'สร้างพื้นที่ปลอดบุหรี่ 100% ในสนามบิน' เพื่อปกป้อง คุ้มครอง สุขภาพประชาชน และผู้ใช้บริการสนามบินทุกคนอย่างเท่าเทียม

วันนี้ 16 พ.ค. 2568 ที่ โรงแรมเอเชีย กรุงเทพฯ สถาบันส่งเสริมสุขภาพไทย มูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ ร่วมกับ ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ และมูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ ได้จัด การแถลงข่าว เรื่อง ‘สุวรรณภูมิ สนามบินสีเขียว : ความภาคภูมิใจของชาวไทย’ สร้างพื้นที่ปลอดบุหรี่ 100% ในสนามบิน เพื่อปกป้องคุ้มครองสุขภาพประชาชนและผู้ใช้บริการของสนามบินทุกคนอย่างเท่าเทียม

ดร.สุชีรา บรรลือสินธุ์ ผู้แทนองค์การอนามัยโลกประจำประเทศไทย กล่าวว่า ประเทศไทยได้ร่วมลงนามรับรองและเข้าเป็นภาคี ‘กรอบอนุสัญญาว่าด้วยการควบคุมยาสูบขององค์การอนามัยโลก (WHO FCTC)’ ในปี 2546 ซึ่งตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ประเทศไทยมีความมุ่งมั่นในการควบคุมยาสูบ โดยให้ความสำคัญกับการคุ้มครองสุขภาพของประชาชน ซึ่งมีพระราชบัญญัติควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบที่มีมาตรการที่ครอบคลุมในการควบคุมยาสูบอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น มาตรการซองบุหรี่แบบเรียบ และนโยบายภาษีที่ก้าวหน้าของประเทศไทยสามารถลดการบริโภคยาสูบได้ ซึ่งความสำเร็จนี้ได้รับการยอมรับทั้งในระดับภูมิภาคและนานาชาติ

“ทั้งนี้ มาตรา 8 ของ WHO FCTC ซึ่งกล่าวถึงการปกป้องบุคคลและประชาชนจากการได้รับควันบุหรี่ มีหลักการพื้นฐานที่ว่าการปกป้องคุ้มครองผู้ที่ไม่สูบบุหรี่จากควันบุหรี่นั้นต้องจำกัดไม่ให้มีการสูบบุหรี่หรือเกิดควันบุหรี่ในพื้นที่นั้นๆ จึงจะสามารถสร้างพื้นที่ปลอดบุหรี่ 100% ได้ เนื่องจากหลักฐานวิชาการยืนยันว่าไม่มีระดับที่ปลอดภัยในการได้รับควันบุหรี่หรือบุหรี่มือสอง นอกจากนั้นแนวทางการจัดการอื่นๆ เช่น การไหลเวียนอากาศ การกรองอากาศ หรือพื้นที่สูบบุหรี่ ก็มีหลักฐานทางวิชาการยืนยันว่าไม่มีประสิทธิภาพเพียงพอในการคุ้มครองประชาชนจากการได้รับควันบุหรี่ เทียบเท่ากับการทำให้เกิดพื้นที่ปลอดบุหรี่ 100%  ดังนั้นประเทศไทยจึงควรพิจารณาดำเนินมาตรการที่สอดคล้องกับมาตรา 8 โดยการสร้างพื้นที่ปลอดบุหรี่ 100% ในสนามบิน เพื่อปกป้องคุ้มครองสุขภาพประชาชนและผู้ใช้บริการของสนามบินทุกคนอย่างเท่าเทียม” ดร.สุชีรา กล่าว

รศ.ดร.เนาวรัตน์ เจริญค้า ผู้อำนวยการสถาบันส่งเสริมสุขภาพไทย กล่าวว่า การวัดประมาณนิโคตินทำได้ซับซ้อน ราคาสูง และใช้ระยะเวลานาน ในทางปฏิบัติจึงใช้การวัด PM 2.5 ซึ่งทำการตรวจได้ง่ายและรวดเร็วกว่าเป็นตัวแทนของการมีระดับสารนิโคติน ซึ่งงานวิจัยตรวจสอบระดับ PM 2.5 ในสนามบินหลักของประเทศไทย 4 แห่ง (สุวรรณภูมิ ดอนเมือง เชียงใหม่ และภูเก็ต) เมื่อปี 2556 พบว่า ภายในห้องสูบบุหรี่มีระดับ PM  2.5  สูงถึง 532.5 มคก./ลบ.ม. ซึ่งสูงเกินค่ามาตรฐานราย 24 ชั่วโมงขององค์การอนามัยโลก (15 มคก./ลบ.ม.) อย่างมาก  โดยค่า PM 2.5 ใกล้ประตูห้องสูบบุหรี่ สูงกว่าพื้นที่ปลอดบุหรี่ถึง 5 เท่า ประเทศไทยจึงมีกฎหมายห้ามสูบบุหรี่ในอาคารสนามบิน เมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2562 เพื่อปกป้องสุขภาพของผู้ไม่สูบบุหรี่ และผู้ปฏิบัติงานในอาคารสนามบิน รวมถึงผู้สูบบุหรี่เองที่อาจมีอาการป่วยอยู่แล้ว จากการสัมผัสกับควันบุหรี่มือสองและสาม โดยหมายรวมถึงควันบุหรี่และไอที่เกิดจากบุหรี่ไฟฟ้าด้วย  

“จากรายงานของสำนักงานแพทย์ใหญ่สหรัฐอเมริกา ปี 2567 ระบุว่า ไม่มีระดับที่ปลอดภัยในการได้รับควันบุหรี่ วิธีเดียวที่มีประสิทธิผลในการปกป้องสิทธิของทุกคนในการหายใจอากาศบริสุทธิ์ในสถานที่สาธารณะและที่ทำงาน คือการบังคับใช้กฎหมายปลอดควันบุหรี่ 100% โดยการสร้างสภาพแวดล้อมปลอดควันบุหรี่ งานวิจัยยืนยันว่าไม่ว่าวิธีการจัดให้มีห้องสูบบุหรี่ หรือระบบระบายอากาศที่มีราคาแพง ก็ไม่สามารถปกป้องผู้คนจากอันตรายของควันบุหรี่มือสองได้ ซึ่งจากการสำรวจซ้ำในสนามบินนานาชาติ 4 แห่งเดิมของประเทศไทย เมื่อกุมภาพันธ์ 2568 พบว่า ผู้สูบบุหรี่ส่วนใหญ่กว่า 99.7% สามารถปฏิบัติตามข้อห้ามสูบบุหรี่ภายในอาคารได้โดยสมัครใจ โดยมีเพียง 0.3% เท่านั้นที่ฝ่าฝืนกฎ ซึ่งสะท้อนว่าการไม่มีห้องสูบบุหรี่ภายในอาคารสนามบินในทางปฏิบัติก็สามารถบังคับใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพโดยไม่ก่อให้เกิดความขัดแย้งในหมู่ผู้ใช้บริการ ดังนั้นการมีห้องสูบบุหรี่ภายในสนามบินจึงถือเป็นอุปสรรคสำคัญในการเป็นพื้นที่ปลอดควันบุหรี่อย่างแท้จริง ข้อมูลเชิงประจักษ์จากต่างประเทศและไทยล้วนยืนยันว่า การยกเลิกห้องสูบบุหรี่ในสนามบินไม่ก่อให้เกิดปัญหาด้านการควบคุมหรือบังคับใช้กฎหมายแต่อย่างใด ซึ่งแสดงให้เห็นว่านี่คือแนวทางที่ควรได้รับการสนับสนุน เพื่อมุ่งสู่การเป็นสนามบินสีเขียวที่สะอาด ปลอดภัย และเป็นมิตรกับทุกคน” รศ.ดร.เนาวรัตน์ กล่าว

ด้านศ.ดร.นิทัศน์ ศิริโชติรัตน์ นักวิชาการสถาบันส่งเสริมสุขภาพไทย กล่าวว่า นับเป็นความภาคภูมิใจเมื่ออาคารเทียบเครื่องบินรอง (SAT-1) ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ ได้รับรางวัลจากองค์การ UNESCO ให้เป็น 1 ใน 6 สนามบินที่สวยที่สุดในโลกประจำปี 2567 ด้วยการออกแบบสถาปัตยกรรมผสมผสานศิลปะและวัฒนธรรมที่โดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ทางด้านความงาม ทั้งภายนอกและภายในอาคาร และในระยะยาวสนามบินสุวรรณภูมิมุ่งสู่การเป็นท่าอากาศยานสีเขียว (Green Airport) ที่ไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม โดยจะผลิตเชื้อเพลิงอากาศยานแบบยั่งยืน (Sustainable Aviation Fuel) และมีแผนการใช้พลังงานสะอาดโดยติดตั้งแผงพลังงานจากดวงอาทิตย์ (Solar cell) ภายในท่าอากาศยาน
“การเสนอขอทำห้องสูบบุหรี่ในอาคารสนามบินสุวรรณภูมิ นับเป็นการทำให้สนามบินหนี่งในหกที่สวยที่สุดในโลกแปดเปื้อน ทำลายความภาคภูมิใจต่อรางวัลที่ได้รับการออกแบบทางสถาปัตยกรรมที่โดดเด่น เป็นอุปสรรคต่อการมุ่งสู่ท่าอากาศยานสีเขียว และเป็นการเจตนาจงใจที่จะทำลายสิ่งแวดล้อมและอัตรายต่อประชาชนไทยและต่างประเทศ โดยอ้างว่ามีผู้โดยสาร 165 คนจากจำนวน 48 ล้านคน ระหว่างปี 2561-2567 เรียกร้องให้มีห้องสูบบุหรี่ในสนามบิน ดังนั้นเมื่อพิจารณาข้อมูลเชิงประจักษ์อย่างรอบคอบถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และผลกระทบต่อสุขภาพแล้ว 

“จึงขอเรียกร้องให้คงความภาคภูมิใจของคนไทยต่อความเป็นสนามบินสีเขียวของสนามบินสุวรรณภูมิ โดยต้องไม่สร้างห้องสูบบุหรี่ภายในอาคารสนามบินซึ่งจะสร้างมลภาวะต่อทั้งผู้สูบเองและผลกระทบจากบุหรี่มือสองและมือสามต่อผู้โดยสารและผู้ใช้บริการของสนามบินที่ไม่สูบบุหรี่ รวมทั้งเป็นอันตรายอย่างยิ่งต่อเจ้าหน้าที่ โดยเฉพาะเจ้าหน้าที่ทำความสะอาด อีกทั้งเป็นการทำลายภาพลักษณ์ของประเทศไทยในการมุ่งสู่การเป็นสนามบินสีเขียวที่ไม่ใส่ใจสุขภาพสิ่งแวดล้อมของผู้โดยสารทั่วโลกอีกด้วย” ศ.ดร.นิทัศน์ กล่าว

.-008