คุณตาวัย 81 ปีในตำบลธรรมเสน อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี ประดิษฐ์เครื่องของเล่นอดีตในวัยเด็กจากไม้ ทั้งเครื่องดนตรี ซออู้ ซอด้วง แคน กังหัน เบ็ดตกปลา ลูกข่าง และของเล่นอีกหลายอย่างที่นับวันจะเลือนหายไป

วันนี้ (9 ก.ย.65) ไปย้อยอดีตเมื่อวันวานกับของเล่นในวัยเด็กที่นับวันจะหาดูได้ยากแล้ว ด้วยฝีมือของคุณตารุ่ง มีทรง อายุ 81 ปี อยู่บ้านเลขที่ 78/2 บ้านเขาน้อย หมู่ 6 ต.ธรรมเสน อ.โพธราม จ.ราชบุรี ที่มีพรสวรรค์ผู้สืบทอดตำนานแห่งกังหันลมบ้านเขาน้อย และใจรักเสียงดนตรีมาแต่วัยเด็กและเติบโตในวัยหนุ่ม อาศัยครูพักลักจำดูญาติ และเพื่อนเล่นดนตรีตามวงมโหรีที่มีการจ้างไปแสดงตามงานมงคลต่าง ๆ จึงได้คิดลองหาอุปกรณ์มาลองประดิษฐ์ทำดูด้วยตัวเองหลายอย่าง

เช่น ซออู้ ซอด้วง รูปทรงลักษณะที่คล้าย ๆ กัน แต่เมื่อทดลองใช้มือจับคันชักเป็นเชือกแล้วสีซอจะมีเสียงดังที่แหลมกังวานไม่เหมือนกัน โดยซออู้จะใช้กะลาลูกค่อนข้างใหญ่ได้รูปขัดเกลาให้เกลี้ยงและไม้ไผ่ เวลาสีซอจะมีเสียงดังอู้ไม่แหลมคม โดยใช้ไม้ในท้องถิ่นนำมาเหลาให้เข้ารูปทรง มีเชือกผูกมัดด้านข้าง จึงได้เครื่องเล่นดนตรีโบราณสมใจ เกิดเสียงไพเราะ แต่จะต้องอาศัยการฝึกฝนการสีซอที่ยาวนานเป็นปีกว่าจะสีซอให้เป็นจังหวะเสียงเพลงที่ไพเราะได้ จึงไม่ใช่เรื่องง่ายกับการเล่นเครื่องดนตรีโบราณจำเป็นต้องอาศัยทักษะความชำนาญเฉพาะ

นอกจากนี้ ยังมีการทำกระสุนลักษณะคล้ายคันธนูจากไม้ไผ่ โดยผ่าไม้แล้วใช้มีดเหลาให้เข้ารูปทรง ตรงกลางมีไม้อีกชิ้นคล้ายรูปนกอยู่ตรงกลาง มีผ้าสีแดงผูกยึดไว้ มีไม้ชิ้นเล็กผูกหัวท้ายกระสุน ตรงกลางได้ถักเชือกเป็นตาข่ายไว้ใส่ลูกกระสุน ซึ่งจะทำด้วยดินเหนียวนำตากแดดให้แห้งแล้วนำมายิงเล่น ส่วนกังหันไม้ไผ่ใช้ไม้ไผ่ยาวเหลาให้เข้ารูป แล้วเจาะรูตรงกลางเพื่อนำท่อนไม้เล็กๆฝังไว้ตรงกลางเมื่อเหลาเสร็จแล้วก็นำขึ้นไปไว้บนเสาสูง พอเวลาลมพัดแรงๆ จะเกิดเสียงดัง 

นอกจากนี้ ยังมีลูกเจ๊วหรือลูกข่างที่จะใช้ไม้คาง ซึ่งเป็นไม้ค่อนข้างเนื้อนิ่มสีขาวนวล มาตัดเป็นท่อนใช้มีค่อย ๆ เหลาให้เป็นรูปร่างกลม มีหัวจุกอยู่ด้านบน เสร็จแล้วจึงใช้ตะปูตัวใหญ่ตอกลงไปที่ตรงกลางแล้วใช้เลื่อยตัดหัวตะปูออก จากนั้นใช้มือทดลองปั่นหมุนดูก่อน เมื่อได้แล้วจึงใช้เชือกผูกวนหมุนให้รอบตัวตะปูจนหมด โดยมีเชือกผูกปรายติดกับฝาขวดน้ำอัดลมยึดติดไว้ โดยสอดเข้าระหว่างนิ้วขวาหรือซ้ายพร้อมปล่อยเชือกหมุนรอบลูกข่างแล้วขว้างไปข้างหน้าก็จะทำให้ลูกข่างหมุนติ้วปักลงไปที่ผืนดิน ถือเป็นของเล่นที่สนุกสนานยามวัยเด็กสมัยก่อนที่ทำเองได้

นายเชาว์ มีทรง ลูกชายตารุ่ง เปิดเผยว่า ตอนนี้ที่บ้านไม่ได้ทำนาไร่แล้ว พ่อได้หันมาทำงานไม้ ทำซอ ของเล่น เกี่ยวกับไม้มาหลายปี สมัยก่อนมีวงมโหรีรับงานเล่นในพิธีและงานทั่วไป แต่พอช่วงปัญหาสถานการณ์โควิดระบาดก็ไม่ได้รับงานอีกเลย และตัวพ่ออายุมากเดินไม่ค่อยไหว ที่หมู่บ้านเขาน้อยนี้ เดิมเป็นวงดนตรีสมัยเก่า มีวงกลองยาว สืบทอนเล่นกันมาสมัยรุ่นปู่ ย่า มาก่อน ต่อมาได้เสียชีวิตไปบ้าง ทำให้หลงเหลืออยู่ไม่มากนัก 

ส่วนพื้นที่ทางเข้าหมู่บ้านจะมีสัญลักษณ์รูปปั้นกลองยาวขนาดใหญ่ตั้งอยู่ ซึ่งหมู่บ้านมีคำขวัญว่า "หมู่บ้านสมภาร ตำนานเพลงเก่า เร่งเร้ากลองยาว สาวงามนางรำ เลิศล้ำงานฝีมือ ขึ้นชื่อเห็ดโคน" ก่อนช่วงสถานการณ์โควิด เคยมีการรวมตัวมาเล่นวงดนตรีกันสมัยโบราณทุกปี เช่น งานวันเด็ก สงกรานต์ ปีใหม่ ชาวบ้านจะมารวมตัวจัดกิจกรรมตลอดสร้างแรงสามัคคีในหมู่บ้าน โดยมีพ่อจะเป็นเสาร์หลัก ที่คอยส่งเสริมด้านดนตรีไปเล่นในงานพิธี รู้สึกดี และมีความสุขที่พ่อชอบ ยังช่วยทำให้ไม่เครียด มีแต่ความสุข สนุกสนาน ก่อนหน้านี้เคยมีคนมาติดต่อให้ไปเล่นดนตรีอีก แต่พ่ออายุมากไม่ค่อยไหวเลยไม่ค่อยอยากให้ไปรับงานอีก

ตารุ่ง มีทรง อายุ 81 ปี ผู้สืบทอดตำนานแห่งกังหันลมบ้านเขาน้อย กล่าวว่า ชอบทำเครื่องเล่นดนตรีและของเล่นมานานแล้ว สมัยช่วงเรียนชั้นประถมศึกษาชอบยิงยางหนังสติ๊ก ทำง่าม ส่วนกังหันใช้ไม้ไผ่ทำ ถ้ามีลมพัดแรงจะมีเสียงดังดี จะเหลาให้แบนแล้วเจาะรูตรงกลางตามรูปแบบความคิด บางทีหลาน ๆ มาเที่ยวอยากได้แคนก็ให้ไปเอาดอกไม้ ธูป เทียนมายกครูจะได้บอกครูอาจารย์สอนให้ แต่ไม่กี่วันก็ไม่มีใครมากัน อย่างของที่ทำนี้สมัยก่อนจะมีตัวอย่างให้ดูจากของผู้เป็นอา จึงลองดูตัวอย่างก็เลยทำเองได้ มันก็มีเสียงดังเหมือนกัน ตอนนั้นอาไปรับงานได้มีโอกาสไปเล่นกับเขาด้วย หัดไปเรื่อย ๆ จนเป็น 

ต่อมาได้ทดลองทำแคนเป็นอีกอย่างหนึ่ง โดยที่นี่เป็นหมู่บ้านกลองยาวตั้งแต่สมัยโบราณมาแล้ว มีชื่อเสียงโด่งดังมาก สมัยนั้นรับงานมโหรีได้เงินค่าตัวประมาณครั้งละ 6 สลึง หรือ 1 บาท 50 สตางค์ สมัยเป็นหนุ่ม ๆ ต่อมาก็ขึ้นมาเป็นครั้งละราคา 3 บาท ส่วนการเล่นแคนที่รับเริ่มแรกได้ค่าแรงครั้งละ 300 บาทสมัยปัจจุบันช่วงที่ยังเล่นไหวจะได้เงินค่าตัวครั้งละ 600 บาท หากมีการว่างจ้างช่วงนี้อีกอาจจะเดินไม่ไหวแล้ว แต่ถ้านั่งอยู่บนรถแล้วเป่าแคนก็ยังพอรับไหว

"ตอนนี้อายุมากแล้ว แต่ถ้าใครสนใจอยากเรียนก็ยินดีสอนให้ อย่างกังหันเราจะได้รู้ทิศทางของลมในช่วงหน้าเล่นว่าว ลมแรง ลมอ่อนอย่างไรก็ดูที่กังหัน และกระสุนยิงที่ใช้ดินปั้น มีไม้ไผ่ยาวคล้ายคันธนู คงแทบไม่มีให้พบเห็นแล้วในปัจจุบัน เพราะจะมีวิธีการทำ การเหลาไม้ที่ค่อนข้างยาก คงมีแต่ตาที่ยังชอบสิ่งเหล่านี้อยู่ ด้วยความที่ไม่อยากอยู่บ้านเฉย ๆ อยู่กับของเล่นที่ชอบแล้วรู้สึกมีความสุขมาก" ตารุ่ง กล่าว

ผู้สนใจอยากเรียนรู้ หรือเยี่ยมชมเครื่องดนตรีโบราณและของเล่นโบราณสามารถติดต่อสอบถามได้ที่เบอร์นายเชาว์ มีทรง บุตรชาย เบอร์  062 - 6828393