เปิดทางเชื่อมผืนป่าแห่งแรก

อุทยานเขาใหญ่-ทับลาน

ถมดินบนอุโมงค์ถนน

ให้สัตว์เดินข้ามไปมาได้

ทางหลวงเปิดใช้เส้นทาง กบินทร์บุรี-ปักธงชัย ทางเชื่อมผืนป่ามรดกโลกแห่งแรกของไทยอย่างเป็นทางการโดยถมดินด้านบนอุโมงค์ ปลูกต้นไม้เพื่อให้สัตว์ป่าสามารถข้ามฝั่งไป-มาได้ ระหว่าง 2 ผืนป่า เชื่อมอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่และอุทยานแห่งชาติทับลาน

เมื่อเช้าวันที่9 มีนาคม นาย อาคม เติมพิทยาไพสิฐ รมว.คมนาคม เป็นประธานในพิธีเปิดใช้ทางหลวงหมายเลข 304 สาย อำเภอกบินทร์บุรี – อำเภอปักธงชัย (ทางเชื่อมผืนป่ามรดกโลก)โดยรมว.คมนาคม กล่าวว่าเส้นทางดังกล่าวเป็นอุโมงค์เส้นทางเชื่อมผืนป่ามรดกโลกระหว่าง 2 อุทยานแห่งชาติคือ อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ และอุทยานแห่งชาติทับลาน ซึ่งถือเป็นความสำเร็จของการพัฒนาโครงข่ายคมนาคมไปควบคู่กับการดูแลสิ่งแวดล้อมที่จะมีการนำรูปแบบไปใช้ในการพัฒนาพื้นที่อื่นใน

ทั้งนี้โครงการนี้เป็นหนึ่งในแผนที่ทางรัฐบาลได้เร่งรัดดำเนินการเสนอที่ประชุมคณะรัฐมนตรี(ครม.) ตั้งแต่ปี 2558 จึงถือว่าเป็นช่วงเส้นทางที่เติมเต็มถนนโครงข่ายจากภาคกลางไปยังภาคอีสานเช่น ปราจีนบุรี นครราชสีมา ที่เป็นพื้นที่อุตสาหกรรมการผลิตสำคัญของประเทศ รวมถึงเชื่อมระบบโลจิสติกส์ เศรษฐกิจระหว่างภาคตะวันออกและภาคตะวันออกเฉียงเหนือด้วย อย่างไรก็ตามนอกจากก่อสร้างอุโมงค์แล้วยังได้ปรับกายภาพและพื้นที่โดยรอบโครงการให้เหมาะสมกับพฤติกรรมของสัตว์ป่า พบว่ามีสัตว์ป่ากว่า 40 ชนิดทยอยเข้ามาใช้อุโมงค์เทียมและทางเดินเท้าธรรมชาติด้านบนอุโมงค์ได้แก่ หมี หมาไน จิ้งจอก ช้าง กวาง เลียงผา และสัตว์คุ้มครองอื่นๆ เป็นต้น

นอกจากนี้ทางกระทรวงคมนาคมมีแผนที่จะตัดเส้นทางถนนใหม่ขยายต่อจากทางหลวงหมายเลข 24 “โชคชัย-เดชอุดม” ที่ได้ขยายเป็น 4 ช่องทางจราจรแล้ว เชื่อมไปยังด่านชายแดนช่องเม็กจังหวัดอุบลราชธานี ระยะทางประมาณ 20 กิโลเมตร โดยมีนโยบายให้กรมทางหลวง (ทล.) ไปดำเนินการศึกษาออกแบบ ก่อนยื่นเสนอพิจารณาวิเคราะห์รายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) ต่อไป ซึ่งการขยายเส้นทางดังกล่าวถือเป็นการเชื่อมโยงโครงข่ายระบบคมนาคมกับ สปป.ลาว และเป็นการพัฒนาระบบโลจิสติกส์ระหว่างประเทศด้วย

ด้านนายอานนท์ เหลืองบริบูรณ์ อธิบดีกรมทางหลวง(ทล.) เปิดเผยว่าภายหลังพิธีเปิดทางหลวงหมายเลข 304 เป็นเส้นทางสายยุทธศาสตร์ที่เชื่อมโยงภาคตะวันออกและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และเป็นเส้นทางสายหลักที่รองรับการขนส่งสินค้าจากภาคตะวันออกเฉียงเหนือสู่ท่าเรือแหลมฉบังและนิคมอุตสาหกรรมภาคตะวันออก ซึ่งในปัจจุบันทางหลวงสายนี้ได้มีการขยายเส้นทางเป็น 4 ช่องจราจรแล้ว ยกเว้นบริเวณ กิโลเมตร 191+860 ถึง กิโลเมตร 195+310 และบริเวณกิโลเมตร 207+760 ถึง กิโลเมตร 233+269 ที่ยังไม่สามารถดำเนินการก่อสร้างได้ เนื่องจากแนวเส้นทางดังกล่าวอยู่ในพื้นที่รอยต่อของอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่-อุทยานแห่งชาติทับลาน ซึ่งเป็นพื้นที่สำคัญส่วนหนึ่งของพื้นที่มรดกโลกดงพญาเย็นเขาใหญ่ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติ เมื่อ 14 ก.ค.2548

ทั้งนี้ทางคณะกรรมการมรดกโลกได้มีข้อเสนอแนะให้ประเทศไทยดำเนินการจัดทำแนวเชื่อมต่อ (Wildlife Corridor) เพื่อเพิ่มความหลากหลายทางชีวภาพและป้องกันสัตว์ป่าไม่ให้ได้รับอันตรายจากถูกรถชน โดยในปี 2552 ทล.จึงได้ดำเนินการสำรวจและออกแบบรายละเอียดและจัดทำรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม(EIA) ทางเชื่อมผืนป่ามรดกโลกดังกล่าวขึ้นภายใต้การบูรณาการข้อมูลทางวิชาการร่วมกันระหว่าง ทล. กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช และคณะกรรมการมรดกโลก ซึ่งรายงานดังกล่าวได้ผ่านการพิจารณาจากคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติในปี 2557 ต่อมา ทล.จึงได้ดำเนินการก่อสร้างโครงการสายนี้ขึ้น

อย่างไรก็ตาม ทล.ได้ดำเนินโครงการก่อสร้างขยายทางหลวงหมายเลข 304 สาย อำเภอกบินทร์บุรี - อำเภอปักธงชัย ควบคู่กับการก่อสร้างทางเชื่อมผืนป่าบริเวณ กิโลเมตร 191+860 ถึง กิโลเมตร 195+465 และบริเวณ กิโลเมตร 207+760 ถึง กิโลเมตร 233+269 ให้เป็นถนน 4 ช่องจราจร รวมระยะทางประมาณ 19 กิโลเมตร โดยแบ่งการก่อสร้างสร้างเป็น 3 ตอน ดังนี้ 1) โครงการฯ สาย อำเภอกบินทร์บุรี - อำเภอปักธงชัย (ทางเชื่อมผืนป่า) บริเวณ กิโลเมตร 191+860 ถึง กิโลเมตร 195+310 2) โครงการฯ สายอำเภอกบินทร์บุรี – อำเภอวังน้ำเขียว ตอน 3 (ส่วนที่ 1) บริเวณ กิโลเมตร 207+760 ถึง กิโลเมตร 216+560 และ3) โครงการฯ สายอำเภอกบินทร์บุรี – อำเภอวังน้ำเขียว ตอน 3 (ส่วนที่ 2) บริเวณ กิโลเมตร 216+560 ถึง กิโลเมตร 223+269

นอกจากนี้โครงการยังได้ก่อสร้างสะพานทางยกระดับเพื่อเป็นทางลอดสัตว์ป่า (Wildlife Underpass) ที่กิโลเมตร 192+935 ถึง กิโลเมตร 193+505 ระยะทาง 570 เมตร และ กิโลเมตร 209+483 ถึง กิโลเมตร 209+823 ระยะทาง 340 เมตร ซึ่งรถสามารถวิ่งบนสะพาน ในขณะเดียวกันสัตว์ป่าสามารถลอดใต้สะพานไป-มาได้อย่างปลอดภัย อันเป็นการรักษาไว้ซึ่งมรดกทางธรรมชาติ ส่งเสริมระบบนิเวศ ซึ่งเป็นคุณค่าโดดเด่นเป็นสากลของผืนป่ามรดกโลกดงพญาเย็น-เขาใหญ่

สำหรับความโดดเด่นของโครงการ คือ การก่อสร้างทางเชื่อมผืนป่าที่ได้ออกแบบเป็นอุโมงค์ชนิดดินตัดและถมกลับ (Wildlife Overpass) โดยถมดินด้านบนอุโมงค์ปลูกต้นไม้เพื่อปรับปรุงภูมิทัศน์และระบบนิเวศ เพื่อจูงใจให้สัตว์ป่าเข้ามาใช้ประโยชน์ และสามารถข้ามฝั่งไป-มาได้ ปัจจุบันบริเวณหลังคาของอุโมงค์พบรอยเท้าของสัตว์ป่าข้ามไป-มาหากันทั้งสองผืนป่าระหว่างอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่และอุทยานแห่งชาติทับลาน