คำถาม   มือใหม่อยากรู้ การเตรียมดินที่ถูกต้องเป็นอย่างไร และมีวิธีการเตรียมดินในสภาพต่างๆ อย่างไรครับ

ทวีศักดิ์  ทวีชัยกุล

เขตมีนบุรี กทม.

                คำตอบ   ดิน เป็นสิ่งที่พืชต้องอาศัยในการดำรงชีพ การเตรียมดิน จึงมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อพืช เพื่อให้ดินนั้น เหมาะสมกับสภาพความต้องการสำหรับการเจริญเติบโตและให้ผลผลิตของพืช ทำให้มีโครงสร้างทางกายภาพของดินที่ดี ทนทานต่อการเสื่อมโทรม มีการระบายน้ำและอากาศได้ดี สามารถรักษาปริมาณความชื้นให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม ธาตุอาหารของพืชอยู่ในรูปที่พืชสามารถนำไปใช้เป็นประโยชน์ มีปริมาณพอเพียง และให้ผลผลิตที่สูง

                การเตรียมดินที่ดี ควรเตรียมดินเมื่อมีความชื้นปานกลาง เนื่องจากการเตรียมดินเมื่อขณะที่ดินยังแห้งอยู่อาจทำไม่ได้ หรือทำได้ลำบาก เพราะดินแข็งเกินไป และถ้าเตรียมดินในขณะที่มีน้ำมากเกินไป จะทำให้ดินแน่นทึบ ดินมีการระบายน้ำไม่ดี และทำให้การใช้เครื่องจักรทำงานไม่สะดวก ไม่ควรเตรียมดินหรือไถพรวนเกินความจำเป็น เพราะจะทำให้ดินร่วนและแตกละเอียดมากเกินไป อันอาจส่งผลให้อินทรียวัตถุในดินสลายตัวได้โดยง่าย และดินจะไม่จับตัวกัน ซึ่งจะง่ายต่อการชะล้างพังทลาย การเตรียมดิน ไม่ควรที่จะไถพรวนในระดับความลึกเดียวกันตลอดเวลา ควรมีการสลับพลิกดินล่างขึ้นมา และไถทำลายชั้นดานในบางโอกาส เพราะจะเป็นการช่วยนำธาตุอาหารพืชขึ้นมาในดินชั้นบน และมีการระบายน้ำและอากาศ ตลอดจนปรับโครงสร้างของดินให้ดีขึ้น ทั้งยังไม่ควรเผาทำลายเศษพืชหรือตอซัง ควรไถกลบเศษพืชที่เหลือลงในดิน ภายหลังการเก็บเกี่ยว อันจะเป็นการเพิ่มปริมาณอินทรียวัตถุและธาตุอาหารแก่ดินด้วย

                การเตรียมดินปลูกพืช ให้เตรียมดินด้วยวิธีการไถพรวนน้อยที่สุด หรือไถพรวนครั้งเดียว แล้วปลูกพืช หรือไม่ไถพรวนเลย เตรียมดินโดยใช้จอบหรือเสียมเปิดหน้าดินเป็นหลุม แล้วหยอดเมล็ดพืชปลูก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเกษตรกรผู้ไม่มีเครื่องจักรกล ในกรณีพื้นที่ดินนั้น เป็นดินที่มีปัญหาเฉพาะอย่าง เช่น เป็นดินเปรี้ยว ดินเค็ม จำเป็นต้องมีวิธีการพิเศษในการปรับปรุงดินร่วมด้วย อาจใช้ปูนปรับสภาพความเป็นกรดเป็นด่าง อาจใช้ยิปซั่ม เพื่อการล้างดิน ตรงนี้อาจจะต้องปรึกษานักวิชาการก่อน พื้นที่ดินที่ถูกใช้เพื่อการเกษตรกรรมมานาน มีโอกาสที่ดินจะเสื่อมโทรมและมีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ ตลอดจนหากมีสภาพไม่เหมาะสมกับการเพาะปลูก จำเป็นต้องจัดการปรับปรุงและบำรุงดินให้มีสภาพที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของพืช โดยการเพิ่มอินทรียวัตถุ ปุ๋ยพืชสด ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก และปุ๋ยเคมี ให้แก่ดิน

                ส่วนบริเวณที่ง่ายต่อการชะล้างพังทลาย และมีดินที่มีเนื้อดินร่วนทรายหรือเป็นดินทราย การเตรียมดิน ควรดำเนินการก่อนปลูกพืชเล็กน้อย เพราะดินที่มีเนื้อหยาบ เมื่อมีฝนตกน้ำจะชะล้างหน้าดินไปได้โดยง่าย บริเวณพื้นที่ที่มีความลาดเท ควรเตรียมดินด้วยความระมัดระวัง และมีมาตรการป้องกันการสูญเสียหน้าดินเนื่องจากการชะล้างพังทลาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งการไถพรวน ต้องไถพรวนและปลูกพืชไปตามแนวระดับหรือขวางความลาดเท

                ต้องระวังนะครับ การเตรียมดินอย่างไม่ถูกวิธีการและปลูกพืชที่ไม่ถูกต้อง ทำให้เกิดความเสียหายแก่ดินและสิ่งแวดล้อมได้ เกิดการสูญเสียหน้าดิน เนื่องจากการชะล้างพังทลาย การเตรียมดินอย่างถูกวิธี จะช่วยป้องกันไม่ให้เกิดความเสียหาย เกษตรกร ควรปฏิบัติตามวิธีการที่ถูกต้อง เพื่อลดการสูญเสีย...นะครับ

“นาย รัตวิ”