พระองค์ท่านสอนคนจนกระทั่งตาย ข้างทางเดินระหว่างต้นรังทั้งคู่ ก่อนที่จะตาย คือ เข้าสู่ปรินิพพานของพระองค์นั้น พระองค์ยังหันพระพักตร์มาสู่พระอานนท์ศรีอนุชา หนฺททานิ ภิกขฺเว อามนฺตยามิโว ขยวย ธมฺมา สงฺขารา อปฺปมาเทน สมฺปาเทถาติ พี่น้องที่รักโปรดได้นึกถึงปัจฉิมโอวาทข้อนี้ไว้

พระพุทธเจ้าของเรานั้นสอนคนกระทั่งตาย ตายแล้วยังสอนอีกนะว่า "อานนท์ศรีอนุชา โปรดเอาไปสอนสังขารของข้าพเจ้ากำลังเสื่อมกำลังโทรมแล้วอันรูปธรรม นามธรรม เข้าสู่ปรินิพพานขอพระอานนท์ศรีอนุชาโปรดได้สอนพุทธศาสนิกชนต้องต่อสู้ต่อไปจนชีวิตหาไม่"

"ข้าพเจ้าเป็นจักรพรรดิ เป็นโอรสของพระเจ้าสุทโธทนะ มีแก้วแหวนเงินทองมากมายก่ายกอง เหลือจะนับคณาได้แต่ข้าพเจ้าเสียสละมาเพื่อชาวโลกต้องการให้ชาวโลกทั้งหมดนี้ได้แก้ปัญหาทุกข์และได้พ้นไปเสียจากกองทุกข์นานาประการร่างกายสังขารก็ไม่มีประโยชน์เท่าใดแล้ว"

พี่น้องที่รัก เราเลี้ยงสังขารมาใช้งานใช่ไหม เลี้ยงช้าง ม้า วัว ควาย ต้องการใช้งานใช่ไหมแต่อยากจะให้ข้อคิดเจริญพรถามท่านว่าท่านเลี้ยงสังขารไว้ทำอะไรเลี้ยงมาสร้างปัญหา มาสร้างทุกข์ด้วยกันทั้งนั้นไม่มีโอกาสจะเลี้ยงสังขารให้เป็นประโยชน์แก่ตนเลย ไม่สามารถจะนำสังขารสร้างความดีให้แก่ตนเลย เลี้ยงสังขารต้องหมดข้าวปลาอาหารเสียทรัพยากรชีวิตอีกทั้งยังเสียเวลาด้วย

พี่น้องทั้งหลายเอ๋ย ถ้าท่านถึงธรรมะเมื่อใด ท่านจะคิดว่าชีวิตของท่านมีค่ามากเวลาของท่านจะมีประโยชน์มาก ถ้าท่านทั้งหลายคิดว่าชีวิตไม่มีค่าอะไรเลยเกิดมาไม่มีค่า เวลาของท่านเอาไปชอปปิ้งไปนั่งคุยนินทากัน เสียเวลาการมิใช่น้อยทุกคนโปรดได้คิด การศึกษาธรรมะต้องคิดไม่ใช่เพื่อความสนุก ท่านจะทุกข์ถนัดท่านต้องเอาไปคิดกัน ไปสร้างความดีให้แก่ตนและครอบครัวจึงจะเป็นการถูกต้องมาก

ไม่ใช่ท่านไม่มีความรู้ ท่านเป็นผู้ทรงความรู้ทั้งนั้น เรียนจบหลักสูตรมาทั้งนั้น อายุอานามก็มากพอสมควรแต่ท่านอย่ามากแต่อายุเลยขอให้มากด้วยความดีที่สะสม อบรมไว้มานานด้วยการทำงานด้วยความตั้งใจของท่านเดี๋ยวนี้บางคนเดินทางผิดพลาดกันมากเอาผีเอาเจ้ามาเป็นที่พึ่งถ้าท่านเดินทางผิดพลาดท่านมีความประมาท ท่านจะแก้ตัวไม่ได้ชีวิตของท่านจะไม่มีค่าเลย

อาตมาตรึกตรองตลอดเวลาทั้งลมหายใจเข้าออกว่า หายใจเข้าไม่ออก หายใจออกไม่เข้าเราก็ต้องตาย ตายแล้วได้อะไรไปบ้าง คิดบ้างไหมถ้าชีวิตมีค่า เวลาของท่านจะมีประโยชน์มาก

อาตมาดีใจที่ท่านอุตส่าห์เสียเวลาศึกษาธรรมะให้ได้คิดได้มีสติปัญญาตามอัตภาพของท่าน ไม่ใช่ว่าท่านจะไม่มีความรู้ในพระพุทธศาสนานะท่านมีความรู้แจ้งด้วยกันทุกคนแต่อาจขาดสติ ขาดความคิด มีความประมาทถ้ามีความประมาทในชีวิตแล้วท่านจะได้อะไรถ้าท่านเป็นญาติกับพระศาสนาแล้วท่านจะหอมหวนทวนลมจิตใจเข้มแข็งอดทนจนชีวิตหาไม่จึงจะมีประโยชน์แก่ท่านมิใช่น้อยหลักศาสนาที่ท่านจะยึดถือเป็นประโยชน์ตรงไหนท่านจะยึดถืออะไร เดี๋ยวนี้ชาวพุทธแท้มี 10 เปอร์เซ็นต์ อีก 90 เปอร์เซ็นต์ เป็นพุทธแบบฟอร์ม เพราะรู้ไม่จริง

ถ้าท่านรู้จริงนะ ท่านคิดได้ตามที่อาตมากล่าว เดี๋ยวนี้เสียดายเหลือเกิน คนรู้มากเยอะ รู้จริงๆ หายาก รู้มากหาง่าย รู้จริงต้องลงมือทำ รู้จำต้องลงมือท่อง รู้แจ้งต้องลงมือคิดประดิษฐ์สร้างสรรค์ริเริ่มดำเนินหน้าที่ มิรอรีแต่ประการใด หากท่านยังนิ่งดูดาย เป็นชาวพุทธซังกะตาย ไปหาผีเจ้าเข้าทรงกันเยอะ ไปไหว้ผีกันเป็นแถวหมด แต่ไม่หมายความถึงผีปู่ย่าตายาย ซึ่งควรไหว้เพื่อแสดงกตัญญูกตเวที

อาตมาแสดงความเศร้าสลดใจกับพุทธศาสนิกชน ที่ไม่มีแก่นแท้เลย เปลือกก็ไม่มีด้วยต้นไม้ต้องอาศัยเปลือกฉันใดเปลือกก็ต้องอาศัยแก่นฉันนั้นเปลือกของต้นไม้ที่เปรียบเหมือนศาสนาพิธีก็ยังไม่ค่อยรู้กันอาราธนาศีลก็ไม่เป็น อาราธนาธรรมก็ไม่เป็นเดี๋ยวนี้เด็กรุ่นใหม่เขาเก่งเขาอบรมพุทธศาสนาวันอาทิตย์เลยต้องไปบอกนักเรียนให้มาอาราธนาศีลแทนเวลามีงานมีการ 

คนดีต้องการไปหาของดีคนชั่วจิตใจมั่วซั่วและต่ำช้า ชอบไปหาของชั่วด้วยกันคบอันธพาลไม่พัก ออกมาในลักษณะการอย่างนี้จะว่ากันไม่ได้หรอก พระพุทธเจ้าไม่เคยว่าใคร ท่านให้แต่ของดีไม่เคยรับกิเลสของใครมาไว้ในใจท่านพระสงฆ์องค์เจ้าก็เช่นเดียวกันท่านคงไม่รับกิเลสของใครแต่อาจจะรับไทยทานเป็นการส่วนกุศลเอาไปบำรุงพระพุทธศาสนาก็จะเป็นได้ ถ้าจะไปรับเรื่องของชาวบ้านมาให้หมดแล้วก็คงไม่ใช่คำสอนของพระพุทธเจ้า คำสอนของพระพุทธเจ้าไม่ใช่รับเรื่องปัญหาของคน ท่านสอนคนให้แก้ปัญหาและคนก็นำเอาปัญหามาให้พระไม่รู้จักจะช่วยตัวเอง 

คำสอนพระพุทธเจ้าแต่ละบทพระคาถา "สอนให้ช่วยตัวเองได้ สอนให้พึ่งตัวเองได้ สอนให้สอนตัวเองได้ไม่ต้องไปพึ่งใคร"

ขอบคุณลานธรรมจักร