วันนี้...จะพาไปทำความรู้จัก "วัดหงส์รัตนารามราชวรวิหาร" วัดที่ "พระจักรทิพย์" หรือ พลตำรวจเอกจักรทิพย์ ชัยจินดา อดีตผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ (อดีต ผบ.ตร.) อุปสมบท ทันทีที่เกษียณอายุราชการ เมื่อวันที่ 30 กันยายนที่ผ่านมา โดยตั้งใจบวช 1 เดือน

"วัดหงส์รัตนาราม" ตั้งอยู่หน้ากองบัญชาการกองทัพเรือ พระราชวังเดิม เดิมชื่อ "วัดเจ้าขรัวหง" เป็นวัดเก่าที่สร้างขึ้นในสมัยกรุงศรีอยุธยา โดยเศรษฐีชาวจีนชื่อนายหง ต่อมาเมื่อสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ได้สถาปนากรุงธนบุรีเป็นราชธานีแล้ว ได้กำหนดเขตพระราชฐานขึ้น 

วัดหงส์ฯ จึงเป็นวัดที่ติดกับพระบรมราชวังใน พ.ศ. 2319 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงมีพระราชศรัทธาขยายพระอารามให้ใหญ่โตขึ้น ทรงสร้างพระอุโบสถใหม่ ศาลาการเปรียญ และกุฏิเสนาสนะทั้งวัดและทรงยกย่องให้เป็นพระอารามหลวงสำคัญ พร้อมถวายสร้อยนามวัดอย่างเป็นทางการว่า "วัดหงษ์อาวาสวิหาร" พระอารามแห่งนี้อยู่ในพระราชูปถัมภ์ของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี มาตลอดรัชสมัยของพระองค์ และพระองค์มักเสด็จมานั่งวิปัสสนากรรมฐานในพระอุโบสถเสมอ

ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ทรงชักชวนสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี และพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะดำรงพระอิสริยยศเป็น สมเด็จเจ้าฟ้า กรมขุนอิศเรศรังสรรค์ ร่วมบูรณปฏิสังขรณ์วัดหงส์ เนื่องจากอยู่ใกล้พระราชวังของพระองค์ (พระราชวังเดิม กรุงธนบุรี) แต่การยังไม่แล้วเสร็จ สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินีก็สิ้นพระชนม์ก่อน พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงรับพระราชภาระในการบูรณปฏิสังขรณ์ต่อ จนกระทั่งการเสร็จแต่ยังไม่บริบูรณ์นัก ก็เสด็จสวรรคต พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงปฏิสังขรณ์ต่อมาจนแล้วเสร็จสวยงาม และพระราชทานนามใหม่ว่า "วัดหงส์รัตนาราม"

ย้อนหลังไปเมื่อ 10 ปีเศษวัดหงส์รัตนาราม มีสภาพชำรุดทรุดโทรมจนเมื่อ พระเทพปริยัติมุนี หรือเจ้าคุณมีชัย (มีชัย วีรปญฺโญ ป.ธ.9, ผศ.ดร.) ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดอรุณราชวราราม มาเป็นเจ้าอาวาสวัดหงส์รัตนาราม ท่านได้ทะนุบํารุงปฏิสังขรณ์ วัดหงส์รัตนาราม จนมีสภาพสวยงามดังปัจจุบัน ทั้งนี้จะสังเกตเห็นได้ว่า ข้าราชการทหาร ตำรวจชั้นผู้ใหญ่หลายท่าน มีความเลื่อมใสศรัทธาในพระเทพปริยัติมุนี มาสนทนาธรรมและร่วมทำบุญเพื่อเสริมความเป็นสิริมงคลในชีวิตที่วัดหงส์รัตนารามเห็นอยู่บ่อยครั้ง

อาทิ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี, พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรีฝ่ายความมั่นคง, พล.อ.อภิรัชต์ คงสมพงษ์ อดีต ผบ.ทบ., รวมถึง พล.ต.อ.จักรทิพย์ ชัยจินดา อดีต ผบ.ตร.,

สำหรับโบราณสถานและโบราณวัตถุที่สำคัญภายในวัดหงษ์รัตนารามประกอบด้วย พระอุโบสถ ที่มีขนาดใหญ่ ด้านในมีเสาใหญ่ขนาด 3 คนโอบ ตั้งตระหง่านถึง 12 ต้น ภายในพระอุโบสถ ประดิษฐานพระพุทธรูปสำคัญ คือหลวงพ่อพระแสน (องค์ดำ เล็ก ๆ หน้าองค์พระประธาน) เป็นพระพุทธรูป ศิลปะล้านช้าง ปางมารวิชัย ขัดสมาธิราบ ขนาดหน้าตักกว้าง 25.5 นิ้ว ทำจากสำริด

ตามประวัติเล่าว่า พระแสนหล่อขึ้นโดยพระครูโพนเสม็ด พระภิกษุชาวล้านช้าง เดิมประดิษฐานอยู่ ณ เมืองเชียงแตง ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้อัญเชิญพระแสนมาจากเมืองเชียงแตงเมื่อปี 2402 และพระราชทานไปยังพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งโปรดเกล้าฯ ให้เชิญไปประดิษฐานไว้เบื้องหน้าพระประธานในพระอุโบสถวัดหงส์รัตนาราม  

ส่วนพระประธานในพระอุโบสถ เป็นพระพุทธรูปปูนปั้นลงรักปิดทอง ปางมารวิชัย ศิลปะสมัยอู่ทอง หน้าตักกว้าง 2.60 เมตร สูง 3.50 เมตร ไม่มีพระนามและไม่ทราบประวัติว่าสร้างขึ้นในสมัยใด

ด้านหลังพระอุโบสถ เป็นวิหารที่ประดิษฐานพระพุทธรูปทองคำโบราณ คือ หลวงพ่อสุข เดิมทีเป็นพระหุ้มปูน มีพระลักษณะเป็นพระพุทธรูปสมัยรัตนโกสินทร์ ประดิษฐานอยู่ในพระวิหารหลังพระอุโบสถ ซึ่งชำรุดทรุดโทรมหักพังใช้การไม่ได้จนคนทั้งหลายเรียกว่า "วิหารร้าง"

ต่อมาเกิดความบังเอิญคือรอยกะเทาะของปูนหุ้มที่พระอุระหลุดออกเห็นเนื้อในเป็นทองสีสุกงาม มีความศักดิ์สิทธิ์เป็นอย่างมาก ว่ากันว่า หลวงพ่อทองคำวัดหงส์ มีขนาดใหญ่เป็นรองจากหลวงพ่อทองคำวัดไตรมิตรเลยทีเดียว 

ด้านปีกซ้ายของวัด มีสระน้ำมนต์ขนาดใหญ่ (มาก) รูปสระเป็นลักษณะสี่เหลี่ยมผืนผ้ากว้างประมาณ 6 วา ยาวประมาณ 26 วา ลึกประมาณ 1.5 เมตร ตั้งอยู่ด้านตะวันตกส่วนท้ายของวัดแต่ตามพื้นที่เดิมของวัดทั้งหมดอยู่ตรง กลางติดไปทางตะวันตก มีตำนานเล่าขานสืบต่อกันมาว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงเสด็จมาสรงน้ำที่วัดหงส์แห่งนี้ ก่อนออกศึกสงครามทุกครั้ง และเมื่อมีพิธีสำคัญของแผ่นดิน

สมัยก่อนประชาชนจะพากันมาอาบน้ำในสระอยู่เสมอ ๆ ยิ่งเสาร์ห้าด้วยแล้ว ผู้คนหนาแน่นมาก ต้องรอกันเป็นชั่วโมงจึงจะได้อาบ ผู้เฒ่าผู้ใหญ่เคยเล่าว่าศักดิ์สิทธิ์นัก และประสิทธิ์ประสาทความขลังความศักดิ์สิทธิ์ให้ได้ตามเจตจำนงทีเดียวปัจจุบันบริเวณสระน้ำมนต์ ได้มีการปรับปรุงภูมิทัศน์ให้ดูสวยงามยิ่งขึ้น ตัวสระถูกออกแบบให้เป็นมาตรฐาน ก่ออิฐฉาบปูนโดยรอบ บริเวณสถานที่มีความสงบร่มรื่น จึงเหมาะแก่การท่องเที่ยว พักผ่อนหย่อนใจ ทุกวันนี้ประชาชนยังคงให้ความสนใจ แวะเวียนมาเยี่ยมชมอยู่เรื่อย ๆ

การเดินทางมาสัดหงส์รัตนารามในปัจจุบัน ง่ายนิดเดียว มารถไฟฟ้า  MRT ลงสถานีอิสรภาพ หน้าวัดราชสิทธาราม เดินเข้าซอยข้างสะพานเจริญพาศน์หรือมาทางโพธิ์สามต้น เข้าถนนวังเดิม เข้าซอยข้าง สน.บางกอกใหญ่ หรือถ้าขี้เกียจเดิน นั่งมอเตอร์ไซค์รับจ้างหน้าสถานี 20 บาทก็ถึงแล้วเข้ามาสักการะหลวงพ่อแสน หลวงพ่อทองคำ และที่สำคัญหากมาวัดหงส์ แล้วไม่แวะไปถือว่าพลาดคือ บ่อน้ำมนต์ศักดิ์สิทธิ์ ของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

ขอบคุณภาพและข้อมูลจาก ยุทธเศรษฐ วังกานนท์