สสส. จับมือเครือข่ายทันตแพทย์  เปิดตัว'รถทำฟันเคลื่อนที่'เข้าถึงกลุ่มวัยทำงาน รพ.ระยอง นำร่องบุกให้บริการถึงโรงงานแก้ปัญหาฟันผุและสุขภาพช่องปาก  พร้อมยกระดับคุณภาพชีวิตและลดความเสี่ยงโรคเรื้อรัง

ทพญ.ปิยะดา ประเสริฐสม ผู้จัดการโครงการพัฒนาและขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะด้านสุขภาพช่องปาก สสส. เปิดเผยว่าสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับเครือข่ายทันตแพทย์ทั่วประเทศและโรงพยาบาลระยอง เปิดตัวโครงการ “รถทำฟันเคลื่อนที่” นวัตกรรมเพื่อสุขภาพช่องปากที่มุ่งเป้าประชากรวัยทำงาน ซึ่งคนวัยทำงานเป็นกลุ่มใหญ่ของประเทศมีจำนวนมากถึง 40.25 ล้านคน โดยโครงการนี้เริ่มนำร่องที่จังหวัดระยอง ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีปัญหาสุขภาพช่องปากรุนแรงที่สุดในประเทศไทย เพื่อเพิ่มการเข้าถึงบริการทันตกรรมตามสิทธิประกันสังคมและยกระดับคุณภาพชีวิตอย่างยั่งยืน

“สุขภาพช่องปากเป็นด่านแรกที่สะท้อนสุขภาพโดยรวมของร่างกาย แต่จากการสำรวจอนามัยและสวัสดิการ พ.ศ. 2566 พบว่าวัยทำงานเพียง 10.2% เท่านั้นที่ใช้บริการทันตกรรมในรอบปี โดยจังหวัดระยองมีอัตราปัญหาสุขภาพช่องปากรุนแรงสูงสุด ด้วยประชากร 7.5 แสนคนและประชากรแฝงอีก 7.9 แสนคน ส่วนใหญ่เป็นแรงงานในโรงงานที่มีข้อจำกัดด้านเวลาและพฤติกรรมการบริโภค เช่น การรับประทานผลไม้หวานอย่างทุเรียน มังคุด และเงาะ ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของฟันผุ ในขณะที่วัยทำงานเป็นกลุ่มที่ดูแลทั้งเด็กและผู้สูงอายุในครอบครัว หากสุขภาพช่องปากของพวกเขาดีขึ้น จะส่งผลดีต่อคนรอบตัวด้วย” ทพญ.ปิยะดา กล่าว

ทพญ.ปิยะดา กล่าวว่า ปัญหาสุขภาพช่องปากมีความสัมพันธ์กับโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) เช่น โรคเบาหวาน ซึ่งส่งผลให้เกิดโรคปริทันต์อักเสบ เหงือกอักเสบ และสูญเสียฟัน ในทางกลับกันการดูแลช่องปากที่ดีช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ดีขึ้น ส่งผลต่อสุขภาพโดยรวมและลดภาระค่ารักษาพยาบาลในระยะยาว  รถทำฟันเคลื่อนจึงถูกพัฒนาเพื่อแก้ปัญหาการเข้าถึงบริการ โดยเฉพาะในโรงงานที่มีตารางงานแน่นขนัด ดังนั้น การนำรถทันตกรรม”หรือ“รถทำฟันเคลื่อนที่” เข้าไปให้บริการถึงสถานประกอบการ  จึงเป็นทางเลือกเพื่อลดอุปสรรคและพัฒนาขี้นเพื่อตอบโจทย์ให้บริการตรวจสุขภาพช่องปากที่เข้าถึงตัวกลุ่มเป้าหมายโดยตรง

 
ด้าน ทพญ.เกศยา ทรัพย์สมพล รองผู้อำนวยการด้านภารกิจทันตกรรม โรงพยาบาลระยอง กล่าวว่า ก่อนมีรถทันตกรรมเคลื่อนที่ เราเคยรณรงค์ให้คนมารักษาที่โรงพยาบาล แต่ผลตอบรับต่ำ การมีรถเคลื่อนที่ช่วยเพิ่มการเข้าถึงและสร้างความตระหนักรู้ได้มากขึ้น ซึ่งโครงการสสส. จับมือเครือข่ายทันตแพทย์และรพ.ระยอง เปิดตัว “รถทำฟันเคลื่อนที่”ดังกล่าวนี้ผสานการทำงานเชิงรุกและเชิงรับ โดยเชิงรุกคือการนำรถทันตกรรมเข้าไปให้บริการถึงโรงงาน พร้อมให้ความรู้ด้านสุขภาพช่องปาก ซึ่งโรงพยาบาลระยองเป็นโรงพยาบาลนำร่องของโครงการฯ ใช้รถทันตกรรมเคลื่อนที่ 1 คัน ติดตั้งอุปกรณ์ทันสมัยและเตียงทำฟัน 2 ยูนิต รองรับผู้รับบริการได้ 20 คนต่อวัน ครอบคลุมการตรวจสุขภาพช่องปาก ขูดหินปูน และอุดฟัน ภายใต้วงเงินสิทธิประกันสังคม 900 บาท ปัจจุบันให้บริการใน 5 โรงงาน โดยเน้นช่วงเดือนตุลาคมถึงพฤศจิกายนของทุกปี เพื่อลดข้อจำกัดด้านบุคลากรและการวางแผนหลายด้าน จึงเลือกทำเฉพาะช่วงโรงเรียนหยุดเด็กปิดเทอมก่อน

ขณะที่คุณอัยยา มุ่งสวัสดิ์ ผู้ช่วยผู้จัดการแผนกทรัพยา กรบุคคล บริษัท อินโดรามา โพลีเอสเตอร์ อินดัสตรี้ส์ จำกัด (มหาชน) หนึ่งในโรงงานที่เข้าร่วมโครงการ กล่าวว่า พนักงานจำนวนมากต้องการตรวจสุขภาพช่องปาก แต่ด้วยข้อจำกัดของโรงพยาบาล ทำให้ปีนี้ให้บริการได้เพียง 40 คนจากผู้ลงทะเบียนหลักร้อย ซึ่งเราเข้าใจว่าโรงพยาบาลมีข้อจำกัด แต่เราหวังว่าปีหน้าจะขยายวันให้บริการเพิ่ม เพราะสุขภาพพนักงานที่ดีนำไปสู่ผลผลิตที่ดีของบริษัท

ทพญ.ปิยะดา กล่าวในตอนท้ายว่า แม้รถทำฟันเคลื่อนที่ได้รับผลตอบรับดี แต่ยังเผชิญข้อจำกัดด้านบุคลากรและระยะเวลาให้บริการ สสส.และโรงพยาบาลระยองวางแผนขยายโครงการให้ครอบคลุมโรงงานอื่นๆ และเพิ่มความถี่ในการให้บริการ พร้อมส่งเสริมความรู้เรื่องการดูแลช่องปากอย่างต่อเนื่อง เพื่อลดปัญหาสุขภาพช่องปากและยกระดับสุขภาพของวัยทำงานทั่วประเทศ หมายถึงการลงทุนในสุขภาพองค์รวมของประชากรไทยในอนาคต