นอกจากเป็นประเพณีของไทยสำหรับการหมั้นแล้วยังได้มีกฎหมายกำหนดไว้ชัดเจนตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ว่าการหมั้นจะทำได้ต่อเมื่อชายและหญิงมีอายุ 17 ปีบริบูรณ์ หากอายุไม่ครบ17 ปี การหมั้นนั้นเป็นโมฆะ เสมือนว่าไม่เคยมีการหมั้นเลย
ผู้เยาว์ที่อายุยังไม่ครบ 20 ปี สามารถทำการหมั้นได้ดังนี้
1.ในกรณีที่มีทั้งบิดาและมารดามีชีวิตอยู่ต้องได้รับความยินยอมจากบิดาและมารดา
2.บิดาหรือมารดาในกรณีที่มารดาหรือบิดาเสียชีวิต หรือถูกถอนอำนาจปกครอง หรือไม่ได้อยู่ในสภาพ หรือฐานะที่จะให้ความยินยอมได้ หรือมีเหตุการณ์ที่ผู้เยาว์ไม่อาจขอความยินยอมจากมารดาหรือบิดาได้
3.ในกรณีที่ผู้เยาว์เป็นบุตรบุญธรรม ผู้รับบุตรบุญธรรมเป็นผู้ให้ความยินยอม
4.ขอความยินยอมจากผู้ปกครอง ในกรณีที่ไม่มีบิดามารดาผู้รับบุตรบุญธรรม หรือมีแต่บุคคลดังกล่าวถูกถอนอำนาจปกครองไปแล้ว
การหมั้นที่ผู้เยาว์ทำไปโดยปราศจากความยินยอมถือว่าเป็นโมฆียะสามารถบอกล้างได้การหมั้นจะสมบูรณ์ต่อเมื่อฝ่ายชายได้ส่งมอบหรือโอนทรัพย์สินอันเป็นของหมั้นให้แก่หญิงเพื่อเป็นหลักฐานว่าจะสมรสกับหญิงคู่หมั้น
การหมั้นต้องมีของหมั้นเสมอและของหมั้นนั้นตกเป็นของหญิงทันทีที่หมั้นกัน โดยชายและหญิงมีเจตนาในการที่จะไปทำการจดทะเบียนสมรสกันตามกฎหมาย แต่ถ้าหากให้ทรัพย์สินกันโดยที่ชายและหญิงไม่มีเจตนาจะไปจดทะเบียนสมรสกันตามกฎหมาย ก็ไม่ถือว่าทรัพย์ที่ชายให้หญิงนั้นเป็นของหมั้นตามกฎหมายฝ่ายชายจะเรียกคืนไม่ได้
ส่วนสินสอดเป็นทรัพย์ซึ่งฝ่ายชายให้แก่บิดามารดาผู้รับบุตรบุญธรรม หรือผู้ปกครองฝ่ายหญิงแล้วแต่กรณี เพื่อเป็นการตอบแทนที่หญิงยอมสมรส ถ้าไม่มีการสมรส โดยมีเหตุสำคัญอันเกิดแก่หญิงหรือมีพฤติการณ์ซึ่งฝ่ายหญิงต้องรับผิดชอบทำให้ชายไม่สมควรหรือไม่อาจสมรสกับหญิงนั้นได้ ฝ่ายชายเรียกสินสอดคืนได้
การที่จะสมรส หรือจดทะเบียนสมรสไม่มีกฎหมายบังคับว่าจะต้องมีการหมั้นเสียก่อน ฉะนั้นชายและหญิงตกลงกันว่าจะสมรสหรือจดทะเบียนสมรสโดยไม่มีการหมั้นจึงอยู่นอกเหนือจากกฎหมายรับรอง แม้ฝ่ายใดไม่ปฏิบัติตามที่ตกลงกันไว้ อีกฝ่ายหนึ่งก็ไม่มีสิทธิ์เรียกค่าทดแทนได้ แต่ถ้าฝ่ายชายมีคู่สมรสอยู่แล้วไปหมั้นกับหญิงอื่น และทำการสมรสกันกับหญิงคู่หมั้นอย่างนี้ การสมรสย่อมเป็นโมฆะผู้มีส่วนได้ส่วนเสียสามารถเสนอคดีโดยทำเป็นคำร้องขอให้ศาลพิพากษาให้การสมรสเป็นโมฆะได้ ตามนัยคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4981/2541
เมื่อศาลพิพากษาให้การสมรสซ้อนเป็นโมฆะแล้ว ความเป็นโมฆะของการจดทะเบียนสมรสซ้อนย่อมมีผลไปถึงวันจดทะเบียนสมรสซ้อนตามนัยของคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 6331-6332/2556
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี