“ภูดิศ หาญสวัสดิ์” เกษตรกรรุ่นใหม่ที่รู้จักปรับตัวให้เข้าสถานการณ์ที่เป็นอยู่อย่างเหมาะสมโดยใช้หลักการบันทึกทางบัญชีช่วยนำทางประกอบอาชีพ จดบันทึกทุกกิจกรรม เพื่อนำไปวิเคราะห์ แยกแยะ สิ่งไหนควรเดินหน้า ต้องลดหรือต้องทำเพิ่มเติม เพื่อให้ประสบความสำเร็จในการทำกิจกรรมการเกษตรต่อไปได้ พร้อมทำหน้าที่เป็นครูบัญชีของกรมตรวจบัญชีสหกรณ์ ถ่ายทอดองค์ความรู้ทางบัญชีไปสู่เพื่อนเกษตรกรและชุมชน สร้างความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นอย่างยั่งยืน

นายภูดิศ หาญสวัสดิ์ เกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ สาขาบัญชีฟาร์ม ประจำปี 2562 จากอ.โนนศิลา จ.ขอนแก่น เปิดเผยว่า ปัจจุบันทำการเกษตรบนพื้นที่ 9 ไร่ โดยเน้นกิจกรรมภายใต้แนวทางเกษตรทฤษฎีใหม่ ตามศาสตร์พระราชา แบ่งพื้นที่ส่วนหนึ่งเป็นบ่อน้ำสำหรับกักเก็บน้ำและเลี้ยงสัตว์น้ำ ส่วนที่สอง แหล่งน้ำเพื่อบริโภคในครัวเรือน ส่วนที่สามปลูกพืชแบบผสมผสาน และส่วนที่สี่เป็นที่อยู่อาศัย โดยกิจกรรมการเกษตรมีหลากหลาย ทั้งปลูกผัก เลี้ยงปลา เลี้ยงกบ เลี้ยงจิ้งหรีดและปัจจุบันยังปรับเปลี่ยนกิจกรรมให้เหมาะสมและเป็นชนิดพืชที่ตลาดในพื้นที่ต้องการด้วยการเพาะเห็ดหลายชนิด ทั้งเห็ดนางฟ้า เห็ดนางรม รวมถึงผลิตก้อนเห็ดจำหน่าย ซึ่งทุกกิจกรรมจะบันทึกข้อมูลทางบัญชี เพื่อนำมาใช้วิเคราะห์แผนผลิตและตลาด ไม่ได้ทำแบบทำไปขายไปตามสภาพ แต่วางแผนไว้ตั้งแต่ต้นแล้วว่า ต้องทำอย่างไร มีตลาดที่ไหน แล้วนำข้อมูลที่บันทึกไว้ในทุกกิจกรรมมาวิเคราะห์ มองจากหลายมุมหลายด้านอย่างครบถ้วน แล้วจึงเลือกนำไปวางแผนก่อนลงมือทำจริง พร้อมประเมินสิ่งที่ทำอย่างต่อเนื่อง

นอกจากทางฟาร์มโดดเด่นด้านการเพาะเห็ดแล้ว นายภูดิศบอกว่า ทางฟาร์มยังได้ทดลองเพาะเลี้ยงจิ้งหรีดมาได้สักระยะ โดยศึกษาและจดบันทึกข้อมูลทางบัญชีมาต่อเนื่อง จนมั่นใจว่าเป็นอีกหนึ่งอาชีพที่ช่วยสร้างรายได้เสริมอีกทางหนึ่ง และขณะนี้กลุ่มผู้เลี้ยงจิ้งหรีดในชุมชน ชักชวนให้ตนเป็นแกนนำและช่วยถ่ายทอดประสบการณ์เลี้ยงและสอนแนะการบันทึกข้อมูลทางบัญชี เพื่อยกระดับเป็นกลุ่มเกษตรแปลงใหญ่ เนื่องจากคนในชุมชนมองเห็นว่าเราเป็นครูบัญชี
ทำกิจกรรมด้านการเกษตรประสบความสำเร็จมาหลายอย่างจนได้รับรางวัลเกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ ถือเป็นความภูมิใจที่ชาวบ้านในชุมชนเห็นในสิ่งที่เราตั้งใจทำมาตลอด ซึ่งขณะนี้ได้รวบรวมผู้สูงอายุที่ไม่ได้ประกอบอาชีพ 33 คน มาช่วยกันทำกิจกรรมเลี้ยงจิ้งหรีด และทำตลาดร่วมกัน ซึ่งได้การตอบรับจากตลาดเป็นอย่างดี และช่วยให้คนในชุมชนมีรายได้เสริม

จะเห็นว่า ในทุกกิจกรรมที่ทำ หากบันทึกข้อมูลทางบัญชี จะช่วยวิเคราะห์วางแผนการผลิตได้ ซึ่งการจดบันทึกทางบัญชี ไม่ใช่เรื่องยากหัวใจการทำบัญชีคือ รายรับ รายจ่ายและคงเหลือ ดังนั้น สิ่งแรกที่การบันทึกทางบัญชีจะบอกเราคือ กิจกรรมที่ทำอยู่ในปัจจุบันหรือที่ผ่านมา จะมีตัวเลขในส่วนของคงเหลือมากน้อยแค่ไหน ซึ่งเป็นตัวสะท้อนหรือดัชนีชี้วัดว่า กิจกรรมที่ทำอยู่สมควรเดินหน้าต่อหรือไม่ หรือต้องปรับลดส่วนไหนเพื่อให้มียอดคงเหลือเพิ่มขึ้น ซึ่งการทำบัญชี ไม่ได้มีประโยชน์เฉพาะอาชีพด้านเกษตรเท่านั้น แต่จะมีประโยชน์กับทุกอาชีพ หากทำบัญชีแล้วรู้จักวิเคราะห์ แยกแยะ ก็ดำเนินกิจการต่อไปได้ง่ายและประสบความสำเร็จ สามารถปรับตัวให้เข้าสถานการณ์และวางแผนล่วงหน้าได้

ในฐานะที่เป็นครูบัญชีของกรมตรวจบัญชีสหกรณ์ และได้รับเลือกให้เป็นเกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ สาขาบัญชีฟาร์ม ประจำปี 2562 ถือเป็นรางวัลที่มีค่าสูงสุดในชีวิต ที่ได้จากการประกอบอาชีพเกษตรกรรม จึงตั้งใจทำหน้าที่ครูบัญชีต่อไป ให้สมที่ได้รับรางวัลมีค่านี้ ปัจจุบันยังเดินหน้าถ่ายทอดความรู้ด้านการทำบัญชีให้บุคคลอื่นทั้งผู้เข้ามาศึกษาดูงานหรือลูกค้าที่มาซื้อผลผลิตที่ฟาร์ม รวมถึงเมื่อได้รับเชิญให้เป็นวิทยากรในหน่วยงานต่างๆ จะสอดแทรกองค์ความรู้เรื่องทำบัญชีครัวเรือนไปทุกครั้ง โดยหยิบยกจากสิ่งที่ตัวเราเองทำขึ้นมาเป็นตัวอย่าง มีเอกสาร มีข้อมูลประกอบ เพื่อให้เขาเห็นภาพว่าการทำบัญชีช่วยวางแผนประกอบอาชีพและพยุงเศรษฐกิจของครอบครัวเราได้จริง การทำบัญชี จะเชื่อมโยงไปถึงทุกกิจกรรมที่เราทำ เกิดการวางแผนที่ถูกต้อง ยกตัวอย่างกิจกรรมเพาะเห็ด ทางฟาร์มจะวางแผนผลิตดอกเห็ด โดยนำข้อมูลบัญชีมาวิเคราะห์ว่า ช่วงไหนตลาดต้องการเห็ดมาก เพื่อให้สอดคล้องความต้องการของตลาดรวมถึงการผลิตก้อนเห็ดก็ต้องสั่งจองล่วงหน้าอย่างน้อย 3 สัปดาห์ เพื่อไม่ให้มีสินค้าล้นฟาร์มและสิ่งหนึ่งที่ถือว่าได้มาจากการเป็นเกษตรกรดีเด่นคือ เป็นเครื่องหมายการันตี ให้เกษตรกรหรือบุคคลทั่วไปเข้ามาปรึกษาด้วยความมั่นใจ ว่าได้รับความรู้จากประสบการณ์จริง ด้วยข้อมูลที่เราบันทึกทางบัญชีไว้เป็นหลักฐาน

“บัญชีจะมีบทบาทและเป็นดัชนีชี้วัดกิจกรรมอาชีพทุกอาชีพ การทำบัญชีไม่ใช่เรื่องยาก เพียงเราบันทึกสม่ำเสมอก็จะทราบถึงรายรับ รายจ่ายและคงเหลือ ช่วยวิเคราะห์สิ่งที่เราทำมา ถูกต้องเหมาะสมแล้วหรือไม่ อยากให้บัญชีเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งในกิจกรรมชีวิตประจำวัน ซึ่งปัจจุบัน กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ มีโปรแกรม Smart Me ซึ่งเป็นแอพพลิเคชั่นใช้บันทึกบัญชีครัวเรือนและบัญชีต้นทุนอาชีพ โดยออกแบบให้ใช้งานง่าย เหมาะสำหรับเกษตรกร เยาวชนและบุคคลทั่วไปใช้ทำบัญชีครัวเรือนและบัญชีต้นทุนอาชีพได้ทุกที่ ทุกเวลา ผ่าน