วันที่ 25 มี.ค.63 ผู้สื่อข่าวได้ลงไปสำรวจวัดโบราณกลางกว๊านพะเยา หลังจากได้มีชาวบ้านลงไปหาปลาในกว๊านพะเยาช่วงน้ำกำลังเริ่มแห้ง บริเวณใกล้วัดติโลกอาราม อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา ปรากฏว่าได้พบกับวัตถุที่เป็นหินโบราณลักษณะเป็นก้อนหินขนาดใหญ่มีรูตรงกลาง โผล่มาจากน้ำใน บริเวณกลางกว๊านพะเยา ห่างวัติโลกอารามประมาณ 500 เมตร และมีประมาณ 5-6 ก้อนทีโผล่จากน้ำหลังน้ำลดและที่ยังจมในน้ำอีก 

นอกจากนี้ยังพบเศษซากอิฐมอญที่ยังคงสภาพสมบูรณ์ โดยเฉพาะก้อนหินขนาดใหญ่ที่มีรูตรงกลางที่พบคาดว่าน่าจะทำมาจากหินทราย และน่าจะเป็นฐานของเสาวัดโบราณทีจมอยู่ในกว๊านพะเยา ในอดีตบริเวณนี้สมัยโบราณน่าจะเคยเป็นศูนย์กลางวัฒนธรรมหินทรายของล้านนาซึ่งใกล้กับวัดติโลกอาราม

สำหรับก้อนหินขนาดใหญ่มีรูตรงกลางและเศษซากอิฐ มอญเคยมีการพบเห็นในกว๊านพะเยามาแล้วหลายจุดในช่วงน้ำกว๊านพะเยาแห้ง เป็นโบราณวัตถุที่เป็นหินทราย ลักษณะฐานหินที่พบเจอคาดว่าใช้สำหรับเป็นฐานรองของเสาวัดสมัยโบราณ ทำมาจากหินทราย อายุประมาณ 500 กว่าปี เนื่องจากในประวัติศาตร์เมืองพะเยาในปี พ.ศ.2482 กรมประมงสร้างประตูกั้นน้ำในกว๊านพะเยาเพื่อกักเก็บน้ำ 

จึงทำให้บริเวณกว๊านพะเยาที่แต่เดิมเป็นชุมชนโบราณ และมีวัดอยู่เป็นจำนวนมากต้องจมน้ำในอดีตพื้นที่กว๊านพะเยาเป็นพื้นที่รองรับน้ำจากเทือกเขาไหลลงมาเป็นลำห้วย ลำธาร แม่น้ำ และกลายเป็นหนองน้ำเล็กใหญ่ในช่วงฤดูแล้งระหว่างเดือนมีนาคม-มิถุนายนของทุกปี ปริมาณน้ำจะลดลงทำให้ชาวบ้านสามารถใช้พื้นที่เกษตรกรรม เลี้ยงสัตว์และเป็นเส้นทางสัญจรไปมาระหว่างตัวเมืองกับหมู่บ้านรอบๆ กว๊านพะเยาและเมื่อหลายร้อยปีมานั้นพื้นที่ในบริเวณของกว๊านพะเยาจะเป็นชุมชนหมู่บ้านมีวัดวาอารามอยู่หลายวัดและก้อนหินขนาดใหญ่มีรูตรงกลางและเศษซากอิฐมอญน่าจะเป็นโบราณสถานแห่งหนึ่งที่จมอยู่ในกว๊านพะเยา