มเติมจนมีเนื้อที่ทั้งหมด 366 ไร่ 2 งาน 11 ตารางวา) นอกจากนี้ยังมีพื้นที่อีกประมาณ 2,500 ไร่เศษซึ่งติดกับเขตวัด คือพื้นที่โครงการในพระราชดำริ

แรกเริ่มก่อสร้างวัดนี้มีฐานะเป็นสำนักสงฆ์ จนเมื่อวันที่ 10 มีนาคม 2525 จึงได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระมหากรุณาธิคุณทรงรับไว้เป็นวัดในพระบรมราชูปถัมภ์ และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ยกวัดนี้ขึ้นเป็นพระอารามหลวงชั้นเอกชนิดวรมหาวิหาร เมื่อวันที่ 4 มีนาคม 2531

มีบันทึกว่าพระอุโบสถของวัดนี้สร้างขึ้นเพื่อน้อมเกล้าฯ ถวายสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช โดยดัดแปลงแบบจากพระอุโบสถหลังเก่า คณะรังษี วัดบวรนิเวศฯ พระประธานประจำอุโบสถมีพระนามว่าสมเด็จพระพุทธญาณนเรศวร์ สร้างเพื่อน้อมเกล้าฯ ถวายสมเด็จพระนเรศวรมหาราช พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินทรงเททองหล่อเมื่อวันที่ 14 สิงหาคม 2523 ณ มณฑลพิธีหน้าพระอุโบสถเก่าคณะรังษี วัดบวรนิเวศฯ

ภายในวัดญาณสังวราราม มีศาสนสถานที่ทรงคุณค่ามากมาย อาทิ พระบรมธาตุเจดีย์มหาจักรีพิพัฒน์ สร้างเพื่อน้อมเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชและพระบรมราชวงศ์จักรี ชั้นล่างเป็นห้องโถงใหญ่ ใช้เพื่อการบำเพ็ญกุศลต่างๆ ชั้นที่ 2 ประดิษฐานพระเจดีย์ทองบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ด้านนอกชั้นที่ 3 มีซุ้มประดิษฐานพระพุทธรูปสำคัญ 3 องค์ คือ พระภปร. (ด้านหน้า) พระไพรีพินาศ (ด้านขวาของพระภปร.) และพระชินราชสีหศาสดา (ด้านซ้ายของพระภปร.) และมีซุ้มตราพระมหาจักรี พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงอัญเชิญขึ้นประดิษฐานเมื่อวันที่ 30 กรกฎาคม 2528

แล้วยังมีพระมหามณฑปพุทธบาทภปร.-สก. และพระพุทธปฏิมา อปร.มอ. ปางสมาธิแบบพระภปร. ประดิษฐาน ณ ศาลาอเนกกุศลสว.-กว. พระองค์นี้สร้างเพื่อน้อมเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลและสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้อัญเชิญพระปรมาภิไธยย่อในพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล “อปร.” และพระนามาภิไธยย่อในสมเด็จพระมหิตลาธิเบศรอดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก “มอ.” ประดิษฐานบนผ้าทิพย์ส่วนศาลาอเนกกุศลสว.-กว. สร้างเพื่อน้อมเกล้าฯ ถวายสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี และสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนาฯ ใช้เป็นศาลาฉัน

นอกจากนี้ยังมี พระพุทธรูปที่หน้าผาหินเขาชีจรรย์ มีพระนามว่าพระพุทธมหาวชิรอุตตโมภาสศาสดา ปางมารวิชัย ความสูง 150 เมตร หน้าตักกว้าง 100 เมตร ประดิษฐานบนฐานบัว ศาลาท้าววิรุฬหกมหาราชโลกบาล เทพผู้รักษาโลกทิศเบื้องใต้อันรวมถึงสยามประเทศด้วย และยังมีศาลานานาชาติ โรงพยาบาลศูนย์การศึกษานอกโรงเรียน

วัดญาณสังวรารามฯมีจุดมุ่งหมายเป็นสำนักปฏิบัติธรรมเน้นด้านสมถะและวิปัสสนากับทั้งเพศบรรพชิตและคฤหัสถ์ ใช้เพื่อศึกษาอบรมพระธรรมวินัย และเพื่อประโยชน์ในการบำเพ็ญอเนกกุศลทุกชนิด การวางผังแผนที่และรูปแบบวัด แบ่งเป็น 4 เขต คือ

เขตที่ 1 เขตพุทธาวาส เป็นเขตปูชนียสถาน โบราณวัตถุ มีอุโบสถ พระบรมธาตุเจดีย์มหาจักรีพิพัฒน์ มหามณฑปพระพุทธบาทภปร.-สก. ศาลาอเนกกุศล สว.-กว.  และ มวก.-สธ.

เขตที่ 2 เขตสังฆาวาส แบ่งเป็น 2 ส่วน คือพื้นที่ส่วนบนประกอบด้วยเขตเขาชีโอนและเขาชีจรรย์ พื้นที่ส่วนล่างใช้ก่อสร้างเสนาสนะกุฏิน้อย

เขตที่ 3 เขตราชาวาส เป็นสถานที่โครงการพระราชดำริ มีเรือนรับรอง อ่างเก็บน้ำเพื่อการเกษตรกรรม โรงพยาบาล ศูนย์การฝึกอบรมพิเศษ วนอุทยาน บริเวณอนุรักษ์สัตว์ป่าและป่าไม้   เป็นต้น

เขตที่ 4 เขตอุบาสกอุบาสิกาวาส เป็นที่ตั้งศาลาโรงธรรม ที่พักอาศัยของพุทธศาสนิกชนผู้ไปประพฤติธรรม รักษาศีลฟังธรรม ปฏิบัติจิตภาวนา

คอลัมน์ตะลอนเที่ยวสัปดาห์นี้ตั้งใจชวนคุณไปวัดญาณสังวรารามฯ เพื่อให้คุณไปทำบุญทำทานฟังเทศน์ฟังธรรมเพื่อถวายเป็นพระราชกุศลแด่สมเด็จพระสังฆราชฯพระองค์ที่ 19 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์