ทะเลร้องไห้! ดร.ธรณ์โพสต์‘อ่าวไทยกำลังเน่า’น้ำเขียวปี๋ ชำแหละต้นเหตุ-แนะทางแก้
ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ อาจารย์ประจำภาควิชาวิทยาศาสตร์ทางทะเล คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และอดีตสมาชิกสภาปฏิรูปแห่งชาติ(สปช.) โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊คส่วนตัว “Thon Thamrongnawasawat” ระบุว่า #เมื่ออ่าวไทยตอนในกำลังเน่า
ภาพที่เพื่อนธรณ์เห็นอยู่นี้ เป็นภาพที่ส่งมาจากท่านคณบดีคณะประมง ม.เกษตรศาสตร์ รศ.ดร.เชษฐพงษ์ เมฆสัมพันธ์ นอกจากเป็นคณบดี ท่านยังเป็นประธานคณะทำงานด้านมลพิษและสิ่งแวดล้อมทางทะเล ภายใต้คณะกรรมการทะเลแห่งชาติ
ภาพดังกล่าวได้มาจากการลงสำรวจทะเลอ่าวไทยตอนใน หรืออ่าวไทยรูปตัว ก. ท่านขับเรือสำรวจตั้งแต่สัตหีบไล่มาจนถึงศรีราชา น้ำทะเลเป็นสีเขียวปี๋ขุ่นคลั่ก ขับเรือเรื่อยต่อมาทางปากแม่น้ำบางปะกง น้ำทะเลเป็นสีแดงคล้ำจนเหมือนสีดำ ท่านวกมาสำรวจตามชายฝั่ง ปลาตาย คลื่นสีเขียวสาดซัดเข้าฝั่ง ยังพาขยะพลาสติกเข้ามา
จากนั้นท่านจึงบอกผมว่า ธรณ์...ช่วยหน่อย
ช่วยบอกกับคนไทยหน่อยว่า เรากำลังอยู่ในสถานการณ์แสนสาหัส อ่าวไทยตอนในกำลังเน่าอย่างรุนแรง
เมื่อดูภาพดังกล่าว ประกอบกับข่าวที่เราได้ยินตลอด 1-2 อาทิตย์ที่ผ่านมา ไม่ว่าจะเป็นข่าวน้ำเสียที่พัทยา น้ำดำที่บางแสน ฯลฯ เป็นภาพที่สอดคล้องกัน ภาพที่แสดงว่าทะเลอ่าวไทยตอนในกำลังประสบปัญหาอย่างหนัก
ปัญหาดังกล่าวคือน้ำเปลี่ยนสี (ขี้ปลาวาฬ) น้ำเปลี่ยนสีเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติ เกิดขึ้นเป็นระยะในช่วงหน้าฝน รวมถึงปลายฝนต้นหนาว น้ำเปลี่ยนสีเกิดจากคุณภาพน้ำผิดปรกติ มีธาตุอาหารสูงมาก
แพลงก์ตอนพืชมีปริมาณเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้ออกซิเจนในน้ำลดลง และทำให้สัตว์น้ำหน้าดินตาย หรือบางครั้งหากหนักมาก จะทำให้ปลาตายเนื่องจากในน้ำขาดออกซิเจนอย่างรุนแรง
น้ำจากสัตหีบถึงสีชังเป็นสีเขียวขุ่น เพราะแพลงก์ตอนพืชกลุ่มหนึ่ง น้ำจากบางแสนเรื่อยมาถึงปากน้ำบางปะกงเป็นสีดำ เพราะแพลงก์ตอนพืชอีกกลุ่มหนึ่ง
แต่ไม่ว่าจะสีไหน สิ่งที่เกิดขึ้นกำลังบอกเราว่า ปรากฏการณ์ธรรมชาติที่ในอดีตเคยเกิดในบางพื้นที่และเป็นช่วงสั้นๆ ความรุนแรงไม่มากมายนัก
ปัจจุบัน มันเปลี่ยนไปและเปลี่ยนไปอย่างมาก
ทะเลเปลี่ยนสีแทบทั้งอ่าวไทยตอนใน น้ำเต็มไปด้วยแพลงก์ตอน จนปลาตายแล้วถูกซัดขึ้นมาบนหาด ตรงนั้นตรงนี้สลับกันไป ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ความรุนแรงของน้ำเปลี่ยนสีมีมากขึ้นและมากขึ้น
เหตุผลสำคัญคือการพัฒนาที่ควบคุมไม่ได้ ระเบียบกติกาที่ไม่สามารถบังคับใช้ ทำให้สิ่งที่ลงมากับแม่น้ำลำคลองทำลายสมดุลแห่งท้องสมุทร ธาตุอาหารที่มาจากปุ๋ยเคมีภาคการเกษตร น้ำที่ปราศจากการบำบัดจากแหล่งชุมชน การปล่อยน้ำเสียลงตรงๆ จากแหล่งท่องเที่ยวชายฝั่ง ที่ขยายตัวอย่างรวดเร็วและแออัด การตัดไม้ทำลายป่า ทำให้ตัวกรองตั้งแต่ต้นน้ำหายไป การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ทำให้เกิดน้ำท่วมน้ำหลาก พัดพาของเสียลงสู่ทะเล
ของเสียในที่นี้ ยังหมายถึงขยะบนบกที่ลงสู่ทะเลทุกครั้งที่เกิดน้ำท่วมใหญ่ เพราะระบบการจัดการขยะของเราไม่สมบูรณ์ การกลบฝังขยะจำนวนมากกลายเป็นภูเขาขยะ
ยังมีเหตุผลอีกมากมาย แต่สิ่งที่อยากจะบอกคือเราจะต้องเจอกับปัญหามากขึ้นและมากขึ้น โดยผมยังไม่เห็นจุดสิ้นสุด มันเป็นสภาพที่เราต้องเผชิญ ในระหว่างที่เรากำลังพยายามทำให้ประเทศนี้ดีขึ้น จริงอยู่ บางอย่างเราอาจแก้ได้ในบางพื้นที่
ปิดเกาะ-ฟื้นฟูปะการัง-ควบคุมจำนวนนักท่องเที่ยว-จัดระบบบริหารจัดการด้านการท่องเที่ยวทางทะเล ฯลฯ แต่หากเป็นน้ำเสีย/ขยะทะเล เราทำเช่นนั้นไม่ได้
ทะเลเป็นปลายน้ำ เป็นจุดสุดท้ายที่รองรับทุกอย่างจากแผ่นดิน โดยเฉพาะอ่าวไทยตอนใน อ่าวประวัติศาสตร์ อ่าวสยาม เป็นที่รองรับทุกอย่างจากแม่น้ำสำคัญที่สุดในประเทศ 4 สาย (บางปะกง เจ้าพระยา ท่าจีน และแม่กลอง) เป็นชายฝั่งที่มีคนอาศัยมากที่สุด มีเมืองใหญ่ที่สุด แหล่งท่องเที่ยวทางทะเลขนาดยักษ์ มีท่าเรือใหญ่สุด และมีการพัฒนาในทุกด้าน ยังเป็นทะเลที่อยู่ติดกับพื้นที่แห่งความหวัง EEC แต่ถ้าทะเลอ่าวไทยตอนในตกอยู่ในสภาพเช่นนี้ ขณะที่ EEC กำลังจะเกิด
ผมบอกได้ว่าในแง่สิ่งแวดล้อมทางทะเล เราไม่ได้เริ่มต้นจากศูนย์ เราเริ่มจากติดลบ
ติดลบอย่างไร ? ลองดูภาพเหล่านั้นอีกครั้ง
ผมไม่ได้ต้องการเขียนเรื่องนี้เพื่อกล่าวโทษคนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง เพราะผมไม่รู้จะโทษใคร ผมเพียงต้องการจะบอกว่า เราลำบากแน่และลำบากมากๆ เพราะผมเชื่อว่าปัญหาจะหนักหนาสาหัสขึ้นเรื่อย
มากขึ้นเรื่อยๆ ตามการเติบโตของประเทศ โดยเฉพาะการท่องเที่ยวและการพัฒนาชายฝั่ง และมากขึ้นเรื่อยๆ ตามสภาพภูมิอากาศแปรปรวน ที่นับวันจะรุนแรงและคาดเดาได้ยาก
ผลกระทบจากน้ำเปลี่ยนสีตลอดชายฝั่ง ทำให้ความหวังหลายอย่างเป็นไปแทบไม่ได้ เราจะมีนักท่องเที่ยวที่ยินดีจ่ายเงินในอัตราสูงได้อย่างไร หากน้ำทะเลเราเน่าจนไม่มีใครอยากลงเล่น...หรือแม้แต่ดู
เราจะพัฒนาอาหารทะเลมูลค่าสูงได้อย่างไร หากปลาในทะเลขาดออกซิเจนจนตายเกลื่อนหาด
เรากำลังลำบากครับ
และหากภาคส่วนอื่นๆ ไม่เข้าใจ ปล่อยให้คนทะเลแก้ไขปัญหาทะเลเพียงลำพังเหมือนที่ผ่านมา สถานการณ์จะพาเราเข้าสู่จุดสิ้นหวัง เพราะการแก้ปัญหาที่ปลายน้ำทำได้ยากเย็นแสนสาหัส
เน้นย้ำอีกครั้งว่า ท่านคณบดีคณะประมง ผู้ฝากเรื่องนี้ให้ผมมาบอกต่อ เป็นผู้เชี่ยวชาญที่ทำงานด้านนี้มา 30 ปี คณะทำงานมลพิษทางทะเลก็มีผู้เชี่ยวชาญเรื่องน้ำเปลี่ยนสีแทบทั้งหมดที่ประเทศนี้มี พวกเขายังรู้สึกใกล้หมดหวัง เห็นทะเลพังไปต่อหน้าต่อตา แต่ไม่สามารถทำอะไรได้ เพราะถ้าทุกคนพยายามสุมปัญหาลงมาที่ทะเล จากนั้นหวังว่านักวิชาการจะช่วยแก้ปัญหาให้ คนทำงานในทะเลจะทำให้น้ำสะอาดขึ้นได้
มันไม่มีคนกลุ่มนั้นอยู่ในโลก ไม่มีฮีโร่ที่คิดค้นยาที่หยดติ๋งลงไปแล้วทำให้มหาสมุทรสะอาด
ไม่มีโรงบำบัดน้ำเสียใดๆ ไม่ว่าจะใช้เทคโนโลยีเลิศเลอจากที่ไหน สามารถบำบัดน้ำเสียที่ถูกปล่อยลงมาอย่างไร้ความรับผิดชอบตั้งแต่ต้นทาง ตั้งแต่บ้าน ตั้งแต่ร้านอาหาร ตั้งแต่โรงแรม ตั้งแต่ชุมชน ตั้งแต่โรงงาน ตั้งแต่ไร่นาบ่อปลา ฯลฯ
มันมีเพียงแต่คำว่า “รับผิดชอบ” ร่วมกันของทุกฝ่าย
สุดท้าย การนำเสนอปัญหาทุกครั้ง ควรต้องมีทางออก
ในฐานะกรรมการปฏิรูปประเทศและกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติ ผมได้เสนอไปแล้วว่า ให้จัดทำพื้นที่ต้นแบบ 2 แห่ง คือ คลัสเตอร์ท่องเที่ยวอันดามัน และพื้นที่อ่าวไทยตอนใน & EEC
ผมเริ่มเห็นการทำงานอย่างจริงจังในคลัสเตอร์อันดามัน ที่เร่งเครื่องมากขึ้นหลังเหตุการณ์เรือฟีนิกซ์ ที่สร้างผลกระทบอย่างแรงต่อรายได้ประเทศ
แต่ผมยังไม่เห็นความหวังใดๆ ในพื้นที่อ่าวไทยตอนในและ EEC ในเรื่องการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมทางทะเล
จึงนำภาพและคำเตือนจากนักวิทยาศาสตร์ทางทะเลมาบอกไว้
เราจะพัฒนา EEC แล้วเรียกว่าการพัฒนาอย่างยั่งยืนได้อย่างไร
ในเมื่อทะเลกำลังร้องไห้ครับ !
แล้วเราจะปล่อยให้ลูกเราหลานเรา วิ่งลงเล่นในทะเลสีเขียวปี๋ หรือกินปลาที่ตายบนชายหาดหรือครับ !!!
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี