นายสำราญ สาราบรรณ์ อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร เปิดเผยความคืบหน้าร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน (ฉบับที่..) พ.ศ. .... ตามที่ประชุมครม. เห็นชอบร่างพ.ร.บ. ดังกล่าว ซึ่งสนับสนุนให้คนในชุมชนนำความรู้และทรัพยากรในท้องถิ่นมาผลิตเป็นสินค้าและบริการสร้างรายได้ร่วมกันในรูปวิสาหกิจชุมชน แต่กฎหมายฉบับปัจจุบันที่ใช้มาตั้งแต่ปี 2548 ไม่ได้รับรองวิสาหกิจชุมชนให้มีฐานะเป็นนิติบุคคล หากต้องการเป็นนิติบุคคลต้องจดทะเบียนตามกฎหมายอื่นร่วมด้วย หากไม่เป็นนิติบุคคลวิสาหกิจชุมชนจะไม่สามารถเป็นเจ้าของทรัพย์สิน ทรัพย์สินทางปัญญา และเข้าถึงสิทธิประโยชน์ของรัฐได้โดยสะดวก ขณะนี้ร่างพ.ร.บ.ดังกล่าวผ่านการพิจารณาของสภานิติบัญญัติแห่งชาติแล้ว อยู่ในขั้นตอนประกาศใช้เป็นกฎหมาย หากวิสาหกิจชุมชนประกอบกิจการและมีความก้าวหน้า ควรพัฒนาไปเป็นกิจการวิสาหกิจขนาดขนาดกลางและย่อมหรือ SMEs เพื่อพัฒนาให้เข้มแข็ง พร้อมแข่งขันทางการค้าต่อไป

สำหรับกฎหมายดังกล่าวเป็นการแก้ไขเพิ่มเติม พ.ร.บ. ส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน พ.ศ. 2548 มีสาระสำคัญ คือ เพื่อสนับสนุนการประกอบกิจการของวิสาหกิจชุมชนให้เข้มแข็ง สามารถขึ้นทะเบียนและประกอบกิจการในฐานะนิติบุคคลได้สะดวกขึ้น ข้อดีคือทำให้ทำนิติกรรม ธุรกรรมหรือถือครองทรัพย์สินได้ภายใต้ชื่อของวิสาหกิจชุมชน และเปลี่ยนการเสียภาษีของวิสาหกิจชุมชนจากเสียภาษีรูปแบบบุคคลธรรมดา มาเป็นเสียภาษีแบบนิติบุคคลที่ได้รับการลดหย่อนภาษีมากกว่า รวมถึงเข้าถึงบริการของรัฐได้เพิ่มขึ้น

นอกจากนี้ ยังมีประเด็นที่แก้ไขเพิ่มเติมเกี่ยวกับการปรับปรุงองค์ประกอบคณะกรรมการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน และอำนาจหน้าที่ให้ครอบคลุมการส่งเสริมสนับสนุนวิสาหกิจชุมชน โดยเพิ่มผอ.สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม และผอ.สำนักงานกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติเป็นกรรมการในคณะกรรมการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน ซึ่งจะช่วยส่งเสริมวิสาหกิจชุมชนดำเนินงานครอบคลุมมากขึ้น และการโอนอสังหาริมทรัพย์ของสมาชิกและวิสาหกิจชุมชนได้รับการยกเว้นค่าธรรมเนียมการโอนตามประมวลกฎหมายที่ดิน เป็นต้น

อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตรกล่าวว่า ในส่วนกรมส่งเสริมการเกษตรได้แก้ไขเพิ่มเติมบทบาทในฐานะทำหน้าที่สำนักงานเลขานุการคณะกรรมการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน โดยให้กรมฯ และสำนักงานเกษตรจังหวัดทำหน้าที่เป็นศูนย์บริการรับเรื่อง ประสานงาน ติดตามผลดำเนินการให้วิสาหกิจชุมชนในการขอจัดตั้งเป็นนิติบุคคลในรูปแบบต่างๆ ขณะนี้กรมฯ เร่งเตรียมการและจะแจ้งให้สำนักงานเกษตรจังหวัดและสำนักงานเกษตรอำเภอเตรียมความพร้อมรองรับการดำเนินงานตามพ.ร.บ. ส่งเสริมวิสาหกิจชุมชนที่แก้ไขเพิ่มเติม ปัจจุบันมีวิสาหกิจชุมชนที่จดทะเบียนกับกรมส่งเสริมการเกษตร จำนวน 86,528 แห่ง มีสมาชิกรวมกัน 1,486,970 ราย แต่จากข้อมูลตามทะเบียนวิสาหกิจชุมชน พบว่า มีวิสาหกิจชุมชนที่จดทะเบียนเป็นนิติบุคคลตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องน้อยมาก รวมกันประมาณ 500 แห่ง