อธิบดีกรมชลฯ สั่งสูบน้ำเข้าสู่ระบบของการประปาบุรีรัมย์ เร่งขุดเจาะบ่อบาดาล ส่วนพื้นที่เกษตรท้ายเขื่อนอุบลรัตน์ ได้นำน้ำสำรองส่งให้เพื่อช่วยเหลือเกษตรกรที่เพาะปลูกไปแล้วกว่า 160,000 ไร่ ส่วน จ.เชียงใหม่ สำรองน้ำดิบเกือบ4ล้านลบ.ม. 

เมื่อวันที่ 22 กรกฎาคม 2562 นายทองเปลว กองจันทร์ อธิบดีกรมชลประทาน กล่าวถึงการช่วยเหลือพื้นที่ประสบภัยแล้งในเขตจังหวัดบุรีรัมย์ เนื่องจากฝนที่ตกน้อยกว่าค่าปกติ ส่งผลให้อ่างเก็บน้ำหลายแห่ง ไม่มีน้ำไหลเข้าอ่างฯ ผู้อำนวยการสำนักงานชลประทานที่ 8 รายงานว่า ขณะนี้กำลังขุดร่องชักน้ำเข้าสู่หัวสูบประปาและสูบน้ำบริเวณรอบอ่างเก็บน้ำห้วยจระเข้มากและอ่างเก็บน้ำห้วยตลาดมายังบริเวณจุดสูบน้ำของการประปาส่วนภูมิภาคให้ได้มากที่สุด พร้อมกับจัดหาแหล่งน้ำใกล้เคียงเพื่อเพิ่มต้นทุนปริมาณน้ำดิบในการผลิตประปาเช่น ผันน้ำจากเหมืองหินเก่าไปเก็บไว้ในอ่างเก็บน้ำห้วยตลาดซึ่งห่างกัน 10 กิโลเมตร 

นอกจากนี้ยังผันน้ำจากอ่างเก็บน้ำลำจังหันไปยังสถานีสูบน้ำลำปลายมาศประมาณ 3 ล้านลูกบาศก์เมตร (ล้าน ลบ.ม.) อย่างต่อเนื่อง โยส่งน้ำได้ประมาณวันละ 65,000 ลบ.ม. รวมทั้งให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจัดหาน้ำบาดาล พิจารณาเจาะและติดตั้งระบบสูบน้ำบาดาลมาใช้ร่วมกันกับน้ำผิวดิน

สำหรับมาตรการระยะกลางจะร่วมกับกรมการทหารช่างขุดลอกอ่างเก็บน้ำห้วยจระเข้มากและอ่างเก็บน้ำห้วยตลาด รวมทั้งขุดลอกเพื่อเพิ่มความจุน้ำบริเวณหน้าฝายสถานีสูบน้ำลำปลายมาศ และก่อสร้างแนวผันน้ำจากอ่างเก็บน้ำลำปะเทียไปยังอ่างเก็บน้ำห้วยตลาดซึ่งอยู่ในแผนงานก่อสร้างปี 2562-2563 แล้ว ส่วนมาตรการในระยะยาว ได้ประสานกับการประปาส่วนภูมิภาคให้พิจารณาตั้งสถานีผลิตน้ำประปาบริเวณอำเภอโนนดินแดง โดยใช้น้ำดิบจากอ่างเก็บน้ำลำนางรอง เพื่อเสริมความมั่นคงด้านการประปาเพื่อส่งให้กับพื้นที่อำเภอโนนดินแดง ประคำ นางรอง และอำเภอเมืองบุรีรัมย์ด้วย

สถานการณ์ภัยแล้งที่กำลังเกิดขึ้นในขณะนี้ ส่งผลให้ปริมาณน้ำต้นทุนในอ่างเก็บน้ำต่างๆ ในพื้นที่จังหวัดบุรีรัมย์อยู่ในเกณฑ์น้อย ในขณะที่ยังคงต้องส่งน้ำสนับสนุนการอุปโภคบริโภคและรักษาระบบนิเวศอย่างต่อเนื่อง ทำให้ปริมาณน้ำในอ่างเก็บน้ำต่างๆลดลงเรื่อยๆ จึงขอความร่วมมือจากทุกภาคส่วนร่วมใจกันใช้น้ำอย่างประหยัดที่สุด เพื่อให้ปริมาณน้ำที่มีอยู่อย่างจำกัด เพียงพอใช้อย่างทั่วถึง เป็นธรรม และยาวนานที่สุด

นายทองเปลว กล่าวถึงสถานการณ์น้ำในเขื่อนอุบลรัตน์มีปริมาณน้ำ 568 ล้าน ลบ. ม. โดยมีปริมาณน้ำใช้การ 0% แต่เพื่อช่วยเหลือประชาชนจึงได้สั่งการให้นำน้ำสำรองมาใช้เพื่อการอุปโภค-บริโภคแล้วประมาณ 13 ล้านลูกบาศก์เมตร ส่วนการให้ความช่วยเหลือพื้นที่การเกษตรกว่า 160,000 ไร่ ในอำเภอ​น้ำพอง​ จังหวัด​ขอนแก่น​เขต​ โดยโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาหนองหวายจะส่งน้ำจากฝายหนองหวายที่มีอยู่ประมาณ 10 ล้านลบ. ม. มายังพื้นที่ที่ขาดแคลนตามรอบเวรที่กำหนด กำหนด​เริ่มส่งน้ำในวันที่ 24 ก.ค. 62 นี้ เป็นต้นไปเพื่อดูแล​พื้นที่ที่เพาะปลูกแล้วให้​มีน้ำเพียงพอจนกระทั่งเก็บเกี่ยว

นายทองเปลว กล่าวต่อว่า เน้นย้ำให้โครงการชลประทานทุกแห่งประชาสัมพันธ์แก่เกษตรกรที่ยังไม่ได้เพาะปลูกให้ชะลอการเพาะปลูกออกไปก่อน จนกว่าจะมีฝนตกสม่ำเสมอ ซึ่งกรมอุตุนิยมวิทยาพยากรณ์ว่า ฝนจะเริ่มตกอีกครั้งปลายเดือนกรกฎาคมถึงกันยายน อีกทั้งคาดการณ์ว่า จะมีพายุหมุนเขตร้อนอย่างน้อย 1 ลูกเข้าสู่ประเทศไทยในเดือนกันยายน ส่งผลให้สถานการณ์ภัยแล้งคลี่คลาย รวมทั้งจะมีน้ำไหลเข้าสู่อ่างเก็บน้ำของเขื่อนต่างๆ ซึ่งกรมชลประทานจะได้นำมาวางแผนบริหารจัดการน้ำให้เพียงพอตลอดฤดูแล้ง 2562/2563

“ขอความร่วมมือจากทุกภาคส่วนรักษากติกาการรับน้ำตามรอบเวรและใช้น้ำอย่างประหยัดที่สุดเพื่อให้ปริมาณน้ำที่มีอยู่อย่างจำกัดเพียงพอใช้อย่างทั่วถึง” นายทองเปลว กล่าว 

นายทองเปลว กล่าวว่า ในส่วนโครงการชลประทานเชียงใหม่วางแผนสำรองน้ำดิบกว่า 3.90 ล้านลูกบาศก์เมตร เพื่อป้องกันปัญหาขาดแคลนน้ำผลิตประปาเลี้ยงเมืองเชียงใหม่ฝั่งตะวันตก ส่วนที่เขื่อนแม่กวงฯ ขอความร่วมมือทุกชุมชนสำรวจปริมาณแหล่งน้ำในพื้นที่ลุ่มรับน้ำเพื่อสำรองในการจัดสรรช่วยทุกภาคส่วน เนื่องจากไม่มีน้ำไหลเข้าเขื่อน ปริมาณน้ำต่ำกว่าร้อยละ 30 อยู่ในเกณฑ์เฝ้าระวังสูงสุด 

ด้านนายจรินทร์ คงศรีเจริญ ผู้อำนวยการโครงการชลประทานเชียงใหม่ กล่าวว่า ฝนที่ตกน้อยและเกิดภาวะทิ้งช่วงส่งผลให้แหล่งน้ำธรรมชาติและน้ำในแม่น้ำสายต่างๆ อยู่ในเกณฑ์น้อย เสี่ยงที่จะเกิดปัญหาขาดแคลนน้ำเพื่อการอุปโภคบริโภค โดยเฉพาะในพื้นที่ฝั่งตะวันตกของเมืองเชียงใหม่ ซึ่งใช้น้ำจากสถานีผลิตน้ำอุโมงค์ของสำนักงานการประปาเชียงใหม่ โดอยอาศัยน้ำดิบจากคลองชลประทานแม่แตงในการผลิตน้ำประปาเฉลี่ยวันละ 28,000-30,000 ลูกบาศก์เมตร ขณะนี้คลองแม่แตงซึ่งเป็นคลองส่งน้ำที่รับน้ำจากลำน้ำแม่แตง ปริมาณน้ำลดลงอย่างต่อเนื่อง โครงการชลประทานเชียงใหม่จึงวางแผนสำรองน้ำดิบจากอ่างเก็บน้ำแม่จอกหลวง อ่างเก็บน้ำแม่หยวก อ่างเก็บน้ำห้วยตึงเฒ่า และแก้มลิงต่างๆ อีก 7 แห่ง ปริมาณน้ำรวมกันประมาณ 3.90 ล้านลูกบาศก์เมตร (ล้าน ลบ.ม.) หากเกิดภาวะวิกฤตขาดแคลนน้ำดิบสำหรับผลิตน้ำประปาจะสามารถผันน้ำเข้าไปสนับสนุนได้ทันที 

ขณะเดียวกัน นายเจนศักดิ์ ลิมปิติ ผู้อำนวยการเขื่อนแม่กวงอุดมธารา อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ กล่าวว่า ขณะนี้ปริมาณน้ำใช้การได้ในเขื่อนแม่กวงฯ มี 30 ล้าน ลบ.ม. คิดเป็นร้อยละ 11 ซึ่งอยู่ในเกณฑ์เฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด จึงคิดหาแนวทางแก้ปัญหาโดยการถ่ายภาพทางอากาศสำรวจแหล่งน้ำในพื้นที่ใช้น้ำของโครงการชลประทานเขื่อนแม่กวงฯ พบว่า มีแหล่งน้ำกว่า 300 แห่งได้แก่จังหวัดเชียงใหม่ ที่อำเภอดอยสะเก็ดพบแหล่งน้ำ 51 แห่ง อำเภอสันกำแพงพบแหล่งน้ำ 80 แห่ง อำเภอสันทรายพบแหล่งน้ำ 49 แห่ง และอำเภอบ้านธิพบแหล่งน้ำ 55 แห่ง ส่วนอำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูนพบแหล่งน้ำ 87 แห่ง จึงเร่งประสานกับกำนันและผู้ใหญ่บ้านในพื้นที่ออกสำรวจแหล่งน้ำที่พบว่า มีปริมาณเท่าไร ซึ่งจะใช้แหล่งน้ำที่ความลึกไม้น้อยกว่า 3 เมตร 50 เซนติเมตรใช้เป็นแหล่งน้ำสำรองเนื่องจากมีความจุเพียงพอที่จะช่วยกักเก็บน้ำมีน้ำไว้ใช้การได้จริง

นอกจากนี้ยังเตรียมอาศัยน้ำจากฝายที่เป็นแอ่งใหญ่ บ่อดินที่ขุดทิ้งไว้ในแต่ละพื้นที่เพื่อใช้กักเก็บน้ำไว้ใช้เป็นแหล่งน้ำสำรองเพื่อช่วยเหลือให้ประชาชนมีน้ำอุปโภคบริโภคเป็นหลัก ส่วนภาคเกษตรได้ขอความร่วมมือเกษตรกรที่ยังไม่ทำนาให้ชะลอการปลูกออกไป หากพื้นที่ที่เก็บเกี่ยวแล้ว งดทำนาต่อเนื่อง