12 มี.ค.61 "การเผาถ่าน" หนึ่งในภูมิปัญญาชาวบ้าน ที่ชาวนาอำนาจเจริญ มองเห็นความสำคัญ ซึ่งพ่อค้า-แม่ค้า มีความจำเป็นจะต้องใช้ถ่านหุงต้ม ประกอบ อาหาร ทุกวัน จึงนำเศษไม้มาเผา กลายเป็นถ่าน บรรจุกระสอบ ขายป้อนตลาด สร้างรายได้วันละ 500-1,000 บาท และยึดเป็นอาชีพเสริม เพิ่มรายได้ มากว่า 20 ปี

นายจงรักษ์ ชาวะรักษ์ อายุ 45 ปี กล่าวว่า สมัยเป็นเด็กช่วงว่างทำนาปลูกข้าว เห็นพ่อเผาถ่าน ใช้หุงต้มอาหารในครัวเรือน เป็นประจำ และเคยติดตามพ่อ ไปหาเก็บเศษไม้ จากต้นไม้ที่โค่นล้ม ตามหัวไร่ปลายนา หรือ ไม่ก็ป่าในดอนปู่ตา โดยการขนเศษไม้ใส่รถเข็นจนเต็ม แล้วนำมากองไว้ ต่อมา กำหนดบริเวณพื้นที่ว่างเปล่า เพื่อทำเป็นเตาเผาถ่าน หรือ อุโมงค์เผาถ่าน โดยการปรับพื้นดินให้พอเหมาะ ตามต้องการ ก็เริ่มต้น ขุดหลุม ขนาดกว้าง 1 เมตร ยาว 1 เมตร ลึก 1 เมตร ต่อมา นำเศษไม้ใส่ลงไปจนเต็ม จากนั้น นำดินเหนียวปั้นเป็นอุโมงค์ครอบให้มิดชิด ไม่ให้อากาศเข้าออกได้ และเจาะเป็นรูระบายอากาศ 1 จุด ส่วนด้านหลังทำเป็นที่จุดไฟ เพื่อให้ควันไฟลมเผาเศษไม้ ใช้เวลาประมาณ  4-5 วัน เศษไม้ที่ถูกควันไฟรมก็จะกลายเป็นถ่าน ช่วงนี้ จะต้องรดน้ำ จนถ่านเย็น จึงนำมาบรรจุกระสอบ ขนาด 50 กิโลกรัม เก็บไว้ เพื่อนำไปหุงต้ม ในครัวเรือน  ส่วนเศษไม้ที่เหลือ ก็จะเก็บไว้ ทำฟืน ก่อไฟผิงในช่วงฤดูหนาวต่อไป

นายจงรักษ์ ชาวะรักษ์ ชาวนา ผู้งัดเอาภูมิปัญญาชาวบ้าน คือ เผาถ่าน ขาย กำไรดี กล่าวว่า เป็นเพราะ บางปี ฝนตกน้อย ข้าวได้น้อย กำไรไม่มาก จึงต้องมองหาอาชีพเสริม เพิ่มรายได้ ด้วยการเผาถ่าน ขาย ให้กับ พ่อค้า แม่ค้า ตลาดเทศบาลเมืองอำนาจเจริญ ซึ่งเป็นวิชาความรู้ ที่ฝึกฝน จนเข้าใจดี จากบิดา และ เป็นมรดกตกทอดมาจากรุ่นสู่รุ่น ทำขายควบคู่กับการทำนา ซึ่งถ่านหุงต้มบรรจุกระสอบ ขนาด 50 กิโลกรัม ขาย กระสอบละ 120 บาท แต่ละวันจะไปส่งให้กับ พ่อค้า แม่ค้า วันละ 5-10 กระสอบ หากเป็นช่วงเทศกาล ยอดสั่งซื้อก็จะเพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่า ผลิตถ่านไม่ทัน บางช่วงถึงกับขาดตลาดก็มี ต้องหาซื้อจากจังหวัดใกล้เคียง เช่น ยโสธร มุกดาหาร และอุบลราชธานี มาเพิ่มเติมไม่ให้ขาดตลาด มีกำไร 500-1,000 บาท ถือว่า กำไรดีเลยทีเดียว

นายจงรักษ์ ชาวะรักษ์ ชาวนาคนขยัน กล่าวทิ้งท้ายว่า ไม่เคยตัดไม้ทำลายป่า เพราะเป็นคนรักป่า รักต้นไม้ รักธรรมชาติ และชอบปลูกป่า ซึ่งเวลาจะเผาถ่าน ก็จะเอาเศษไม้จากต้นไม้ที่โค่นล้มเท่านั้น