ตำบลไร่ขี อำเภอลืออำนาจ จังหวัดอำนาจเจริญ มี 5 หมู่บ้าน คือ บ้านนาดี บ้านฟ้าห่วน บ้านนาอุดม บ้านเหล่าเลิง และบ้านไร่ขี เริ่มจะมีปัญหาเรื่อง การจัดเก็บขยะ จึงได้มีการจัดตั้ง "ธนาคารขยะ" ขึ้นทุกหมู่บ้าน ตลอดระยะเวลาร่วม 5 ปี ที่มีการกำจัดขยะอย่างจริงจัง ทุกภาคส่วน กลายเป็นตำบลไร่ขีปลอดขยะ ต้นแบบแห่งความสำเร็จ หลายหน่วยงานสนใจ เข้าไปศึกษาดูงานอย่างต่อเนื่อง

เบื้องหลังแห่งความสำเร็จในครั้งนี้ ก็คือองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) ไร่ขี อ.ลืออำนาจ จ.อำนาจเจริญ ได้ดำเนินการขับเคลื่อนตามยุทธศาสตร์พัฒนาจังหวัดอำนาจเจริญ คือ ปลอดขยะ ซึ่ง อบต.ไร่ขี ดำเนินการกำจัดขยะในรูปแบบ "ธนาคารขยะ" เพียงไม่กี่ปี ตำบลไร่ขีกลายเป็นตำบลปลอดขยะยั่งยืน แถมคนในหมู่บ้านมีเงินเข้ากระเป๋าอีกต่างหาก โดยเฉพาะที่ผ่านมามีหลายหน่วยงานทั้งภาครัฐ เอกชน ประชาชน และหน่วยงานจากประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) เดินทางไปศึกษาดูงานอย่างต่อเนื่อง ประสบความสำเร็จเป็นอย่างดี

นายสำเริง ทาริวงศ์ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลไร่ขี อ.ลืออำนาจ จ.อำนาจเจริญ เจ้าของไอเดีย ธนาคารขยะ กล่าวว่า ตำบลไร่ขีมี 5 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านนาดี บ้านฟ้าห่วน บ้านนาอุดม บ้านเหล่าเลิง และบ้านไร่ขี ซึ่งทั้ง 5 หมู่บ้าน มีการทิ้งขยะ ไม่เป็นระเบียบเรียบร้อย เห็นแล้ว ไม่สะอาดตา ไม่สบายใจ จึงมานั่งคิดนอนคิดอยู่หลายวันว่า จะแก้ไขปัญหาขยะที่เริ่มจะเพิ่มมากขึ้นทุกวันอย่างไร โดยเฉพาะปัญหาขยะอีเลคทรอนิกส์ ซึ่งกำจัดยากเป็นปัญหาใหญ่ที่จะต้องแก้ไขให้ดีเพื่อให้เป็นตำบลสะอาด ปลอดขยะยั่งยืน

ต่อมาเมื่อปี 2557 ก็ปิ๊งไอเดียมาลงเอยที่การจัดตั้ง "ธนาคารขยะ" ขึ้นและเป็นจุดเริ่มต้นการกำจัดขยะในครัวเรือนเต็มรูปแบบ จากนั้นได้ทำข้อตกลงกับกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน รวมถึงได้มีการประชาคมทุกหมู่บ้าน ให้มีการคัดแยกขยะในแต่ละครัวเรือน ตลอดจนส่งเจ้าหน้าที่เข้าไปอบรมให้ความรู้แก่ประชาชนทุกหมู่บ้าน เพื่อให้มีการกำจัดขยะอย่างถูกวิธี และจัดตั้ง "ธนาคารขยะ" ทุกหมู่บ้านขึ้น เพื่อรับซื้อขยะ ตลอดระยะเวลาร่วม 5 ปี ที่มีการกำจัดขยะอย่างจริงจัง กระทั่งปัจจุบันไม่มีขยะให้จัดเก็บ เรียกว่า ตำบลไร่ขีปลอดขยะ 100 %  ผู้คนที่ผ่านไปมาต่างยกย่องชมเชยว่า เป็นตำบลสะอาด จึงเป็นที่ภาคภูมิใจ เป็นหน้าเป็นตาของชาวบ้านตำบลไร่ขียิ่งนัก

นอกจากนี้ องค์การบริหารส่วนตำบลไร่ขี ยังได้มีการก่อสร้างบ่อกำจัดสิ่งปฏิกูล จากห้องส้วมไว้บริการ ทั้งตำบล ทำเป็นขยะแห้งและนำกลับมาใช้ประโยชน์อีกครั้ง

สำหรับ "ธนาคารขยะ" รับซื้อขยะเดือนละ 1 ครั้งทุกหมู่บ้านจะรับซื้อพร้อมกัน จากนั้นจะรวบรวมขยะไว้แต่ละหมู่บ้าน เมื่อมีปริมาณพอเหมาะก็จะจำหน่ายให้กับพ่อค้ารับซื้อของเก่า โดยประชาชนที่มาขายขยะ ก็จะมีรายรับ จากการขายขยะเพื่อเป็นไปตามยุทธศาสตร์พัฒนาจังหวัดอำนาจเจริญ จังหวัดอำนาจเจริญ เมืองคนดี สุขภาพดี รายได้ดี ปลอดขยะ ปลอดเหล้า ปลอดภัย ซึ่ง อบต.ไร่ขี ก็สามารถนำบุคลากรไปพัฒนาด้านอื่นได้อีกด้วย ส่วนขยะเปียก ก็จะนำเอาไปทำเป็นปุ๋ยชีวภาพ ใช้ประโยชน์ต่อไป

นายสำเริง กล่าวทิ้งท้ายว่า จากที่มีการกำจัดขยะ จัดเก็บขยะอย่างถูกวิธี มาร่วม 5 ปี ในรูปแบบ การจัดตั้ง "ธนาคารขยะ" ทุกหมู่บ้าน ส่งผลให้ตำบลไร่ขี ไร้ขยะ ปลอดขยะ ทั้งตำบล จึงเป็นต้นแบบแห่งความสำเร็จที่ผ่านมา มีหน่วยงานภาครัฐ เอกชน ประชาชน และประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว(สปป.ลาว)ให้ความสนใจ เดินทางมาศึกษาดูงาน อย่างต่อเนื่อง

นางกานดา สุทาน อายุ 50 ปี ชาวบ้านตำบลไร่ขี อ.ลืออำนาจ จ.อำนาจเจริญ แบกถุงขยะ หลายถุงมาขายที่จุดรับซื้อขยะ กล่าวว่า 1 เดือนจะนำขยะมาขายที่นี่ จากการรวบรวมไว้ตลอดทั้งเดือน ได้ขยะแยกเป็น ขวดพลาสติก และ ขยะอื่นๆ วันนี้ขายได้เงินจำนวน 580 บาท ถึงจะเป็นเงินไม่มาก แต่ก็มีค่า สำหรับตน  และขอชมเชยว่า เป็นแนวคิดที่ดี ของนายก อบต.ไร่ขี ซึ่งให้จัดตั้ง ธนาคารขยะ ขึ้น ทุกหมู่บ้าน ทำให้ไม่มีขยะ หมู่บ้านสะอาด บ้านน่าอยู่ ถนนหนทาง สะอาดเป็นระเบียบดีมาก และทำให้ทุกกคนมีรายได้อีกด้วย