เชียงใหม่ไนท์ซาฟารี ชี้แจงสาเหตุการตายของ “เลียงผา” ที่ได้รับบาดเจ็บในพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเชียงดาว อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่

19 พฤษภาคม 2568 สำนักงานพัฒนาพิงคนคร (องค์การมหาชน) โดยสำนักงานเชียงใหม่ไนท์ซาฟารี ชี้แจงสาเหตุการตายของ “เลียงผา” ที่ได้รับบาดเจ็บในพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเชียงดาว อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่ ซึ่งเมื่อวันที่ 14 พฤษภาคม 2568 ได้รับการประสานจากคลินิกสัตว์ป่า สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 16 กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ที่ทำการรักษาเลียงผาที่ได้รับบาดเจ็บ ขอรีเฟอร์เลียงผาไปรักษาต่อที่โรงพยาบาลสัตว์เชียงใหม่ไนท์ซาฟารี เพื่อให้เลียงผาได้รับการตรวจวินิจฉัยร่างกาย

หลังจากได้รับการประสาน นางสาวฐิติรัตน์ ต๊ะวันวงค์ ผู้อำนวยการสำนักงานเชียงใหม่ไนท์ซาฟารี ได้มอบหมายผู้เกี่ยวข้องเพื่อไปรับเลียงผาจากกรมอุทยานฯทันที และสั่งการให้จัดเตรียมอาคาร Quarantine เพื่อเป็นสถานที่ดูแลรักษาเลียงผาชั่วคราว โดยให้ดำเนินการตามมาตรการการป้องกันการนำเชื้อโรคเข้าสู่ในพื้นที่ของสำนักงานเชียงใหม่ไนท์ซาฟารี และให้ทีมสัตวแพทย์เตรียมพร้อมในการดูแลรักษา เฝ้าติดตามอาการอย่างใกล้ชิด

นายสัตวแพทย์รักษ์ศิริ น้อมศิริ หัวหน้ากลุ่มงานสัตวแพทย์ อนุรักษ์และวิจัย เปิดเผยว่า หลังจากที่ได้รับมอบหมาย ได้ประสานงานในส่วนที่เกี่ยวข้องและรีบเดินทางไปยังคลินิกสัตว์ป่าฯ เพื่อประเมินสถานการณ์ จากการประเมินสถานการณ์เบื้องต้น พบว่าเลียงผามีสภาพอ่อนแรงอย่างเห็นได้ชัด ทีมสัตวแพทย์จากเชียงใหม่ไนท์ซาฟารีได้ร่วมกับสัตวแพทย์จากคลินิกสัตว์ป่า สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 16 กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช จึงได้ทำการวางยาสลบเพื่อเคลื่อนย้ายเลียงผาจากคลินิกสัตว์ป่า กรมอุทยานฯ มายังโรงพยาบาลสัตว์เชียงใหม่ไนท์ซาฟารีทันที ทั้งนี้การเคลื่อนย้ายดังกล่าวเป็นการดำเนินการตามหลักวิชาการทางการรักษา เมื่อถึงโรงพยาบาลฯ ทีมสัตวแพทย์จากเชียงใหม่ไนท์ซาฟารี ได้ทำการตรวจร่างกายเลียงผาโดยใช้อุปกรณ์และเครื่องมือในการรักษา พบว่ามีลักษณะบาดแผลติดเชื้อ มีหนอนแมลงวันจำนวนหลายแผล

โดยพบบาดแผลในตำแหน่งกล้ามเนื้อต้นขาหลังทั้ง 2 ข้าง และพบบาดแผลบริเวณช่องท้อง จำนวน 1 แผล ลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อแต่ไม่ทะลุถึงช่องท้อง จึงได้ทำการล้างทำความสะอาดแผล จากการถ่ายภาพรังสีไม่พบวัตถุแปลกปลอมภายในบาดแผล ตามลำตัวพบเห็บจำนวนมาก และตรวจไม่พบไมโครชิพ

เบื้องต้นสัตวแพทย์ได้ทำการเจาะเก็บเลือดเพื่อตรวจสุขภาพและทำการรักษาด้วยการให้สารน้ำ ยาปฏิชีวนะ ยาแก้ปวด ยากำจัดพยาธิภายนอก และวิตามินให้แก่เลียงผาแล้ว ทั้งนี้ อาการของเลียงผายังคงทรงตัว และยังคงต้องทำการติดตามอาการต่อเนื่อง โดยเฉพาะเรื่องการติดเชื้อจากบาดแผล ภาวะไตวายที่อาจเกิดได้จากการฉีกขาดของกล้ามเนื้อ และจากการติดตามอาการป่วยอย่างใกล้ชิด ในช่วงค่ำของวันที่ 15 พฤษภาคม 2528 พบว่าเลียงผามีความพยายามจะลุกเดินมากินน้ำและค่อยๆมีอาการอ่อนแรงลงอย่างช้าๆ และเสียชีวิตในช่วงเวลาตี 5 - 6 โมงเช้าของวันที่ 16 พฤษภาคม 2568

สำนักงานเชียงใหม่ไนท์ซาฟารี ได้ส่งซากเลียงผาไปชันสูตรยังห้องปฏิบัติการของคณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ซึ่งจากการผ่าชันสูตรพบการอักเสบของบาดแผล มีการติดเชื้อในกล้ามเนื้อต้นขา กล้ามเนื้อขาตาย มีการอักเสบของปอด ไต และพบภาวะมีลมในชั้นใต้ผิวหนัง (subcutaneous emphysema) ใต้ผิวหนังรอบบริเวณลำตัวช่วงบน ไม่พบการฉีกขาดของช่องอกและไม่พบการหักของกระดูกซี่โครง โดยผลการชันสูตรเบื้องต้นสันนิษฐานว่าสัตว์เสียชีวิตจากภาวะกล้ามเนื้อสลาย (capture myopathy) ร่วมกับการติดเชื้อในกระแสเลือด (sepsis) ทั้งนี้ ได้มีการเก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อและอวัยวะภายในส่งตรวจเพิ่มเติมทางห้องปฏิบัติการ เพื่อยืนยันผลการชันสูตรอย่างละเอียดต่อไป

.012