หากมีการสำรวจปณิธานปีใหม่ของทุกคน การลดน้ำหนักน่าจะติดหนึ่งในห้าอันดับแรกของรายการ ปณิธาน และหากสำรวจอีกทีดูเหมือนว่าปณิธานข้อนี้จะเป็นข้อที่ล้มเหลวมากที่สุดก็ว่าได้ ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะกว่าจะถึงปีใหม่ต้องผ่านงานเลี้ยงฉลองหลายงาน ไม่ว่าจะเป็นกับที่ทำงาน กับเพื่อนฝูง กับครอบครัว แล้วอาหารสำหรับงานเลี้ยงส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ก็มักจะเป็น เค้ก พิซซ่า ปิ้งย่างหมูกระทะ หรืออาหารบุฟเฟ่ต์อื่นๆ ยังไม่รวมน้ำอัดลมหรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ประกอบกับไม่มีเวลาออกกำลังกาย สุดท้ายกว่าจะหมดปีน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นในช่วงงานเลี้ยงนี้อาจจะสูงถึงสองถึงสามกิโลกรัม กลายเป็นภาระของปีหน้าที่จะต้องลดน้ำหนักส่วนนี้ลงไปอีกไม่รวมกับที่ยังลดไม่ได้ของปีก่อน เรียกว่าตั้งปณิธานในการลดน้ำหนักวนไปไม่จบสิ้น
ดังนั้นเพื่อไม่ให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพแม้ยังต้องร่วมงานเลี้ยงฉลองปีใหม่ เราจึงมีคำแนะนำในการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันไม่ให้น้ำหนักขึ้นมาเกินไป ดังต่อไปนี้
(1) หากรู้ล่วงหน้าว่ามีงานเลี้ยงที่จะต้องกินมากกว่าปกติ อาจจะลดปริมาณการกินอาหารในช่วงก่อนหน้าให้น้อยลง หรือกินอาหารที่มีพลังงานต่ำก่อนงานเลี้ยง เพื่อให้พลังงานรวมที่ได้รับในทั้งวันไม่สูงเกินกว่าที่ร่างกายต้องการมากเกินไป
(2) ระวังเครื่องดื่มในงานเลี้ยงหากเป็นไปได้ควรเลือกชนิดไม่มีน้ำตาล เหตุผลก็เช่นเดียวกับข้อแรกก็คือ เป็นการป้องกันไม่ให้ได้รับพลังงานมากเกินไป และอีกหนึ่งสิ่งที่ควรระลึกไว้เสมอก็คือ เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์นั้นให้พลังงานสูงถึง 7 กิโลแคลอรี่ ต่อ 1 กรัม คิดเป็นเกือบ 2 เท่าเมื่อเทียบกับน้ำตาลที่ให้พลังงาน 4 กิโลแคลอรี่ต่อ 1 กรัม ดังนั้นหากจะดื่ม เครื่องดื่มประเภทนี้ก็ควรจำกัดอาหารพลังงานสูงอย่างอื่นโดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้ที่ป่วยเป็นเบาหวาน
(3) จัดลำดับอาหารที่ควรกินก่อนหลังให้เหมาะสม เช่น เลือกกินผักผลไม้ปริมาณมากๆ ก่อนกินเนื้อสัตว์ติดมันหรืออาหารจำพวกข้าว แป้ง น้ำตาล รวมถึงขนมหวานอื่นๆ เพราะเมื่อกินผักผลไม้ที่มักมีพลังงานต่ำกว่าไปก่อน จะทำให้รู้สึกอิ่มจนทำให้กินอาหารที่มีพลังงานสูงได้น้อยลง สำหรับผู้ที่ชื่นชอบของหวานต่างๆ ข้อนี้อาจทำได้ยาก อาจใช้วิธีกำหนดว่าจะกินของหวานแต่ละอย่างไม่เกินเท่าใด ไม่ควรปล่อยให้ตัวเองกินของหวานมากเกินไป วิธีหนึ่งในการตัดใจคือต้องตระหนักรู้ว่าของหวานนั้นมีพลังงานสูงมาก พลังงานที่ได้รับจากเค้กหนึ่งชิ้น อาจสูงถึง 300-400 กิโลแคลอรี่เลยทีเดียว ซึ่งพลังงานขนาดนี้เทียบเท่าได้กับข้าวราดแกง 1 จาน หรือหากจะเทียบกับการออกกำลังกาย ก็คือการวิ่งประมาณครึ่งชั่วโมง ซึ่งสำหรับบางคนแค่คิดก็เหนื่อยแล้ว
(4) ระหว่างอาหารจำพวกที่มีเกลือโซเดียมมากๆ เช่น น้ำซุป น้ำจิ้ม น้ำยำต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงหรือผู้ที่ไตไม่ค่อยดี เพราะอาจจะได้รับเกลือมากเกินไป ผู้ป่วยอีกกลุ่มหนึ่งที่จำเป็นต้องระวังอาหารประเภทนี้คือผู้ป่วยโรคเกาต์เนื่องจากอาจกระตุ้นให้ข้ออักเสบกำเริบได้โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การรับประทานอาหารพวกนี้ร่วมกับเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์จะยิ่งเพิ่มความเสี่ยงการเกิดข้ออักเสบเป็นพิเศษ
นอกจากเรื่องของน้ำหนักตัวที่อาจเพิ่มขึ้นในกรณีที่กินมากเกินไปแล้ว อีกสิ่งหนึ่งที่ควรตระหนักก็คืออาหารในงานเลี้ยงมักไม่ค่อยดีต่อสุขภาพ เช่น สารก่อมะเร็งจากอาหารปิ้งย่าง ไขมันจากเนื้อสัตว์ติดมัน น้ำตาลจากน้ำอัดลมหรือของหวานที่อาจจะทำให้เกิดฟันผุ รวมถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่มีผลเสียต่อแทบจะทุกระบบของอวัยวะในร่างกายตั้งแต่สมองไปจนถึงตับไตต่างๆ ดังนั้นแม้ว่าจะเป็นบรรยากาศเฉลิมฉลองในช่วงส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่แต่เพื่อสุขภาพที่ดี เราทุกคนก็ควรฉลองอย่างมีสติ ในกรณีที่เราเป็นผู้จัดงานเลี้ยงก็ควรมีการเตรียมอาหารที่ดีต่อสุขภาพไว้เป็นทางเลือกให้แก่ผู้มาร่วมงานเพื่อให้ได้ทั้งความสุขกายสุขใจและสุขภาพที่ดีต้อนรับปีใหม่
ส่วนคนที่รักสุขภาพมากๆ ก็ไม่จำเป็นต้องกังวลมากเกินไปเมื่อต้องร่วมงานเลี้ยง เพราะว่าปีๆ หนึ่งก็จะมีงานส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่แค่ช่วงเดียวเท่านั้น ดังนั้นอาจจะผ่อนคลายลงบ้างในช่วงนี้ เพราะถึงอย่างไรผู้หลักผู้ใหญ่ก็มักจะมีความสุขเวลาที่เห็นลูกหลานกินอาหารที่จัดไว้ให้อย่างเอร็ดอร่อย ไม่ใช่คอยแต่ระวังไม่ยอมกินอะไรเลยจนเสียบรรยากาศ หากวางแผนดีๆ เราก็สามารถรักษาสมดุลของการกินเพื่อสุขภาพที่ดีกับการรักษาน้ำใจของผู้เตรียมอาหารให้เราได้ การเดินทางสายกลางรักษาทั้งสุขภาพกายของเราและสุขภาพใจของคนรอบข้างก็เป็นสิ่งสำคัญเช่นกัน และน่าจะเป็นของขวัญที่ดีสำหรับทุกคนในช่วงปีใหม่นี้
รศ.ภญ.ดร.ณัฏฐดา อารีเปี่ยม และ รศ.ภก.ดร.บดินทร์ ติวสุวรรณ
คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี