ผู้ว่าฯ ‘ชัชชาติ‘ ชวนแยกขยะ ’ไม่เทรวม‘ ได้จ่าย 20 เท่าเดิม นับถอยหลัง 80 วัน เก็บอัตราใหม่ ตุลา68 / คนกรุง 3 ล้านครัว โหลดแอป BKK WASTE PAY ลงทะเบียนรับสิทธิ์ ช่วยลดขยะ ลดค่าใช้จ่าย เพิ่มรายได้

วันที่ 14 ก.ค. 68 นายชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร พร้อมด้วย นายพรพรหม วิกิตเศรษฐ์ ที่ปรึกษาของผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร และผู้บริหารด้านความยั่งยืนของกรุงเทพมหานคร และ นายเมธา เสนทอง ผู้ประสานงานภาคีมือวิเศษกรุงเทพ เครือข่ายสังคมลดขยะ Less Plastic Thailand ร่วมแถลงข่าว “โครงการบ้านนี้ไม่เทรวม : แยกขยะลดค่าธรรมเนียม” นับถอยหลัง 80 วัน จัดเก็บค่าธรรมเนียมขยะใหม่ ซึ่งจะเริ่มเดือนตุลาคม 2568 นี้ ณ ห้องรัตนโกสินทร์ ศาลาว่าการกทม. (เสาชิงช้า)

“ กรุงเทพมหานครเรามีขยะเฉลี่ย วันละประมาณ 70,000 ตัน เสียค่ากำจัดขยะต่อปี 7,000-8,000 ล้านบาท ที่ผ่านมาส่วนใหญ่เราฝังกลบขยะโดยไม่ได้มีการแยกขยะเปียกออกจากขยะแห้ง ปัจจุบันเชื่อว่ากรุงเทพฯ มีขยะเปียกมากถึง 49% ถ้าไม่แยกออกมา ปนอยู่กับขยะทั่วไปก็ไม่สามารถเอาไปเป็นมูลค่าได้ จึงมีนโยบายเน้นการแยกขยะที่ต้นทาง เริ่มจากห้างร้านผู้ประกอบการรายใหญ่ก่อน ทำให้ลดปริมาณขยะลงได้ 10% ได้ทำต่อเนื่อง มีการตราข้อบัญญัติใหม่ออกมาซึ่งบางคนก็ยังไม่ค่อยเข้าใจอาจคิดว่าจะวุ่นวายกับชีวิต ก็ต้องบอกว่าเรื่องขยะไม่สามารถแก้ปัญหาได้ถ้าพวกเราไม่ร่วมมือร่วมใจกัน ถ้าเราช่วยกันปรับพฤติกรรมแยกขยะตั้งแต่ต้นทาง การจัดเก็บจัดการปลายทางก็จะดีขึ้น โดยมีแรงจูงใจด้วยการลดค่าธรรมเนียมหากใครแยกขยะ ก็จะจ่ายน้อยลงเก็บ 20 บาทเท่าเดิม หากใครไม่เปลี่ยนพฤติกรรมไม่แยกขยะก็จะจ่ายแพงขึ้นเก็บ 60 บาท รายใหญ่ก็เช่นกันถ้าช่วยแยกปริมาณขยะก็จะลดลง ก็จะได้ลดค่าธรรมเนียมจัดเก็บ หวังว่ามาตรการนี้จะทำให้สภาพขยะของ กทม.ดีขึ้น และเชื่อว่าสุดท้ายแล้วจะไม่มีขยะเหลือไปถึงหลุมฝังกลบเลย เหมือนหลายๆประเทศที่ไม่มีขยะเหลือพอให้ไปเข้าโรงงานเผา เพราะขยะเป็นสิ่งที่มีมูลค่าได้ ทุกคนต้องมีส่วนร่วมในการแก้ปัญหาขยะด้วยกัน กทม.มี 3 ล้านครัวเรือน ทุกคนต้องช่วยกัน เพราะสุดท้ายเมืองจะดีขึ้นไม่ได้เลยถ้าเราไม่ร่วมมือร่วมใจกัน“ ผู้ว่าฯ ชัชชาติ กล่าว

ทั้งนี้ กรุงเทพมหานครได้ตราข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร เรื่อง ค่าธรรมเนียมการให้บริการในการจัดการสิ่งปฏิกูลและมูลฝอยตามกฎหมายว่าด้วยการสาธารณสุข พ.ศ. 2568 เพื่อส่งเสริมและสร้างแรงจูงใจให้ประชาชน รวมถึงผู้ประกอบการร่วมลดและคัดแยกขยะที่แหล่งกำเนิดหรือต้นทาง สอดคล้องกับสภาวการณ์และค่าใช้จ่ายปัจจุบัน โดยได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 31 มีนาคม 2568 มีผลบังคับใช้หลังประกาศ 180 วัน ซึ่งตรงกับวันที่ 28 กันยายน 2568  จะเริ่มจัดเก็บค่าธรรมเนียมขยะอัตราใหม่ จากเดิม 20 บาทต่อเดือน เป็น 60 บาทต่อเดือน ตั้งแต่เดือนตุลาคม 2568 เป็นต้นไป

ปัจจุบันกรุงเทพมหานคร ใช้งบประมาณในการจัดการขยะกว่า 7,000 ล้านบาทต่อปี เพื่อบริหารจัดการขยะที่ต้องกำจัดกว่า 10,000 ตัน/วัน การที่กรุงเทพมหานครได้ตราข้อบัญญัติฉบับนี้ โดยมีการปรับขึ้นอัตราค่าธรรมเนียมการจัดการขยะ จึงไม่ใช่เหตุผลเดียวในการแก้ปัญหาการจัดการขยะ แต่เพื่อใช้กลไกของค่าธรรมเนียมช่วยกระตุ้นให้ประชาชนมีการคัดแยกขยะอย่างน้อย 4 ประเภท ประกอบด้วย ขยะเศษอาหาร ขยะรีไซเคิล ขยะอันตราย และขยะทั่วไป ผ่านโครงการ “บ้านนี้ไม่เทรวม : แยกขยะลดค่าธรรมเนียม” เพื่อลดปริมาณขยะเป้าหมาย 1,000 ตัน/วัน ซึ่งจะสามารถประหยัดงบประมาณในการจัดการขยะของกรุงเทพมหานครได้วันละ 2 ล้านบาท นอกจากนี้ การแยกขยะเพื่อนำไปใช้ประโยชน์ ขาย หรือบริจาคขยะ ก่อนส่งให้ กทม. นำไปกำจัด จะเป็นการช่วยดูแลสิ่งแวดล้อมและเพิ่มรายได้หากนำไปขายด้วย ซึ่งจากการเก็บข้อมูลประเภทของขยะพบว่ากว่า 50% ของขยะในกรุงเทพฯ คือ ขยะเศษอาหาร ที่ทำให้เกิดการปนเปื้อน ส่งผลให้ขยะประเภทอื่น ๆ ไม่สามารถเข้าสู่ระบบการจัดการได้อย่างเต็มประสิทธิภาพตามประเภทของขยะนั้น ๆ

การปรับค่าธรรมเนียมขยะอัตราใหม่นี้ มีการปรับขึ้นค่าธรรมเนียมขยะทุกประเภททั้งมูลฝอยทั่วไป มูลฝอยติดเชื้อ สิ่งปฏิกูลและไขมัน สำหรับอัตราค่าธรรมเนียมการจัดการมูลฝอยทั่วไป แบ่งการจัดเก็บทั้งแบบรายเดือนและครั้งคราว โดยการจัดเก็บรายเดือน แบ่งเป็น 3 กลุ่ม ดังนี้

กลุ่มที่ 1 บ้านพักอาศัยทั่วไปที่มีปริมาณขยะไม่เกิน 20 ลิตรต่อวัน หากไม่คัดแยกขยะจะจ่าย รวม 60 บาท (ค่าเก็บและขน 30 บาท ค่ากำจัด 30 บาท) หากคัดแยกขยะและลงทะเบียนตามหลักเกณฑ์ที่กทม.กำหนด จะจ่ายเท่าเดิม คือ เดือนละ 20 บาท (ค่าเก็บและขน 10 บาท ค่ากำจัด 10 บาท)

กลุ่มที่ 2 สถานที่ที่ผลิตมูลฝอยเกิน 20 ลิตร/วัน แต่ไม่เกิน 1 ลูกบาศก์เมตร อัตราค่าธรรมเนียม หน่วยละ 120 บาท/เดือน (1 หน่วยเท่ากับ 20 ลิตร) มีอัตราค่าธรรมเนียมเพิ่มขึ้น 3 เท่าจากอัตราเดิม โดยใช้หลักการจัดเก็บค่าธรรมเนียมตามปริมาณมูลฝอยที่ทิ้ง (PAYT Model) ส่งเสริมให้คัดแยกขยะเพื่อลดค่าธรรมเนียม

กลุ่มที่ 3 สถานที่ที่ผลิตมูลฝอยมากกว่า 1 ลูกบาศก์เมตร/วัน อัตราค่าธรรมเนียม หน่วยละ 8,000 บาท/เดือน (1 หน่วยเท่ากับ 1 ลูกบาศก์เมตร) มีอัตราค่าธรรมเนียมเพิ่มขึ้น 4 เท่าจากอัตราเดิม เนื่องจากกลุ่มนี้ผลิตมูลฝอยในปริมาณมาก และมีศักยภาพในการดำเนินการลดและคัดแยกมูลฝอยของตนเอง โดยใช้หลักการจัดเก็บค่าธรรมเนียมตามปริมาณมูลฝอยที่ทิ้ง (PAYT Model) เช่นเดียวกับกลุ่มที่ 2

สำหรับการลงทะเบียนเข้าร่วมโครงการบ้านนี้ไม่เทรวมฯ มี 2 รูปแบบ 1.การลงทะเบียนแบบเดี่ยว สำหรับอาคารหรือสถานที่ที่มีปริมาณขยะไม่เกิน 20 ลิตร/วัน ประกอบด้วย บ้านพักอาศัย บ้านจัดสรรและคอนโดมิเนียม/แฟลต ที่ไม่มีนิติบุคคล โดยเจ้าของหรือผู้เช่าที่ประสงค์เข้าร่วมโครงการฯ ลงทะเบียนด้วยตนเองทางแอปพลิเคชัน หรือเว็บไซต์ BKK WASTE PAY กรณีไม่มีสมาร์ทโฟนสามารถลงทะเบียนกับเจ้าหน้าที่ที่ถือเครื่อง Handheld ที่จัดเก็บค่าธรรมเนียมที่บ้าน หรือลงทะเบียนที่ฝ่ายรักษาความสะอาดและสวนสาธารณะที่สำนักงานเขตที่บ้านเรือนตั้งอยู่ ซึ่ง กทม. ได้เปิดให้ลงทะเบียนเข้าร่วมโครงการล่วงหน้า แต่วันที่ 14 ม.ค.68 เป็นต้นมา

ผู้ที่ลงทะเบียนล่วงหน้าไว้แล้ว และแอปพลิเคชันจะแจ้งเตือนให้ส่งภาพหลัก ฐานการคัดแยกขยะ 4 ประเภท ประกอบด้วย ขยะเศษอาหาร ขยะรีไซเคิล ขยะอันตราย และขยะทั่วไป ในวันที่ 1 สิงหาคม 2568 เริ่มจัดเก็บค่าธรรมเนียมอัตราใหม่ในเดือนตุลาคม 2568 จากข้อมูล ณ วันที่ 14 ก.ค.68 มีประชาชนลงทะเบียนเข้าร่วมโครงการบ้านนี้ไม่เทรวมฯ แล้วจำนวน 112,601 ครัวเรือน ในส่วนของประชาชนที่ยังไม่ได้ลงทะเบียนสามารถลงทะเบียนเข้าร่วมโครงการได้อย่างต่อเนื่อง โดยประชาชนที่สมัครเข้าร่วมโครงการจะได้รับสิทธิ์ลดค่าธรรมเนียม จากที่ต้องจ่ายเดือนละ 60 บาท รับส่วนลดเหลือ 20 บาท

ส่วนข้อมูลที่ต้องใช้ในการลงทะเบียน ประกอบด้วย รหัสประจำบ้าน (House ID) 11 หลัก ชื่อ-สุกล เบอร์โทรศัพท์ และภาพถ่ายขยะที่คัดแยก (ขยะเศษอาหาร ขยะรีไซเคิล ขยะอันตราย (ถ้ามี) และขยะทั่วไป) ระบบและเจ้าหน้าที่จะตรวจสอบและแจ้งผลการลงทะเบียนทางแอปฯ บ้านที่ลงทะเบียนแล้วจะได้รับสติ๊กเกอร์บ้านนี้ไม่เทรวม โดย 1 ปีแรก จะได้รับถุงเขียวใส่ขยะเศษอาหาร ระบบจะมีการสุ่มตรวจการคัดแยกขยะเป็นระยะ หากตรวจพบว่าไม่ได้แยกขยะตามที่กำหนดระบบจะแจ้งให้ส่งภาพใหม่เพื่อตรวจสอบ หากไม่ดำเนินการจะโดนตัดสิทธิ์การรับส่วนลดค่าธรรมเนียมขยะ เป็นเวลา 6 เดือน หลังจากนั้นระบบจะแจ้งให้ส่งภาพใหม่เพื่อตรวจสอบและยืนยันสิทธิ์อีกครั้ง

2.การลงทะเบียนแบบกลุ่ม สำหรับหมู่บ้านจัดสรร อาคารชุดพักอาศัย ที่มีนิติบุคคล และชุมชนตามระเบียบ กทม. ที่มีปริมาณขยะไม่เกิน 20 ลิตรต่อวันต่อหลังหรือต่อห้อง จะเริ่มลงทะเบียนตั้งแต่วันที่ 1 สิงหาคม 2568 เป็นต้นไป และเริ่มจัดเก็บค่าธรรมเนียมอัตราใหม่ ในเดือนตุลาคม 2568 แนวทางเบื้องต้น ต้องมีการจัดที่พักรวมมูลฝอยที่คัดแยก 4 ประเภท รวมถึงขั้นตอนและวิธีการลงทะเบียน หลักฐานที่ต้องแนบ เช่น รหัสประจำบ้าน (House ID) 11 หลัก ของบ้านทุกหลัง และหลักฐานการคัดแยกขยะ สามารถสอบถามขั้นตอนและวิธีการลงทะเบียนเพิ่มเติมได้ที่สำนักงานเขตพื้นที่ โดยหากหมู่บ้านหรือชุมชน  ไม่มีที่พักขยะรวม หรือไม่ได้มีการลงทะเบียนแบบกลุ่ม สมาชิกสามารถลงทะเบียนแบบเดี่ยวได้

ทั้งนี้ กทม. ได้เตรียมความพร้อมเพื่อรองรับการปรับอัตราค่าธรรมเนียม และการเก็บขยะแยกประเภทเพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้ประชาชน ที่เข้าร่วมโครงการบ้านนี้ไม่เทรวมฯ โดยได้นำระบบเทคโนโลยีสารสนเทศเข้ามาใช้สนับสนุนการดำเนินงานและการบริหารจัดการข้อมูลผ่านแอปพลิเคชัน BKK WASTE PAY และเว็บไซต์ BKK WASTE PAY โดยเมื่อประชาชนลงทะเบียนและส่งหลักฐานการคัดแยกขยะและปักหมุดพิกัดบ้านบนแผนที่ในแอปพลิเคชัน จะช่วยให้เจ้าหน้าที่จัดเก็บขยะทราบตำแหน่งบ้านของผู้ลงทะเบียน รวมถึงใช้ในการจัดเข้าเก็บขยะของเจ้าหน้าที่ได้อย่างถูกต้องแม่นยำมากขึ้น ทั้งนี้ หากพบปัญหาเกี่ยวกับการจัดการขยะสามารถแจ้งได้ที่ Traffy Fondue

ในส่วนของขยะประเภทต่าง ๆ ที่ประชาชนคัดแยกแล้วยังมีค่านำไปใช้ประโยชน์ได้  1. ขยะเศษอาหาร นำไปหมักทำปุ๋ย หรือเลี้ยงสัตว์ หากต้องการทิ้งให้กรองเฉพาะเศษอาหารใส่ถุงเขียว หรือถุงที่มองเห็น มัดปากถุง แขวนหรือตั้งวางในจุดที่กำหนดเพื่อรอ กทม.จัดเก็บ  2. ขยะรีไซเคิล ประชาชนคัดแยกขายให้ร้านรับซื้อเป็นรายได้ หรือบริจาคให้กับหน่วยงานต่าง ๆ หากต้องการทิ้งให้แยกใส่ถุงที่มองเห็น หรือถุงดำให้ติดป้ายขยะรีไซเคิล มัดปากถุง ตั้งวางจุดที่กำหนดรอการจัดเก็บ 3. ขยะอันตราย ประชาชนคัดแยกไม่ปะปนกับมูลฝอยประเภทอื่นและทิ้งให้กับ กทม. โดยใส่ถุงที่มองเห็นหรือถุงดำให้ติดป้ายขยะอันตราย มัดปากถุง ตั้งวางในจุดที่กำหนดรอการจัดเก็บ 4. ขยะทั่วไป เช่น ซองขนม กล่องโฟม เศษผ้า ทิชชู่เปียก ถุงพลาสติกเปื้อนอาหาร และผ้าอ้อมสำเร็จรูป เป็นต้น รวบรวมใส่ถุงและมัดปากถุง ทิ้งในถังขยะทั่วไปหรือตั้งวางในจุดกำหนดรอการจัดเก็บ

นอกจากนี้ กทม.จับมือภาคีเครือข่ายคัดแยกขยะ ดึงข้อมูลจากแพลตฟอร์มเดิม ลดขั้นตอนการส่งภาพขยะที่คัดแยก โดยจับมือภาคีมือวิเศษกรุงเทพ และแพลตฟอร์มคัดแยกขยะ อาทิ มูลนิธิมือวิเศษกรุงเทพ, ECOLIFE, KHAYA JAK REWARD TECHNOLOGY, OK RECYCLE, RECYCLE DAY THAILAND, RECYCLE MARKET, RECYCOEX, WAKE UP WASTE, WASTEBUY DELIVERY, TRASH LUCKY, KIDKID สมาคมซาเล้งและร้านรับซื้อของเก่า เพื่อเชื่อมโยง API หรือข้อมูลหลังบ้านในการส่งหลักฐาน เช่น การซื้อขายขยะรีไซเคิล การบริจาคขยะ ซึ่งเป็นข้อมูลที่มีอยู่บนแพลตฟอร์มภาคีอยู่แล้ว ประชาชนที่เข้าร่วมโครงการบ้านนี้ไม่เทรวม : แยกขยะลดค่าธรรมเนียม จะไม่ต้องส่งหลักฐานการคัดแยกขยะเฉพาะที่มีข้อมูลอยู่ในส่วนของภาคีเครือข่ายมือวิเศษกรุงเทพ ในแอปพลิเคชัน BKK WASTE PAY อีก เพื่อเป็นการลดขั้นตอนและอำนวยความสะดวกให้แก่ประชาชนที่เข้าร่วมโครงการฯ

สำหรับสมาชิกโครงการบ้านนี้ไม่เทรวมฯ จะได้รับโปรโมชั่นและสิทธิประโยชน์ เพียงโชว์แอป BKK WASTE PAY มีฟังก์ชั่นสิทธิประโยชน์ ปัจจุบันมี บริษัท ซีพี แอ็กซ์ตร้า จำกัด (มหาชน) มอบสิทธิพิเศษให้แก่บ้านที่ลงทะเบียนเข้าร่วมโครงการฯ รับฟรีไอศกรีม Soft Serve ที่แม็คโครหรือโลตัส จนถึงวันที่ 31 ก.ค. 68

ประชาชนสามารถดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน BKK WASTE PAY สมัครเข้าร่วมโครงการบ้านนี้ไม่เทรวม แยกขยะลดค่าธรรมเนียม ได้ทั้งในระบบ  IOS : https://u.bangkok.go.th/Appbkkwastepay และ  Android : https://u.bangkok.go.th/Wastepayforandroid  สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ สำนักสิ่งแวดล้อม กทม. ข้อกฎหมาย/ข้อบัญญัติค่าธรรมเนียม/ระเบียบที่เกี่ยวข้อง โทร. 0-2203-2935 การลงทะเบียนผ่านแอปพลิเคชัน/เว็บไซต์ BKK WASTE PAY โทร. 0-2203-2928

036