‘ช้างตาย11ตัว อย่าเอาใบบัวมาปิด’! กลุ่มอนุรักษ์จี้รัฐเร่งป้องกันเหตุซ้ำรอยน้ำตกเหวนรก

16 ตุลาคม 2562 จากกรณีช้างป่าตกในน้ำตกเหวนรก อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ซึ่งต่อมา นายณัฐพงศ์ ศิริชนะ ผู้ว่าราชการจังหวัดนครนายก ได้แต่งตั้งคณะทำงานเฝ้าระวังและตรวจสอบคุณภาพน้ำเขื่อนขุนด่านปราการชล จ.นครนายก โดยมีนายอุดมเขต ราษฎร์นุ้ย รองผู้ว่าราชการจังหวัดนครนายกเป็นประธาน เพื่อทำการตรวจสอบและติดตามคุณภาพน้ำในเขื่อนฯ ที่อาจได้รับผลกระทบจากซากช้างป่า และเพื่อให้ประชาชนและนักท่องเที่ยวเกิดความมั่นใจที่จะขึ้นไปท่องเที่ยวที่บริเวณเขื่อน

ความคืบหน้าล่าสุด คณะทำงานฯได้ลงเรือที่เขื่อน พร้อมใช้เครื่องมือเข้าไปตรวจคุณภาพน้ำที่บริเวณคลองต้นไทร ซึ่งเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่วางตาข่ายดักซากช้าง จากผลการวัดค่าน้ำพบว่าอยู่ในเกณฑ์ปกติ และเพื่อป้องกันน้ำเสียจากซากช้างที่เหลือ 8 ตัว ทางเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่พร้อมเจ้าหน้าที่หน่วยกู้ภัยได้นำ EM และ EM บอล ใส่ลงในน้ำที่บริเวณคอลงต้นไทร จากนั้นคณะทำงานไปเดินทางไปตรวจค่าน้ำที่บริเวณประตูระบายน้ำ พบว่าอยู่ในเกณฑ์ที่ดีเช่นกัน

วันเดียวกัน นายบดินทร์ จันทศรีคำ หรือ “น้าหมู คนสาริกา” ประธานชมรมตนรักษ์สัตว์ป่า ตัวแทนกลุ่มเครือข่ายอนุรักษ์ผืนป่าเขาใหญ่ ได้ยื่นหนังสือแถลงการณ์ต่อนายวิชัย พรลีแสงสุวรรณ์ ผอ.ส่วนอุทยาน สำนักบริหารพื้นที่ 1 ปราจีนบุรี 

หนังสือแถลงการณ์ดังกล่าว ระบุว่า “ช้างตาย 11 ตัว อย่าเอาใบบัวมาปิด ภัยธรรมชาติหรือการจัดการทรัพยากรธรรมชาติที่ล้มเหลว” จากเหตุการณ์ช้างป่าตกน้ำตกเหวนรก อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่  เมื่อวันที่ 5 ตุลาคม 2562 ส่งผลให้มีช้างตาย 11 ตัว เหตุการณ์ในครั้งนี้มีความคล้ายคลึงกับเหตุการณ์เมื่อวันที่ 3 สิงหาคม 2535 ที่มีโขลงช้างป่า 8 ตัวพลัดตกน้าตกเหวนรกเช่นเดียวกัน

ในครั้งนั้นพาไปสู่ความเศร้าสลดใจของสาธารณชน และก่อเป็นกระแสการเคลื่อนไหวของกลุ่มองค์กรอนุรักษ์ ทั้งในระดับท้องถิ่นไปจนถึงระดับชาติ โดยมาร่วมกันไว้อาลัยให้แก่ช้างที่ตาย และได้มีข้อเสนอที่ตกลงร่วมกันกับอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ไว้ในปี 2535 ดังนี้ ให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการทำงานของอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ , อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ต้องสนับสนุนงานวิจัยที่เกี่ยวกับทางเดินช้าง , จัดทำแนวป้องกันบริเวณน้าตกเหวนรก , จัดทำป้อมยามเพื่อเฝ้าระวังบริเวณน้ำตกเหวนรก , จัดเจ้าหน้าที่เพื่อเป็นเวรยามเฝ้าระวังช่วงต้นฤดูฝนถึงต้นฤดูหนาว , ขอสนับสนุนพื้นที่ให้เยาวชนได้จัดกิจกรรมรำลึกช้างเพื่อสร้างจิตสานึกในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ

ข้อเสนอบางส่วนได้รับการปฏิบัติ แต่บางส่วนก็ยังคั่งค้าง จน 27 ปีผ่านไป เหตุการณ์ไม่คาดฝันก็เกิดขึ้นอีกครั้ง แต่ครั้งนี้กระแสการตื่นตัวของผู้คนดูจะน้อยลงเมื่อเทียบกับเมื่อปี 2535 หรือว่าความห่วงใยต่อสิ่งแวดล้อมของพวกเราทุกคนน้อยลง และชาชินต่อชีวิตของสัตว์ป่าที่สูญเสียไป โดยไร้ซึ่งคาถามใดๆทั้งสิ้น

คงปฏิเสธไม่ได้ว่าโศกนาฏกรรมช้างป่าในครั้งนี้ ย่อมหมายถึงความหละหลวมในการปฏิบัติหน้าที่ของอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ อันเป็นหน่วยงานที่เกี่ยวข้องโดยตรง แต่การกล่าวโทษกันในสถานการณ์เช่นนี้ดูจะไม่เกิดประโยชน์ในเชิงสร้างสรรค์ใดๆมากนัก 

ทั้งนี้ นายบดินทร์ กล่าวว่า ที่มายื่นหนังสือเพื่อต้องการให้มีการพูดคุยแก้ปัญหาอย่างเร่งด่วน ในการป้องกันที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคต เราต้องการให้เกิดการพูดคุยกันเรื่องแหล่งที่อยู่ของสัตว์ป่า เรื่องสำคัญคือช้าง เป็นหัวใจหลักที่เป็นทรัพยากรที่มีคุณค่าของอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ต้องการให้มีการแก้ไขอย่างเร่งด่วน และจัดทำแผนแม่บทป้องกันแก้ไขปัญหาในระยะยาว

ด้านนายวิชัย กล่าวภายหลังรับแถลงการณ์ ว่า จะเสนอให้ผู้บังคับบัญชารับทราบเพื่อพิจารณาต่อไป ส่วนการเก็บก็ซากช้างนั้น เราอยู่ระหว่างติดตามดูการย่อยสลายตามธรรมชาติ ตามวงจรของสัตว์กินซากที่จะมากินซากที่เน่าเปื่อย ว่าจะมีการย่อยสลายตามธรรมชาติหรือไม่ และหากปริมาณน้ำลดลง กระแสน้ำไหลมีน้ำน้อย ประเมินแล้วเจ้าหน้าที่สามารถเข้าไปดำเนินการได้อย่างปลอดภัย ก็จะเร่งรับเก็บกู้ซากช้างทั้งหมด ซึ่งไม่สามารถระบุเวลาได้