เห็นราคาน้ำมันทุกวันนี้ แล้วอดรู้สึกเป็นห่วงสถานการณ์ “ยางพารา” ในบ้านเราไม่ได้เพราะดังที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่า สาเหตุหนึ่งที่ทำให้ราคายางพาราดีดพุ่งสูงขึ้นในช่วงที่ผ่านมา เพราะราคาน้ำมันดิบในตลาดโลก ซึ่งเป็นวัตถุดิบที่สามารถนำมาผลิตยางสังเคราะห์ได้ พุ่งสูงขึ้นอย่างน่ากลัว ส่งผลให้กลุ่มผู้ผลิตในอุตสาหกรรมยางต้องหันมาพึ่งยางธรรมชาติที่ต้นทุนถูกกว่าเป็นวัตถุดิบแทนและเป็นส่วนสำคัญที่ผลักดันให้ราคายางพารากระโดดไปได้มากกว่ากิโลกรัมละ 100 บาท

น้ำมันแพง ราคายางพาราจึงแพง

และแน่นอน เมื่อน้ำมันถูกลง ราคายางก็ต้องร่วงตาม

เพราะกลุ่มผู้ผลิตในอุตสาหกรรมยางพากันหวนกลับไปใช้ยางสังเคราะห์ที่ต้นทุนถูกกว่าอีกครั้ง

กลายเป็นสถานการณ์ซ้ำเติมราคายางที่เดิมผันผวนอยู่แล้วจากปริมาณที่มีอยู่ล้นตลาด ให้ผันผวนหนักขึ้นไปอีก

แต่ท่ามกลางความผันผวนที่เกิดขึ้นก็ยังพอเห็น “สัญญาณดี” บางอย่างเกิดขึ้น จากฝีมือของหน่วยงานภาครัฐที่พยายามจะหยิบจับเอานโยบายของรัฐบาลเรื่องการแก้ไขปัญหยางพารา โดยเฉพาะในประเด็นการวิจัยและพัฒนาการใช้ประโยชน์จากวัตถุดิบยางธรรมชาติมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ให้เพิ่มมากขึ้น เพื่อสร้างมูลค่าและเพิ่มปริมาณการใช้ยางธรรมชาติในประเทศ ซึ่งจะสามารถช่วยลดการพึ่งพาการส่งออกน้ำยางดิบเพียงอย่างเดียว และทำให้เกิด “ตลาดทางเลือก” แก่เกษตรกร

หน่วยงานหนึ่งที่สมควรได้รับเครดิตเรื่องนี้ คือ “กรมวิทยาศาสตร์บริการ”ซึ่งในช่วงที่ผ่านมามีการวิจัยและพัฒนาวัสดุยางสังเคราะห์จากยางธรรมชาติ สำหรับทำพื้นลู่ลานกรีฑา สนามกีฬา และลานอเนกประสงค์ กระทั่งประสบความสำเร็จ รวมทั้งมีการพัฒนาระบบการตรวจสอบคุณสมบัติของพื้นลู่ลานกรีฑา สนามกีฬา และพื้นลานอเนกประสงค์ โดยยึดตามมาตรฐานสหพันธ์กรีฑานานาชาติ (IAFF) และมาตรฐานสากล (ASTM F2157)

คิดไม่คิดเปล่า กรมวิทยาศาสตร์บริการ ยังอุตส่าห์นำงานวิจัยมาขยายผลด้วยการจัดสร้างลู่ลานกรีฑา สนามกีฬา และลานอเนกประสงค์ ขนาดพื้นที่ประมาณ 989ตารางเมตร แบ่งเป็นพื้นที่ลานอเนกประสงค์ 136 ตารางเมตร ลู่ลานกรีฑา 258 ตารางเมตรและสนามกีฬา 595 ตารางเมตร ที่ “โรงเรียนบางยี่ขันวิทยาคม” ถ.จรัญสนิทวงศ์ 42 ย่านบางพลัด กทม. เพื่อเป็นพื้นที่สาธิตให้แก่หน่วยงานภาครัฐรวมทั้งภาคธุรกิจเอกชนที่สนใจจะนำองค์ความรู้เหล่านี้ไปขยายผลเชิงพาณิชย์ ซึ่งต้องเรียกว่าเป็นการดำเนินงานที่ครบวงจร และพิสูจน์ให้เห็นถึงการนำเทคโนโลยีมาใช้ประโยชน์ได้อย่างเป็นรูปธรรมจริงๆ

เวลานี้จึงเหลือเพียงอย่างเดียวเท่านั้น คือ หน่วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น กระทรวงพาณิชย์ กระทรวงอุตสาหกรรม จะต้องเข้ามาช่วย “ออกแรง” ขยายผลสนับสนุนให้ภาคเอกชนมารับเทคโนโลยีนี้ไปสานต่อเพื่อผลิตเชิงพาณิชย์และอุตสาหกรรมให้เพิ่มมากขึ้น ซึ่งจะเท่ากับเป็นการช่วยให้ตลาดยางธรรมชาติของเกษตรกรมี “ทางไป” มากขึ้นรวมทั้งเป็นการเพิ่มมูลค่าและการใช้งานในประเทศไปในตัวตามคอนเซ็ปต์ของรัฐบาลได้อย่างลงตัว

พูดถึงเรื่องการวิจัยและพัฒนายาง อีกหน่วยงานหนึ่งที่จะมองข้ามไม่พูดถึงไม่ได้ คือ “กรมวิชาการเกษตร” ของอธิบดี “สมชาย ชาญณรงค์กุล” เพราะเป็นหน่วยงานหนึ่งที่เกี่ยวข้องกับการวิจัยยางพารามาตั้งแต่ต้นจนถึงปัจจุบัน

และธงหนึ่งที่ “อธิบดีสมชาย” ประกาศเสียงหนักแน่นให้เป็นนโยบายสำคัญของกรมวิชาการเกษตร คือ การรื้อการดำเนินงานวิจัยด้านการเกษตรที่สามารถ “ตอบโจทย์” ของเกษตรกรได้มากขึ้น ทำให้เกิดผลกระทบทางเศรษฐกิจ เกษตรกรสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการเพิ่มมูลค่าสินค้า มีรายได้ มีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น

ยอมรับครับว่า แม้ลึกๆ จะอดคิดไม่ได้ว่า นโยบายที่ประกาศออกมา จะเป็นจริงได้สักกี่มากน้อย แต่อีกใจหนึ่งก็มองว่า นี่น่าจะเป็นการเริ่มต้นที่ดีสำหรับการพัฒนางานวิจัยเพื่อเกษตรกร

ประเด็นเรื่องศักยภาพของผู้วิจัย ผมไม่เคยห่วง เพราะในกรมวิชาการมีนักวิชาการ นักวิจัย และผู้เชี่ยวชาญที่เก่งๆ อยู่เยอะมาก และที่ผ่านมาก็มีผลงานดีๆ ออกมาหลายเรื่องเช่น การนำยางพารามาทำยางมะตอยราดถนนหรือแม้แต่การพัฒนาพันธุ์พืช พันธุ์ไม้ และโดยเฉพาะพันธุ์ยางพาราที่ให้ผลผลิตได้สูง

แต่สิ่งที่เป็นปัญหามาโดยตลอด ส่วนหนึ่งคือการสนับสนุนจากระดับบริหาร ทั้งในระดับกรม ระดับกระทรวง และระดับรัฐบาล ซึ่งทำให้งานวิจัยหลายชิ้นถูกจับโยนไปไว้บนหิ้ง ไม่ถูกนำมาใช้งาน

ดังนั้นเมื่ออธิบดีสมชายประกาศออกมาเช่นนี้ ก็ต้องถือเป็นการเริ่มที่ดี

ทีนี้ก็เหลือแค่การนำไปปฏิบัติให้ได้ตามอย่างที่พูดออกมา

วันนี้ขอเอาใจช่วยก่อนนะครับ

มะลิลา