ปัญหาเรื่องการครอบครองที่ดินมีหลายรูปแบบ แต่ตามอุทาหรณ์นี้เป็นเรื่องพิพาทกันระหว่างผู้ครอบครองที่ดิน และผู้ที่มีชื่อถือกรรมสิทธิ์ในโฉนดที่ดิน ซึ่งต่างคนต่างอ้างกรรมสิทธิ์เหนือที่ดินนั้น จนทำให้มีกรณีพิพาท มีเรื่องขึ้นโรงขึ้นศาลกัน มาดูข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้องตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1367 บัญญัติว่า บุคคลใดยึดถือทรัพย์สินโดยเจตนาจะยึดถือเพื่อตน ท่านว่าบุคคลนั้นได้ซึ่งสิทธิครอบครอง

มาตรา 1373 บัญญัติว่า ถ้าทรัพย์สินเป็นอสังหาริมทรัพย์ที่ได้จดไว้ในทะเบียนที่ดิน ท่านให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าบุคคลผู้มีชื่อในทะเบียนเป็นผู้มีสิทธิ์ครอบครอง เมื่อบุคคลหนึ่งเป็นผู้ครอบครองอีกบุคคลหนึ่งเป็นผู้มีชื่อทางทะเบียน ผู้ที่มีชื่อทางทะเบียนย่อมได้รับการสันนิษฐานไว้ก่อนว่าเป็นผู้มีสิทธ์ิครอบครอง

ทั้งนี้เป็นไปตามนัยคำพิพากษาฎีกาที่ 1295/2560 ซึ่งวินิจฉัยโดยย่อว่า แม้โจทก์เป็นผู้ครอบครองที่ดินพิพาทอันจะทำให้โจทก์ได้รับประโยชน์จากข้อสันนิษฐานของกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1367 ว่าเป็นผู้มีสิทธิ์ครอบครอง ส่วนฝ่ายจำเลยเป็นผู้มีชื่อถือกรรมสิทธิ์ในโฉนดที่ดินพิพาท ก็ได้รับประโยชน์จากข้อสันนิษฐานของกฎหมายตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1373 ว่าเป็นผู้มีสิทธิ์ครอบครองเช่นกัน แต่มาตรา 1367 เป็นเพียงบทบัญญัติทั่วไป เมื่อที่ดินพิพาทเป็นที่ดินมีโฉนดที่ดินซึ่งเป็นอสังหาริมทรัพย์ที่ได้จดทะเบียนไว้ในทะเบียนที่ดิน ซึ่งกฎหมายต้องการให้แสดงออกซึ่งกรรมสิทธิ์ในทางทะเบียนยิ่งกว่าการครอบครอง จึงต้องบังคับตามมาตรา 1373 ภาระการพิสูจน์จึงตกแก่โจทก์

ข้อสังเกต ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1367 เป็นเพียงบทบัญญัติทั่วไป เมื่อที่ดินพิพาทเป็นที่ดินมีโฉนดที่ดินซึ่งเป็นอสังหาริมทรัพย์ที่ได้จดทะเบียนไว้ในทะเบียนที่ดิน ซึ่งกฎหมายต้องการให้แสดงออกซึ่งกรรมสิทธิ์ในทางทะเบียนยิ่งกว่าการครอบครอง จึงต้องบังคับตามมาตรา 1373

ดังนั้น ผู้ครอบครองที่ดินที่ไม่มีโฉนดไม่ควรนิ่งนอนใจและควรดำเนินการจดทะเบียนเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ในที่ดินที่ครอบครองนั้นให้เรียบร้อย และในกรณีผู้ที่ได้จดทะเบียนในโฉนดที่ดินแล้วก็ควรระมัดระวังผู้อื่นไม่ให้มาแย่งการครอบครองโดยสงบและเปิดเผยด้วยการแสดงเจตนาเป็นเจ้าของที่ดินซึ่งอาจทำให้ผู้แย่งการครอบครองที่ดินนั้นได้กรรมสิทธิ์ด้วยการครอบครองปรปัก