6 เม.ย.61 สำนักศิลปากรที่ 12 นครราชสีมา โดยอุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง ทำการสำรวจและขุดแต่งหลุมเตาถลุงโบราณโคกยายคาน ซึ่งตั้งอยู่เนินดินระหว่างบ้านโคกเมืองและบ้านบัว ต.จรเข้มาก อ.ประโคนชัย จ.บุรีรัมย์ โดยได้รับแจ้งจากชาวบ้าน ทางเจ้าหน้าที่ได้ขุดสำรวจหลุมลึกลงไปกว่า 2 เมตร ขนาดของหลุม 3 คูณ 3 เมตร ได้พบเตาถลุงเหล็กโบราณ และเศษตะกรันเหล็ก คาดมีอายุ 700-1,000 ปี สอบถามเจ้าหน้าที่บอกว่าเตานี้มีขนาดใหญ่และอาจจะมีความสำคัญในการผลิตเหล็กเพื่อการส่งออกได้เลยในสมัยนั้น  

ซึ่งเตาแห่งนี้ก่อฐานเตาถลุงอย่างแข็งแรง เป็นเตาถลุงแร่เหล็กในพื้นที่แห่งนี้ เพราะในบริเวณเนินหลุมเตาพบขี้ตะกรันเป็นจำนวนมาก เพื่อนำเหล็กที่ถลุงไปแปรรูปเป็นเครื่องมือเครื่องใช้และทำเป็นเหล็กตัวที ที่ใช้เกาะยึดหินในการสร้างปราสาท ซึ่งในปราสาทเมืองต่ำจะพบหินที่เจาะไว้ใส่เหล็กตัวทีเช่นกัน และก่อนหน้านี่เมื่อ 2 ปีได้มีการขุดพบเครื่องมือเครื่องใช้ที่บ้านโคกธาตุ ต.จรเข้มาก อีกเช่นกัน

ขอบคุณภาพ : ที่นี่ประโคนชัย