"ลูกหว้า" เป็นอีกหนึ่งผลไม้ตามฤดูกาลที่กำลังให้ผลผลิตในพื้นที่จังหวัดสตูล ซึ่งมี 2 สายพันธุ์ คือ สายพันธ์พื้นเมือง หรือที่เรียกภาษาชาวบ้านว่า "หว้านา" และสายพันธุ์หว้าโหล ลักษณะใบจะใหญ่ลูกใหญ่ ขณะที่บางต้นจะมีอายุยาวถึง 200 ปีก็มี  

เมื่อลูกหว้าสุกจะมีลูกสีดำเงาเต็มต้น สร้างความตื่นตาให้กับเด็กน้อย แม้กระทั่งประชาชนในพื้นที่เข้ามาเก็บกิน  

นางเสนียน ทองดี อายุ 71 ปี อยู่บ้านเลขที่ 26/1 ม.3 ต.ทุ่งหว้า อ.ทุ่งหว้า จ.สตูล  เจ้าของต้นลูกหว้าโหล บอกว่า ช่วงนี้เป็นฤดูที่ลูกหว้าออกลูกดกในช่วงประมาณ ปลายๆ เดือนเมษายนถึงพฤษภาคมนี้ เพราะถือว่า 1 ปีออกลูกครั้งหนึ่ง ลูกจะดำดกออกเป็นช่อเป็นพวงสวยงาม ต้นหว้าเป็นต้นไม้ยืนต้นสูงถ้าจะเก็บขายต้องให้เด็กๆ ขึ้นไปเก็บบ้างให้โดยจ้างเป้นเงินค่าขนม 10 บาท

หากวันไหนเด็กๆ ไม่อยู่ก็จะใช้แบบสอยและใช้เสื้อปูรองใต้ต้นลูกหว้าโหลแล้วเขย่ากิ่ง ลูกหว้าจะร่วงลงมา จากนั้นคัดแยกลูกไม่ช้ำล้างใส่ถุงขายถุงละ 10 บาท หากส่งขายให้พ่อค้าแม่ค้ามารับซื้อตกกิโลกรัมละ 40-50 บาท คนจะซื้อไปจิ้มเกลือทานอร่อยให้รสชาติเปรี้ยวๆ ลูกดำหากกินมากปากและฟันจะดำ สำหรับลูกหว้านี้เป็นผลไม้มีมานานสมัยปู่เฒ่าจนถึงปัจจุบันนี้แต่ก็เริ่มหายากแล้ว

ด้านนางวรรณนภา คงเคว็จ เกษตรอำเภอทุ่งหว้า กล่าวว่า ลูกหว้ามี 2 สายพันธุ์ในพื้นที่จังหวัดสตูล เป็นผลไม้ยืนต้นที่มีมากในพื้นที่ อ.ทุ่งหว้า ลูกหว้าที่เก็บขายเป็นลูกหว้าพันธุ์ลูกใหญ่ขายอยู่กิโลกรัมละ 50 บาท ส่วนลูกหว้าสายพันธุ์พื้นเมือง เรียกลูกหว้านา เป็นลูกเล็กๆ แต่ที่ขายกันคือลูกหว้าโหล หากินได้ปีละ 1 ครั้งในช่วงนี้จะออกผลปลายเดือนมีนาคมถึงเดือนเมษานี้และเราจะนำไปต่อยอดทำวายลูกหว้า ทำแยมลูกหว้า

นายดารา หีมปอง อายุ75 ปี อยู่บ้านเลขที่ 63 ม.4 ต.ทุ่งหว้า อ.ทุ่งหว้า จ.สตูล ประชาสัมพันธ์อาวุโสเทศบาลตำบลทุ่งหว้า กล่าวว่า ต้นลูกหว้ามีมานานและในพื้นที่จะมีอยู่ใน อ.ทุ่งหว้า ส่วนอำเภออื่นมีแต่ไม่มาก สำหรับ อ.ทุ่งหว้า ก็ต้องมีลูกหว้าเป็นของคู่กัน

นายดาหมาด หีมปอง อายุ 71 ปี อยู่บ้านเลขที่ 5 ม.1 ต.ทุ่งหว้า อ.ทุ่งหว้า จ.สตูล อดีตผู้ใหญ่บ้าน กล่าวว่า ต้นลูกหว้ามีมานานแล้ว บางต้นมีอายุเป็น 100 กว่าปี บางต้นมี 200 กว่าปี