การนำกุลบุตรจากครอบครัวที่ยากจนเข้ามาเรียนนักธรรมบาลีคือการช่วยให้ได้รับการศึกษาที่สูงขึ้น ส่วนการไถ่ชีวิตโค กระบือ แล้วมอบให้ครอบครัวพระ เณร นำไปเลี้ยงดูคือการช่วยยืดอายุชีวิตของสัตว์ร่วมโลกของเรา

ไลฟ์ วาไรตี สัปดาห์นี้ ดร.เฉลิมชัย ยอดมาลัย นำคุณไปกราบเรียนสนทนาธรรมกับ พระครูปิยธรรมวาทีแห่งวัดบางนาใน พระอารามหลวง ถึงการถวายการศึกษานักธรรมบาลีแก่พระ เณร จากต่างจังหวัด และโครงการไถ่ชีวิตโค กระบือ เพื่อมอบให้ครอบครัวของพระ และเณรที่ร่วมโครงการศึกษานักธรรม

● กราบนมัสการเรียนถามถึงโครงการส่งเสริมให้กุลบุตรได้เรียนนักธรรม และการอุปถัมภ์ให้ครอบครัวของพระ เณร ได้รับโค กระบือ ไปเลี้ยงดูเพื่อสงเคราะห์ชีวิตสัตว์ครับ

พระครูปิยธรรมวาที : ขอเล่าให้ฟังคร่าวๆ ว่าวัดบางนาใน พระอารามหลวงแห่งนี้ ได้รับอนุมัติจากมหาเถรสมาคม ให้เป็นสำนักเรียนพระปริยัติธรรม แผนกนักธรรมและบาลี เมื่อในปี 2542 ในช่วงเริ่มแรกมีพระและเณรมาเรียนไม่มากนัก แต่ก็ค่อยๆ มีมาเรียนเพิ่มเติมมากขึ้นหลังจากนั้นไม่นาน โดยหลังจากปี 2550 มีพระ เณร มาเรียนมากขึ้น วัดบางนาในจึงขยายสาขาสำนักเรียนไปที่อำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว แล้วก็มีผู้มีจิตศรัทธาสนับสนุนการเรียนนักธรรม โดยตั้งกองทุนเพื่อไถ่ชีวิตโค กระบือ แล้วมอบให้ครอบครัวของพระ เณร ที่สอบนักธรรมผ่าน หรือสอบได้อย่างน้อยเปรียญ 3 ประโยคขึ้นไป เพื่อเป็นกำลังใจให้ตั้งใจศึกษาเล่าเรียน และเพื่อช่วยให้ครอบครัวของพระ เณรมีสัตว์ไว้ใช้แรงงานเพื่อการเกษตรโดยมีเงื่อนไขว่าห้ามฆ่า ห้ามขายสัตว์ที่ได้รับมอบไปแล้ว แต่ต้องเลี้ยงดูให้ตลอดรอดฝั่ง จนกว่าจะสิ้นอายุขัยส่วนใหญ่ครอบครัวของพระ เณร มักอยู่ในภาคอีสาน ซึ่งยังทำการเกษตรอยู่ ดังนั้น การได้รับโค กระบือไปเลี้ยงดู ก็จะช่วยให้มีรายได้จากการทำเกษตรได้มากขึ้นและเป็นการสนับสนุนให้พระ เณร ได้ตั้งใจศึกษาเล่าเรียน พระ เณร ส่วนมากที่ข้ามเรียนกับวัดบางนาในมักมาจากครอบครัวที่ฐานะยากจน ขาดโอกาสทางการศึกษา ดังนั้น โครงการนี้จึงเท่ากับให้โอกาสทางการศึกษากับผู้ยากไร้ โดยเบื้องต้นนั้น วัดบางนาใน จะให้โอกาสพระ เณร ไปบวชเรียนอยู่ที่วัดในจังหวัดสระแก้วก่อน แล้วให้เรียนนักธรรมแล้วสอบให้ได้เปรียญ จนเมื่อสอบได้เปรียญ 3 ประโยคแล้ว จึงจะให้เข้ามาเรียนต่อในกรุงเทพฯ ที่วัดบางนาใน ที่ผ่านมานั้นพระ เณร จำนวนมากพอสมควรสอบผ่าน บางรูปได้เปรียญ 9 ประโยคแล้ว หลายรูปก็ได้เปรียญ 3 และเปรียญ 5 ประโยค แล้วก็ไปศึกษาต่อในระดับปริญญาตรีในมหาวิทยาลัยสงฆ์ต่อไป

● แต่ละปีมีพระ เณร เข้ามาเรียนจำนวนกี่รูปครับ พระ เณร เรียนถึงระดับใดกันบ้าง แล้วเรื่องแจกโค กระบือ ทำอย่างไรครับ

พระครูปิยธรรมวาที : ช่วงก่อนโควิด-19 แพร่ระบาด มีพระ เณร มาเรียนประโยค 1-2 ถึงประโยค 5 ประมาณ 70 รูป แต่เมื่อเกิดโรคระบาดหนัก ก็ลดจำนวนผู้เรียนลง จนเมื่อโรคเบาบางไป ก็มีจำนวนกลับมาประมาณ 70 รูปแล้ว นอกจากวัดเปิดโอกาสให้เด็กๆ จากภาคอีสานมาเล่าเรียนแล้ว ยังเปิดโอกาสให้เด็กๆ จากตะเข็บชายแดนไทยมาเล่าเรียนด้วย เช่น จากตะเข็บชายแดนจังหวัดเชียงราย ตาก แม่ฮ่องสอน ซึ่งเด็กๆ จากพื้นที่เหล่านั้นให้ความสนใจมาก เพราะได้โอกาสศึกษา แล้วเมื่อจบเปรียญธรรม 3 ประโยคก็เท่ากับจบระดับมัธยม 6 สามารถสอบเข้าเรียนต่อระดับมหาวิทยาลัยได้ โดยทางวัดสนับสนุนให้ศึกษาต่อตามกำลังสติปัญญาของพระ เณร ส่วนเรื่องมอบโค กระบือ ให้ครอบครัวพระ เณร ก็ทำเป็นประจำ โดยได้รับการสนับสนุนจากญาติโยมผู้มีจิตศรัทธา โดยจะกระทำการมอบโค กระบือ ให้เป็นประจำทุกๆ ปี
ในช่วงวันทอดกฐิน หรือในวันสำคัญทางศาสนา หรือวันสำคัญอื่นๆ เช่น วันเฉลิมพระชนมพรรษา วันปีใหม่ เป็นต้น ส่วนการแจกโค กระบือ นั้น เราสอบถามไป
ทางบ้านของพระ เณร ก่อนว่าต้องการรับไปหรือไม่ รับไปแล้วเลี้ยงดูได้ตลอดรอดฝั่งหรือไม่ หากไม่สะดวกรับไปเลี้ยงดู ก็ไม่มอบให้ เพราะบางบ้านไม่สะดวกที่จะรับไปดูแล ซึ่งทางวัดก็จะมอบทุนการศึกษาให้แทน ทั้งหมดที่เราทำนั้นก็เพื่อสนับสนุนให้พระ เณร ตั้งใจเรียนนักธรรม และเพื่อช่วยให้ครอบครัวของพระ เณรมีรายได้เพิ่มขึ้น อีกทั้งยังเป็นการสงเคราะห์ชีวิตสัตว์ด้วย

● กราบนมัสการเรียนถามเรื่องเงื่อนไขการรับสัตว์ไปเลี้ยงดูครับ

พระครูปิยธรรมวาที : เราเน้นการไว้เนื้อเชื่อใจกันเป็นสำคัญ เราดูพระ เณร ที่ตั้งใจศึกษา มีความประพฤติดี และคุยกับทางครอบครัวของพระ เณร ว่ามีความประสงค์จะรับโค กระบือ ไปเลี้ยงดูหรือไม่ เราจะให้เฉพาะผู้ที่มีความต้องการรับไปเลี้ยงดูเท่านั้น จากนั้นก็ต้องให้ผู้รับไปส่งรายงานความเป็นอยู่ของโค กระบือให้เราทราบเป็นระยะๆ อย่างต่อเนื่อง คือต้องเลี้ยงดูสัตว์ให้ดีด้วย ห้ามฆ่า ห้ามขายต่อ ห้ามทรมานสัตว์

● กราบเรียนพระคุณเจ้าให้ทราบว่า หนังสือพิมพ์แนวหน้าก็มีโครงการไถ่ชีวิตโค กระบือ แล้วเลือกสรรครอบครัวที่เหมาะสมรับสัตว์ไปเลี้ยงดู แต่ไม่ได้มอบให้เป็นกรรมสิทธิ์ของผู้รับไปเลี้ยงดู เพราะต้องการให้ผู้เลี้ยงดูสัตว์ไม่นำสัตว์ไปฆ่าหรือไปขาย แต่ต้องการให้ดูแลสัตว์ให้ดีจนกว่าสัตว์จะล้มตายไปตามอายุขัยของเขา หากไม่ประสงค์จะเลี้ยงดูต่อ ก็สามารถส่งคืนสัตว์ให้แนวหน้าได้แล้วจะหาผู้รับเลี้ยงเหมาะสมรายต่อๆ ไป ปัจจุบันหนังสือพิมพ์แนวหน้าก็ยังทำโครงการนี้อยู่ครับ

พระครูปิยธรรมวาที : อนุโมทนาบุญด้วยนะโยม ส่วนวัดบางนาในก็มีผู้มีจิตศรัทธาบริจาคเงินสมทบทุนไถ่ชีวิตโค กระบือ เป็นประจำ หรือบางคนก็ไถ่ชีวิตโค กระบือ แล้วนำมามอบให้วัด เมื่อวัดได้รับสัตว์แล้วก็นำมาบำรุงเลี้ยงดูให้แข็งแรง แล้วก็ย้ายสัตว์ไปที่สระแก้วให้เขาได้อยู่อาศัยในที่ที่เป็นธรรมชาติ ดีกว่าอยู่ในคอกแคบๆ ในวัดบางนาใน ที่สระแก้วมีพื้นที่กว้างขวาง มีทุ่งหญ้ามีบ่อน้ำ มีที่ให้สัตว์ได้เดินแทะเล็มกินหญ้ากินฟางตามธรรมชาติ มีเจ้าหน้าที่ดูแลเขาด้วย จนกว่าจะถึงวันส่งมอบสัตว์ให้ครอบครัวพระ เณร ต่อไป

● ในแต่ละปี มอบโค กระบือ ให้ครอบครัวพระ เณร ประมาณกี่ตัวครับ

พระครูปิยธรรมวาที : ขึ้นอยู่กับจำนวนพระ เณร ที่สอบนักธรรมบาลีผ่านตามข้อกำหนด แต่โดยเฉลี่ยก็ประมาณ 30 ตัว ยกเว้นปีใดพระ เณรสอบนักผ่านบาลีผ่านเกณฑ์มาก ก็แจกจ่ายโค กระบือมากขึ้นไปตามจำนวนผู้สอบผ่าน แต่ก็มีบางกรณีที่เราเห็นว่าพระ เณร ที่พยายามมากแล้ว แต่ก็ยังสอบไม่ผ่าน แบบนี้เราก็อาจจะพิจารณามอบโค กระบือให้เป็นกรณีพิเศษ เพราะเห็นว่าท่านพยายามมากแล้ว เพื่อให้ท่านพยายามต่อไป เราจึงต้องให้กำลังใจท่านบ้าง สำหรับปีนี้น่าจะมอบโค กระบือ ประมาณ 60 ตัว ถ้าโค กระบือมาแบบพ่อแม่ลูก เราก็จะยกให้ทั้งสามตัว ไม่แยกเขาจากกัน ให้เขาได้อยู่ด้วยกัน หากโค กระบือ ท้องมา เราก็จะดูแลจนกว่าเขาตกลูกเรียบร้อยแล้ว จึงจะมอบให้ต่อไป เราต้องส่งมอบโค กระบือ ที่สุขภาพดีให้กับผู้รับไปเลี้ยงดูต่อ เพื่อป้องกันปัญหาสุขภาพสัตว์ และป้องกันโรคติดต่อสัตว์ ก่อนส่งมอบสัตว์ เราได้ให้สัตวแพทย์ดูแลสุขภาพสัตว์ก่อนเสมอ สำหรับการร่วมโครงการไถ่ชีวิตโค กระบือกับวัดบางนาใน ก็สามารถทำได้โดยบริจาคเงินให้กับวัด หรือนำโค กระบือ มามอบให้วัดโดยตรง โดยทางวัดก็ประสานกับคนในพื้นที่ต่างจังหวัด โดยเฉพาะคนที่ต้องการขายโค กระบือ สามารถติดต่อวัดได้ หากว่าสัตว์อยู่ต่างจังหวัด ก็ไม่ต้องนำสัตว์เข้ามาที่วัดบางนาใน แต่สามารถส่งมอบสัตว์กันได้ในต่างจังหวัดโดยตรง ตามแต่ข้อตกลงและความสะดวกของทั้งสองฝ่าย อาตมาเคยไปไถ่ชีวิตโค กระบือ จากโรงฆ่าสัตว์ เมื่อไปเห็นแล้วก็อดจะไถ่ชีวิตพวกเขาออกมาให้มากที่สุดเท่าที่จะสามารถไถ่ออกมาได้ เพราะสัตว์ทุกตัวล้วนรักตัว กลัวตาย กลัวเจ็บด้วยกันทั้งนั้น เขาต้องการมีชีวิตอยู่ต่อไปให้ยาวนานที่สุด บางตัวน้ำตาไหล เมื่อรู้ว่าเราไม่ได้ไถ่ชีวิตของเขาออกมา เห็นแล้วก็อดเวทนาไม่ได้ แต่ก็ต้องทำใจ เพราะเราไม่สามารถช่วยได้หมดทุกชีวิต เพียงแต่ละการบริโภคเนื้อของพวกเขา ก็สามารถลดการตัดชีวิตของเขาได้บ้าง

● ทางวัดติดตามดูแลความเป็นอยู่ของโค กระบือที่มอบให้ครอบครัวพระ เณร เป็นประจำ ใช่ไหมครับ

พระครูปิยธรรมวาที : ใช่แล้ว เราติดต่อกับผู้รับสัตว์ไปเลี้ยงดูอย่างใกล้ชิด แต่เราไม่ได้ทำสัญญาทางกฎหมาย เพียงแต่เน้นความไว้เนื้อเชื่อใจกันเท่านั้น เพราะทั้งพระ และเณร คือคนที่เรารู้จักกันเป็นอย่างดี  ก็ไว้ใจกัน เชื่อใจกัน แล้วก็ให้ส่งข่าวคราวความเป็นอยู่ของสัตว์ให้ทางวัดได้รับรู้ตลอดเวลา บางโอกาสหากครูอาจารย์ของพระ เณร ผ่านไปแถวๆ บ้านของพระและเณร ก็แวะไปดูความเป็นอยู่ของสัตว์ด้วย ก็ช่วยๆ กันดูแลตามกำลังของแต่ละฝ่าย เราถือว่าตั้งใจทำความดี ก็ช่วยๆ กันทำต่อไป 

● ล่าสุดได้มอบโค กระบือ ให้ครับครัวพระ เณร ไปกี่ตัวแล้วครับ

พระครูปิยธรรมวาที : ตั้งแต่เริ่มโครงการมาจนถึงปัจจุบัน วัดมอบโค กระบือ ไปแล้วประมาณ 200 กว่าตัว และจะทำโครงการนี้ไปเรื่อยๆ หากยังได้รับการสนับสนุนจากญาติโยม และยังมีผู้รับสัตว์ไปดูแลผู้สนใจร่วมโครงการนี้ สามารถดูรายละเอียดได้จากเพจของวัดบางนาใน คือเพจไถ่ชีวิตโค กระบือ วัดบางนาในในเพจจะมีภาพกิจกรรมต่างๆ และกำหนดการให้ทราบ มีชื่อบัญชีธนาคารที่ร่วมบริจาคเงิน โดยใช้ชื่อบัญชีวัดบางนาใน พระอารามหลวง ส่วนผู้ประสงค์จะมอบโค กระบือ ให้วัด แต่ท่านอยู่ต่างจังหวัดก็ติดต่อวัดได้โดยตรง เพื่อประสานการรับส่งมอบกันได้ 

● กราบนมัสการถามว่า หากมีผู้สนใจจะบวชเรียนเพื่อศึกษานักธรรมบาลีกับวัดบางนาใน จะต้องทำอย่างไรครับ

พระครูปิยธรรมวาที : ติดต่อที่วัดบางนาในได้โดยตรงเลย เรายินดีสนับสนุนให้มีการเรียนนักธรรมบาลีกันมากๆ ขอให้ตั้งใจเรียนเท่านั้น เรายินดีสนับสนุน พระ เณรที่มาเรียนกับเรานั้น ส่วนมากสอบผ่านนักธรรมเอกเกือบทั้งหมด บางรูปสอบได้เปรียญธรรม 9 ประโยคแล้ว ซึ่งนับว่ามีความอุตสาหะพยายามอย่างมาก น่านับถือจริงๆ บางรูปก็ไปเรียนต่อในระดับมหาวิทยาลัย บางรูปสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาโท แล้วไปช่วยสอนหนังสือพระ เณร ต่อไปซึ่งก็เท่ากับช่วยบำรุงพระศาสนาโดยตรง บางรูปที่สำเร็จการศึกษาก็ไปช่วยสอนเรื่องพุทธศาสนาในโรงเรียนระดับมัธยมในเขตบางนา และหลายรูปก็ทำหน้าที่ครูสอนบาลีให้พระ เณร รุ่นน้องๆ ต่อไป นับเป็นการถ่ายทอดความรู้ให้กันเป็นรุ่นๆ 

คุณสามารถรับชมรายการไลฟ์ วาไรตี รายการที่ให้ทั้งสาระและความรู้ ออกอากาศทุกวันเสาร์ เวลา 14.05-14.30 น. ทางโทรทัศน์ NBT ช่องหมายเลข 2 และชมรายการย้อนหลังได้ที่ YouTube ไลฟ์ วาไรตี