‘หมอนิรันดร์’เล็คเชอร์สื่อ-สังคมไทย อย่าเข้าใจคลาดเคลื่อน ‘หัวใจหยุดเต้น-คลำชีพจรไม่เจอ’ไม่เท่ากับตาย

23 ก.ค. 2565 นพ.นิรันดร์ พิทักษ์วัชระ อดีตกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) กล่าวในเวทีเสวนา (ออนไลน์) หัวข้อ “เราเรียนรู้อะไรจากข่าวการลอบยิงผู้นำญี่ปุ่น” จัดโดยโคแฟค (ประเทศไทย) เมื่อคืนวันที่ 22 ก.ค. 2565 ระบุว่า เหตุคนร้ายลอบสังหาร ชินโซ อาเบะ อดีตนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น เมื่อวันที่ 8 ก.ค. 2565 ที่ผ่านมา ตั้งข้อสังเกตว่า การที่สื่อในประเทศไทยนำเสนอในทันทีว่า อดีตนายกฯ อาเบะ เสียชีวิต ทั้งที่รายงานข่าวจากต้นทางในประเทศญี่ปุ่นยังใช้คำว่า “ชีพจรหยุดเต้น” เป็นความเข้าใจที่ไม่ถูกต้อง

“ในฐานะหมอ ก็อยากจะคุยให้ฟังว่า เวลาที่คนคนหนึ่งหัวใจหยุดเต้น มันสามารถทำให้กลับคืนมาได้ โดยการที่เราทำที่เรียกว่าปั๊มหัวใจ ที่เป็น CPR ก็คือเป็นการปั๊มหัวใจ นวดหัวใจ ซึ่งถ้าสามารถที่จะให้ยาแล้วก็ปั๊มหัวใจอย่างต่อเนื่อง เราไม่รู้ว่าช่วงที่กำลัง Transfer (ส่งตัว) ไปที่โรงพยาบาล หัวใจอาจจะกลับมาเต้นอีกครั้งหนึ่งก็ได้ ตรงนี้ก็เป็นสิ่งที่สื่อเองจึงไม่ควรที่ไป Jump (ข้ามขั้น) บอกว่าท่านเสียชีวิต ในขณะที่เขากำลังรายงานข่าวว่าแค่หัวใจหยุดเต้น” นพ.นิรันดร์ กล่าว

นพ.นิรันดร์ กล่าวต่อไปว่า อย่างไรก็ตาม ตนพอเข้าใจได้ เพราะสังคมไทยมักแปลอะไรผิดๆ หรือแปลแบบเข้าข้างตัวเอง หรือแปลแบบเอาง่ายเข้าว่า จึงแปลอาการหัวใจหยุดเต้นว่าเท่ากับเสียชีวิต ทั้งนี้ การปั๊มหัวใจจะกำหนดช่วงเวลา 20 นาที- 1 ชั่วโมง ซึ่งช่วงดังกล่าวจะมีการปั๊มหัวใจพร้อมกับการให้ยา เป็นแนวปฏิบัติอยู่แล้ว แต่หากสุดท้ายปั๊มหัวใจแล้วคนไข้ไม่ฟื้นคืนมา เมื่อนั้นแพทย์ที่ทำหน้าที่ดูแลคนไข้จะเป็นผู้ประกาศว่าคนไข้เสียชีวิตแล้ว และเวลาที่แพทย์ประกาศนี้เองจะถูกบันทึกในใบมรณบัตรด้วย

“สิ่งที่หมอจะประกาศว่าคนเสียชีวิตไม่ใช่แค่จับชีพจร เพราะเวลาเราจับชีพจรไม่ได้มันเป็นลักษณะชีพจรที่เต้นผิดปกติ ที่มันเบามาก แต่เวลาเราต้องติดเครื่องแล้วทำอย่างสัญญาณชีพมาเป็นคลื่นซึ่งอาจเป็นเรื่องของ Ventricular Fibrillation (ภาวะหัวใจห้องล่างเต้นแผ่วระรัว) ซึ่งมันจะคลำ Pulse (ชีพจร) ไม่ได้เลย แต่เราต้องดูอย่างอื่น ดูว่าตอบสนองต่อแสงไหม? ม่านตามันเบิกกว้างไหม? แล้วก็มีปฏิกิริยาที่ขับเคลื่อน มี Movement (การเคลื่อนไหว) ของแขน-จาไหม? มันต้องดูสัญญาณหลายอย่าง จนกระทั่งมั่นใจแล้ว ประกาศว่าเสียชีวิตแล้ว ไม่ใช่ว่าดูว่าจับไม่ได้อย่างเดียว คลำชีพจรไม่ได้ อันนั้นมันแค่ Sign (สัญญาณ) เดียวเท่านั้นเอง” นพ.นิรันดร์ ระบุ