พบ "เจ้าด่าง" พญาควาย แปลกมีเขาโค้งสวยงาม หัวด่างขาว ขาด่างขาว ปากแต้มขาว หางดอก ญาติเจ้าของควายเผยมีคนมาขอซื้อแต่ไม่ขายเลี้ยงมา 36 ปี รักและผูกพัน ขอเลี้ยงไว้จนตายจากกันไป

5 เม.ย.62 ผู้สื่อข่าวได้รับแจ้งจากชาวบ้านว่าที่หมู่บ้านพินทอง หมู่ 13 ตำบลไพศาล อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ มีควายแปลกและสวยงาม เพราะมีลักษณะเขาโค้งสวยงาม หัวด่าง ขาด่าง หางดอก ปากแต้มขาว ไม่เหมือนกับควายทั่วไป จึงได้เดินทางไปตรวจสอบตามที่ได้รับแจ้ง

เมื่อไปถึงพบควายกำลังหากินหญ้า อยู่ป่าข้างทาง ริมถนนสายโชคชัย-เดชอุดม หน้าบ้านเลขที่ 1 หมู่ 13 บ้านพินทอง ตำบลไพศาล อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ ได้พบกับควาย เพศผู้ อายุประมาณ 36 ปี ซึ่งเป็นควายของครอบครัว นายสมหมาย ก้านท้าว ซึ่งเขาของควายตัวดังกล่าวทั้ง 2 ข้าง มีลักษณะโค้งสวยงามมาก ยาวกว่า 2 เมตร ที่ขาทั้ง 4 ข้างด่างขาว หัวด่างขาว ปากแต้มขาวหรือชาวบ้านเรียกปากคาบแก้ว  และหางเป็นพู่ดอก ซึ่งถือว่าแปลกต่างจากเขาควายทั่วไป จึงได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวและผู้คนที่มาพบเจอ ต่างก็ต้องขอถ่ายรูปกับควายตัวดังกล่าว

นายทองหยาด จันทพันธ์ อายุ 67 ปี พี่เขยของนายสมหมาย เจ้าของควาย บอกว่า ควายตัวดังกล่าวเป็นเพศผู้ ชื่อว่า “เจ้าด่าง” เป็นควายพันธุ์ไทยแท้ ปัจจุบัน อายุ 36 ปี ซึ่งครอบครัวได้นำควายแม่พันธุ์มาจาก จ.ศรีสะเกษ เมื่อปี 2524 ก่อนจะมาผสมพันธุ์ที่ จ.บุรีรัมย์ และคลอดเจ้าด่างออกมา จนกระทั่งเริ่มโตมีเขางอกออกมาสวยงาม ขาทั้ง 4 ข้างด่างขาว หัวด่างขาว ปากแต้มขาวหรือชาวบ้านเรียกปากคาบแก้ว  และหางเป็นพู่ดอก ลักษณะไม่เหมือนกับควายทั่วไป ที่สำคัญเป็นควายที่เชื่องไม่มีนิสัยดุร้าย คนในครอบครัวจึงรักและเอ็นดูควายตัวนี้ เวลาว่างจะพยายามพาออกไปปล่อยกินหญ้าสดตามทุ่งนา และปล่อยให้หากินข้างทางใกล้บ้าน

"ที่ผ่านมาเคยมีคนมาขอซื้อเจ้าด่าง แต่ครอบครัวตัดสินใจไม่ขายเพราะรักและผูกพันกับควายตัวนี้มาก จึงจะเลี้ยงไว้จนกว่ามันจะตายไปเอง แต่หากใครอยากมาดูหรือถ่ายรูปสามารถเดินทางมาได้ที่บ้านพินทอง" นายทองหยาด กล่าว

ด้านนายคมกฤต เชาว์หาสุข กำนันตำบลไพศาล อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ กล่าว่า ความแตกต่างของควายตัวนี้ ปากด่างหรือชาวบ้านเรียกว่าปากคาบแก้ว จะเป็นควายที่อยู่กับเจ้าของแล้วเจ้าของไม่สามารถที่จะให้ใครไปเลี้ยงหรือจะขายให้ใครไปไม่ได้ เพราะว่าโบราณหรือแม่ของคนเลี้ยงควายบอกว่าควายตัวนี้ถ้าเขาให้คนอื่นไปครอบครัวเราก็จะไม่สบายหรือจะมีอันเป็นไป ก็ต้องให้ควายตัวนี้อยู่กับตัวเองจนถึงวันสุดท้ายของชีวิต ส่วนมากชาวบ้านจะเรียกว่า “คาราบาว”

ควายตัวนี้ไม่เหมือนตัวอื่น ที่มีหน้าด่างหางดอก แต่ตัวนี้จะเท้าด่าง หัวด่าง ปากด่าง เขาจะยาวสวยงามมาก เข้าตำราเรียกว่า พญาควาย เคยมีคนมาขอซื้ออยากได้เยอะมาก แต่เจ้าของควายไม่ขายเพราะประเมินค่าไม่ได้ แต่ก่อนเป็นควายหนุ่ม สวยมาก ตอนนี้อายุมากแล้ว 36 ปีแล้ว ก็มีชาวบ้านผ่านไปมาเจอก็จะลงมาถ่ายรูปไปดูไม่เคยเห็นควายที่เขาสวยงาม ฝรั่งขี่รถผ่านยังแวะถ่ายรูปด้วย

ขณะที่พระใบฎีกา อธิพงษ์ ญาณสโร เจ้าอาวาสวัดพินทอง ต.ไพศาล อ.ประโคนชัย จ.บุรีรัมย์ กล่าวว่า หากใครมีควายลักษณะเช่นนี้ไว้ครอบครองโบราณท่านว่าจะทำมาค้าขายเจริญรุ่งเรือง ส่วนลูกหลานคนไหนมีไว้เอาไปค้าไปขายก็จะเกิดวิบัติแต่ครอบครัวแล้วก็ชีวิต ผู้ที่ได้ครอบครอง ส่วนท่านใดเลี้ยงจนดีก็จะเจริญรุ่งเรืองในชีวิตการงาน

ตามตำราโบราณเป็นเรียกว่า พญาควาย ลักษณะพิเศษมีปากคาบแก้ว หางเป็นดอก ขาด่างทั้ง 4 ขาลักษณะเด่นของคอยตัวนี้คือ เป็นพญาควายที่มีเขาสวยงามมาก ผู้ใดได้พบเห็นก็ถือว่าเป็นบุญตา ทุกวันนี้ เป็นการอนุรักษ์ควายไทยนี้หายากในรุ่นนี้ ปัจจุบันนี้ในยุคสังคมทุกวันนี้ควายไทยเริ่มสูญหาย เพราะว่าทุกวันนี้แม่พันธุ์ตัวนี้จะไม่ค่อยมีลูกแล้ว ส่วนพ่อพันธุ์แม่พันธุ์จะหายาก ส่วนท่านใดที่เป็นลูกหลานของชาวไทยที่นับถือศาสนาพุทธ เพราะสมัยโบราณก็จะใช้ควายในการไถนา อยากให้เด็กๆทุกคนอนุรักษ์ควายโบราณ ควายลักษณะแบบนี้หายากเรียกว่าพญาควาย จุดเด่นของควายแต่ละตัวไม่เหมือนกัน แต่ควายตัวนี้จะมีลักษณะเด่นที่เขาสวยงามมาก