ทุเรียนหลง-หลินลับแล ทั้ง 2 ชนิด เป็นพันธุ์พื้นเมืองของ อ.ลับแล จ.อุตรดิตถ์ ที่เปรียบเสมือนทุเรียนพี่ และทุเรียนน้อง โดย “ทุเรียนหลงลับแล” เกิดจากการที่ นายหลง อุประ บ้านอยู่เลขที่ 126 หมู่ 1 บ้านนาปอย ต.หัวดง อ.ลับแล จ.อุตรดิตถ์ นำเอาเมล็ดทุเรียนไม่ทราบพันธุ์ไปปลูกจนต้นโตติดผลดกเต็มต้น รูปทรงของผลสวย ผลโตเต็มที่น้ำหนักประมาณ 3.5 กิโลกรัม เนื้อสุกเต็มพู เมล็ดเล็กลีบ เนื้อเป็นสีเหลืองเข้ม ไม่เละแต่เหนียว รสหวานหอมมันอร่อยมาก เมื่อนำออกจำหน่ายได้รับความนิยมจากผู้ซื้ออย่างกว้างขวาง โดยมีราคาระหว่างกิโลกรัมละ 300–400 บาท เมื่อส่งเข้าประกวด ได้รับรางวัลยอดเยี่ยมทุเรียนเพาะเมล็ด ของ จ.อุตรดิตถ์ ปี 2520 และจดทะเบียนรับรองพันธุ์วันที่ 20 ก.ย. ปี 2521 ในชื่อ “ทุเรียนหลงลับแล”

ส่วน “ทุเรียนหลินลับแล” มีจุดเริ่มจาก นายหลิน บันลาด นำเอาเมล็ดทุเรียนไม่ทราบพันธุ์ไปปลูกจนต้นโตติดผลดกเหมือนกับ
“ทุเรียนหลงลับแล” แต่รูปทรงของผลจะแตกต่างกันอย่างชัดเจน ผลโตเต็มที่มีน้ำหนักเฉลี่ยใกล้เคียงกันระหว่าง 3.5 กิโลกรัมต่อผล เนื้อในสุกจะเต็มพู เมล็ดเล็กลีบเช่นกัน รสหวานมันหอม รับประทานอร่อยมาก นายหลิน บันลาด ได้ตั้งชื่อว่า “ทุเรียนหลินลับแล” เป็นการนำเอาชื่อตัวเองกับชื่ออำเภอรวมกัน ได้รับความนิยมจากผู้ซื้อไปรับประทานอย่างแพร่หลายไม่แพ้ “ทุเรียนหลงลับแล” ราคาอยู่ในระดับเดียวกัน ปัจจุบันทุเรียนทั้ง 2 ชนิด มีการปลูกเป็นการพาณิชย์เพื่อเก็บผลส่งต่างประเทศ เช่น จีน ฮ่องกง ไต้หวัน ประเทศในแถบยุโรป และ อเมริกา ได้รับความนิยมจากผู้บริโภคอย่างมาก ด้วยลักษณะและจุดเด่นของทุเรียนหลงลับแล เป็นทุเรียนที่มีการเจริญเติบโตเร็ว ขนาดไม่โตมาก มีน้ำหนักไม่เกิน 2 กิโลกรัม ผลทรงกลมรี ร่องพูไม่ชัดเจน มีเปลือกบาง เนื้อสีเหลืองค่อนข้างจัด ละเอียดเหนียว กลิ่นอ่อน รสชาติหวานมันอีกทั้งมีลักษณะเด่น อีกอย่าง คือ เนื้อแน่น เมล็ดเล็กลีบ

ลักษณะเด่นของ “หลินลับแล” มีลักษณะที่เป็นเอกลักษณ์ คือมีผลเล็ก น้ำหนัก 1.1-1.8 กิโลกรัม ผลทรงกระบอก ฐานผลเว้าลึกปลายผลตัด ก้านผลมีขนาดเล็ก หนามผลโค้งแหลมคม เปลือกผลสีเขียวอมเหลือง เนื้อละเอียดมาก สีเหลืองอ่อน รสชาติหวานมัน กลิ่นอ่อนโดยทั้งหลงและหลินลับแล โดยธรรมชาติจะออกผลในช่วงเดือนมิถุนายน ถึง เดือนสิงหาคมของทุกปี

ที่บริเวณสำนักงานเทศบาลตำบลหัวดง หมู่ที่ 2 ตำบลแม่พูล อำเภอลับแล นายชัช กิตตินภดล ผู้ว่าราชการจังหวัดอุตรดิตถ์ พร้อมพลตรีธัญญพรหม อัศวจินดา ผู้บังคับการจังหวัดทหารบกอุตรดิตถ์ ในฐานะผู้บัญชาการกองกำลังรักษาความสงบเรียบร้อย จังหวัดทหารบกอุตรดิตถ์ (ผบ.จทบ.อ.ต./ผบ.กกล.รส.จทบ.อ.ต.) นายชัยศิริ ศุภรักษ์จินดา นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุตรดิตถ์ นายจิตวัฒน์ วิกสิต นายอำเภอลับแล นายอำนาจ ปาลาศ เกษตรจังหวัดอุตรดิตถ์ และนายอุเทน โล่พานิช นายกเทศมนตรีตำบลหัวดง อ.ลับแล จ.อุตรดิตถ์ ร่วมแถลงข่าวจัดงานเทศกาลทุเรียนและผลไม้เมืองลับแล (มหัศจรรย์ ทุเรียน - หลินเมืองลับแล) ประจำปี 2557 ขึ้น ระหว่างวันที่ 16-20 กรกฎาคม 2557 ณ ตลาดกลางผลไม้ (OTOP) เทศบาลตำบลหัวดง ตำบลแม่พูล อำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์

นายชัชกล่าวว่า หลง-หลินลับแล เป็นสายพันธุ์ทุเรียนพื้นเมืองที่มีเฉพาะพื้นที่อำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ และเป็นทุเรียนที่สร้างชื่อเสียงให้กับจังหวัดอุตรดิตถ์ เนื่องจากรับประทานอร่อย รับประทานแล้วไม่ทำให้เกิดอาการร้อนใน ซึ่งในแต่ละปีจะมีผลผลิตจำนวนไม่มากนัก ในปี 2557 นี้ ผลผลิตทุเรียน รวมทั้งหลง-หลินลับแล เพิ่งมีผลผลิตออกสู่ตลาดเมื่อต้นเดือนมิถุนายนเป็นต้นมา ซึ่งทำให้ลับแลมีบรรยากาศที่คึกคัก เพราะมีทั้งนักท่องเที่ยว ตลอดจนพ่อค้าแม่ค้า รวมทั้งชาวบ้านในชุมชนต่างๆ มาแลกเปลี่ยนซื้อขายผลไม้กันอย่างคับคั่ง จึงอยากเชิญชวนนักท่องเที่ยว และผู้สนใจเดินทางท่องเที่ยวเมืองลับแล เมืองแห่งตำนานเร้นลับ เขตห้ามพูดโกหก ชมสวนผลไม้เมืองลับแล ชิมผลไม้สดจากสวน  ในงาน “เทศกาลทุเรียน และผลไม้เมืองลับแล (มหัศจรรย์ ทุเรียนหลง - หลินเมืองลับแล)”

นายอำนาจกล่าวว่า จ.อุตรดิตถ์ มีทุเรียนเป็นหนึ่งในพืชเศรษฐกิจเพื่อการส่งออก ทั้งในและต่างประเทศอยู่ที่ อ.ลับแล ซึ่งมีพื้นที่
ปลูกมากที่สุดของภาคเหนือในพื้นที่ 3 อำเภอ ประกอบด้วย อ.เมือง ลับแล และ อ.ท่าปลา รวมพื้นที่ปลูก 28,826 ไร่ ทั้งทุเรียนพันธุ์หมอนทอง ที่มีพื้นที่ปลูกมากที่สุดกว่า 19,247 ไร่ ชนิดพันธุ์พื้นเมือง 7,977 ไร่ ทุเรียนลับแล มีเอกลักษณ์จนกลายเป็นจุดขายของทุเรียน อ.ลับแล เนื่องจากเป็นทุเรียนลูกขนาดเล็กเพียง 1 กิโลกรัม ไม่มีกลิ่นไม่มีเมล็ด หรือมีก็เล็กมากจนลีบ เนื้อสีเหลืองอ่อน นุ่ม หอม และหวานพอดี เหมาะสำหรับเป็นของฝาก คือ พันธุ์หลงลับแล และหลินลับแล ราคาจำหน่ายของทุเรียนทั้ง 3 สายพันธุ์ ปีนี้หมอนทองอยู่ที่กิโลกรัมละ 100-150 บาท, หลงลับแล กิโลกรัมละ 180-200 บาท, หลินลับแล กิโลกรัมละ 300-400 บาท และผลผลิตปีนี้มีน้อยกว่าทุกปีที่ผ่านมา ระหว่างเดือนมิถุนายนนี้  ทุเรียนหลงลับแลจะมีผลิตผลิตประมาณ 964 ตัน ทุเรียนหลินลับแล ผลผลิตประมาณ 60 ตัน แต่ทุเรียนหมอนทองจะสามารถส่งออกไปยังตลาดต่างประเทศ รวมมูลค่าประมาณ 500 ล้านบาท 

“เมืองลับแลเป็นพื้นที่ที่ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นอาชีพหลัก มีผลไม้หลากหลายชนิด ทั้ง ทุเรียน,ลางสาด, ลองกอง, มังคุด ฯลฯ ผลไม้ของลับแลมีความเป็นเอกลักษณ์ และมีความพิเศษ คือ ทุเรียนหลงลับแล หลินลับแล ซึ่งจัดได้ว่าเป็นผลิตภัณฑ์พิเศษ รสชาติอร่อยกลมกล่อม มีกลิ่นอ่อนเป็นลักษณะเฉพาะพันธุ์ท้องถิ่น ซึ่งในช่วงนี้ผลผลิตกำลังออกสู่ตลาดจำนวนมาก”

นายอุเทนกล่าวว่า เทศบาลตำบลหัวดง ร่วมกับองค์การบริหารส่วนจังหวัด(อบจ.)อุตรดิตถ์ กำหนดงานเทศกาลทุเรียนและผลไม้เมืองลับแล (มหัศจรรย์ ทุเรียน-หลินเมืองลับแล) ประจำปี 2557 ระหว่างวันที่ 16-20 กรกฎาคม 2557 ที่บริเวณตลาดกลางผลไม้ (OTOP) เทศบาลตำบลหัวดง ตำบลแม่พูล อำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ จัดขึ้นเพื่อเป็นการส่งเสริมด้านการตลาดและเผยแพร่ชื่อเสียงทุเรียนของจังหวัดอุตรดิตถ์ ตลอดจนการส่งเสริมให้เกษตรกรชาวสวนได้ปรับปรุงคุณภาพทุเรียนลับแลให้มีคุณภาพดียิ่งขึ้น อีกทั้งเพื่อเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวของจังหวัดให้เป็นที่รู้จักกันอย่างกว้างขวาง โดยเกษตรกรสามารถนำทุเรียนเข้าร่วมประกวดคัดคุณภาพทุเรียน เพื่อยกย่องชาวสวนที่ให้ความสำคัญต่อการพัฒนาคุณภาพผลผลิตให้ตรงกับความต้องการของตลาด  

ภายในจัดให้มีกิจกรรมที่น่าสนใจมากมาย อาทิ นิทรรศการทุเรียน ผลไม้ และอาหารพื้นเมืองลับแล การประกวดธิดาทุเรียน 
หลง - หลินลับแล มหกรรมอาหาร การประกวดผลผลิตทุเรียนทุกประเภท การประกวดแข่งขันตำส้มตำทุเรียนลีลา การแข่งขันวิ่ง มหัศจรรย์ทุเรียนหลง - หลินลับแล ซุปเปอร์มินิมาราธอน ครั้งที่ 1 การแข่งขันเปตองโอเพ่นคัพ ครั้งที่ 2 มวยไทย คอนเสิร์ตจากศิลปินดัง อาทิ กอหญ้า อาร์สยาม วง 3 2 1 วงมอคค่า ไมค์ ภิรมย์พร หญิงลี ศรีจุมพล และวงดนตรีชั้นนำของเมืองไทย สามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่เทศบาลตำบลหัวดง โทร.0-5542-7222 หรือ สอบถามข้อมูลการเดินทาง และ การท่องเที่ยวจังหวัดแพร่ น่าน อุตรดิตถ์ ได้ที่การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานแพร่ โทร.0-5452-1127

กิตติพงษ์ ทุนเพิ่ม