ที่บ้านกันตรง ม.8 ต.บึง อ.เขวาสินทรินทร์ จ.สุรินทร์ เป็นหมู่บ้านของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวกูยกลุ่มหนึ่งที่สืบทายาทการคล้องช้างมาแต่ปางก่อน แม้นจะเป็นชุมชนเล็กๆ แต่ชาวกูยที่บ้านกันตรงต่างให้คุณค่ากับความรักสามัคคี มีการเกื้อกูลช่วยเหลือเกื้อกูลกันที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะ โดยเฉพาะการสืบทอดองค์ความรู้ของชุมชนสู่ลูกหลาน
โรงเรียนบ้านกันตรง เป็นโรงเรียนที่อยูในชุมชน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุรินทร์ เขต 1 เปิดสอนตั้งแต่ระดับปฐมวัยถึง ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ปัจจุบันมีนีกเรียน 76 คนมีนายพินี หาสุข เป็น ผอ.โรงเรียนและเป็น ผอ.ที่เพิ่งได้รับเลือนวิทยฐานะเป็น ผอ.เชียวชาญไม่กี่เดือนที่ผ่านมา จากเอกลักษณ์ด้านความสามัคคีเป็นทุนเดิม ทำให้โรงเรียนบ้านกันตรงกลายเป็นศูนย์รวมของการขับเคลื่อนในทุกกิจกรรมโดยเฉพาะ การสร้างจิตอาสา เพื่อพัฒนาสิ่งแวดล้อม ส่งเสริมให้ลูกหลานเรียนรู้การเพาะกล้า ปลูกป่า สร้างค่าของคนจากรุ่นสู่รุ่น ที่สำคัญประเด็นสำคัญคือการสอนและปลูกฝังลูกหลาน ชุมชนและภาคีเครือข่ายมาร่วมเป็นพลังขับเคลื่อนการทำนาเกษตรอินทรีย์ ซึ่งที่โรงเรียนมีผืนนาประมาณ 6 ไร่ ปลูกข้าวมะลิ 105 ไว้ มาในวันที่ 9 พ.ย.2562 ซึ่งถึงช่วงที่ต้องเก็บเกี่ยว ทางโรงเรียนได้ร่วมกันจัดกิจกรรมจับเคียว เกี่ยวขวัญ ขึ้น
สำหรับกิจกรรมการจับเคียว เกี่ยวข้าว ทางโรงเรียนต้องการให้ชุมชนและหน่วยงานภาคีเครือข่ายในพื้นที่ได้ตระหนักและมองเห็นคุณค่าการจัดการศึกษาเพื่อเด็กในท้องถิ่นได้เรียนรู้กระบวนการ การทำนา พร้อมใช้พลังความเป็นคนกูย ประสานงานอย่างมีส่วนร่วมของทุกฝ่าย มาร่วมเกี่ยวข้าวด้วยเคียว พร้อมใชการนวดด้วยวิถีโบราณต่อไปการจัดกิจกรรมครั้งนี้ได้รับพลังใจอย่างดียิ่งจากนายรณกร เผ่าวิจารณ์ นายอำเภอเขวาสินรินทร์ พร้อมคณะพระคุณเจ้าจากสำนักสงฆ์บ้านระโงนกรอย พระคุณเจ้าจากวัดโพธาราม มีจนท.ตร.จากสภ.เขวาสินทรินทร์นำโดย พ.ต.อ.วีรพงษ์ ธนโพธิ์ชัย จนท.จาก สพป.สุรินทร์ เขต 1 นำโดยนายวันชัย คำพาวงศ์ รักษาการ ผอ.สพป.สร.เขต 1 จนท.ธ.ก.ส.นำโดยนายจำรัส เสริมผล หน.หน่วย ธ.ก.ส.อ.เขวาสินทร์ จนท.ทหาร จากมทบ.ที่ 25 นำโดย ร.อ.บุญเจริญ ศรีขาว พร้อมชาวบ้านชุมชน กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ร่วมในกิจกรรมจำนวนมาก รวมแล้วประมาณ 100 กว่าคน
ที่สำคัญการจัดกิจกรรมครั้งนี้ทางสถาบันลูกโลกสีเขียว โดยคณะกรรมการรางวัลลูกโลกสีเขียวภาคอีสานล่างได้นำนักเรียนในเครือข่ายลูกโลกสีเขียว ร่วมจัดกิจกรรมสานพลังครูภูมิปัญญาพัฒนาหลักสูตรสิ่งแวดล้อมศึกษา เสริมสร้างการเรียนรู้เด็กและเยาวชนเป็นปีที่ 3 โดยเชิญคณะครูนักเรียนจากทั่วภาคอีสาน ประกอบด้วย โรงเรียนราษฎร์ประชานุเคราะห์ที่ 29 ศรีสะเกษ โรงเรียนแตลศิริวิทยา จ.สุรินทร์ โรงเรียนชุมชนบ้านหายโศก จ.บุรีรัมย์ โรงเรียนหนองกระทุ่ม จ.นครราชสีมา และโรงเรียนบ้านปลาค้าววิทยานุสรณ์ จ.อำนาจเจริญ มาร่วมกิจกรรมเครือข่ายแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เพื่อนำกระบวนการวัฒนธรรมท้องถิ่นที่พบในชุมชนของชาวกูยบ้านกันตรง สามารถนำกลับไปประยุกต์ใช้จัดทำหลักสูตรท้องถิ่นในสถานศึกษาของตนเองได้
นายรณกร เผ่าวิจารณ์ นายอำเภอเขาวสินรินทร์ ซึ่งเดินทางมาร่วมกิจกรรมในครั้งนี้กล่าวว่า ประเพณีการลงแขกเกี่ยวข้าวนับวันจะเลือนหายไปจากสังคมไทย การที่พี่น้องชาวบ้านกันตรงสามารถ ขอความร่วมมือหน่วยงานและภาคีเครือข่ายได้ร่วมอนุนรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมการลงแขกเกี่ยวข้าวจึงถือเป็นเรื่องงดงามนับเป็นสิ่งสำคัญ ซึ่งจังหวัดสุรินทร์ เราก็มีการส่งเสริมการทำเกษตรอินทรีย์อยู่แล้ว ด้านนายวันชัย คำพาวงศ์ รักษาการในตำแหน่ง ผอ.สพป.สร.เขต 1 กล่าวว่าคุณภาพนักเรียนถือเป็นเรื่องสำคัญ วันนี้ตนได้มาเห็นปรากฏการณ์ของชุมชนชาวกูยและส่วนราชการทั้งอำเภอหันหน้ามาร่วมกันทำกิจกรรมเพื่อลูกหลานการที่ผู้ใหญ่มาร่วมให้กำลังใจนักเรียนให้กำลังใจครู ผู้บริหารแห่งนี้ถือว่ามีคุณค่ายิ่ง อยากให้ชุมชนได้ร่วมกันอนุรักษ์ประเพณีนี้ให้สืบไป
จะอย่างไรก็ตาม นายพินี หาสุข ผอ.โรงเรียนบ้านกันตรง กล่าวเพิ่มเติมว่าชาวบ้านกันตรง เป็นกลุ่มชาติพันธุ์กูย ซึ่งชาวกูยจะมีความรักสามัคคีกัน มีสำนักสงฆ์และพระคุณเจ้าวัดในพื้นที่เป็นศูนย์รวมพิธีการทางศาสนา และนับถือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ปูตาเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจเมื่อจะทำการสิ่งใดชาวกูยจะต้องบอกกล่าวเจ้าที่ หรือปู่ตาทุกครั้ง การเกี่ยวข้าวตามโครงการจับเคียว เกี่ยวขวัญ หวังให้ชุมชน ลูกหลานภาคีเครือข่ายได้หันมาร่วมมือกันจับเคียว เกี่ยวขวัญ ซึ่งขวัญ หมายถึง ขวัญข้าว
จากแม่โพสพ ที่อยู่ในข้าวเกี่ยวมาแล้วจะได้นำไปนวดเก็บในยุ้งฉางซึ่งแต่ละขั้นตอนชาวกูยจะมีพิธีกรรมสำหรับการเรียกขวัญข้าวทุกขั้นตอน
สำหรับการเกี่ยวข้าวครั้งนี้หลังจากนวดเป็นเมล็ดแล้วคาดว่าจะอยู่ที่ประมาณ 3 ตัน ซึ่งหลังจากนวดเสร็จแล้ว จะได้นำเมล็ดข้าวไปแปรรูปเป็นข้าวสารหุงเป็นอาหารกลางวันกับเด็กนักเรียนต่อไป
พีรชัย วงษ์เลิศ
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี