เครือข่าย 19 มหาวิทยาลัยด้านภัยพิบัติ ร่วมกับจังหวัดเชียงรายเปิดโครงการ“การพัฒนาชุมชน เพื่อรู้รับปรับฟื้นจากน้ำท่วม”เดินหน้าใช้ข้อมูลน้ำท่วม 1,512 จุด สร้างระบบเตือนภัยและฟื้นฟูชุมชนอย่างยั่งยืน

วันที่ 11 ธันวาคม 2568 เครือข่าย 19 มหาวิทยาลัยด้านภัยพิบัติ (TNDR) ร่วมกับจังหวัดเชียงราย และมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา เชียงราย เปิดโครงการ “การพัฒนาชุมชน เพื่อรู้รับปรับฟื้นจากน้ำท่วม จังหวัดเชียงราย” (Beyond Recovery Project) เพื่อยกระดับการบริหารจัดการน้ำท่วมของจังหวัดด้วยระบบข้อมูลที่ถูกต้อง แม่นยำ และใช้งานได้จริง โดยมีนายประเสริฐ  จิตต์พลีชีพ รองผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย เป็นประธานเปิดงาน ณ ศาลากลางจังหวัดเชียงรายในพิธีเปิดครั้งนี้ ได้มีการนำเสนอผลการสำรวจและทำแผนที่น้ำท่วมปี 2568 ซึ่งดำเนินการเก็บข้อมูลหมุดน้ำท่วมรวมทั้งสิ้น 1,512 จุด ครอบคลุม 7 ตำบล ที่ได้รับผลกระทบอย่างหนัก ได้แก่ ตำบลริมกก รอบเวียง แม่ยาว บ้านดู่ แม่ข้าวต้ม ดอยฮาง และตำบลเวียง โดยใช้เทคโนโลยี Mobile Mapping Survey (MMS) เพื่อบันทึกพิกัดและระดับน้ำอย่างแม่นยำ รองรับการพัฒนาแผนที่น้ำท่วมแบบดิจิทัลและสามมิติในลำดับต่อไป

รองผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย กล่าวในพิธีเปิดว่า จังหวัดเชียงรายจำเป็นต้องก้าวข้าม การแก้ปัญหาเฉพาะหน้าไปสู่การวางระบบข้อมูลที่ใช้งานได้จริง เพื่อรองรับสถานการณ์น้ำท่วมฉับพลันและน้ำป่าไหลหลาก พร้อมย้ำว่าการมีส่วนร่วมของชุมชนคือปัจจัยสำคัญในการสร้างระบบเตือนภัย และแผนฟื้นฟูที่เหมาะสมกับพื้นที่ภายในงานยังมีการเสวนาเชิงระบบเพื่อวิเคราะห์จุดอ่อน–จุดแข็งของการจัดการน้ำท่วมในจังหวัดเชียงราย ทั้งด้านระบบระบายน้ำ การเตือนภัย การอพยพ และประสบการณ์จริงของผู้ประสบภัยในพื้นที่ ซึ่งชี้ให้เห็นว่า Flood map ที่โครงการกำลังดำเนินการจัดทำต่อไปนี้จะเป็นเทคโนโลยีสำคัญที่ใช้เพื่อวางแผนรับมือ กำหนดจุดอพยพ เส้นทางเคลื่อนย้าย และคาดการณ์ล่วงหน้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ

หลังช่วงพิธีการ คณะทำงานและผู้แทนหน่วยงานส่วนกลางได้ร่วมสาธิตการพ่นเครื่องหมายระดับน้ำท่วม (Flood Mark) บริเวณศาลากลาง พร้อมชมการทำงานของรถ MMS และแสดงข้อมูลจากการสำรวจเบื้องต้น ก่อนลงพื้นที่ตำบลแม่ยาวและชุมชนกะเหรี่ยงรวมมิตร เพื่อรับฟังปัญหาจริงของชุมชนที่ได้รับผลกระทบซ้ำซาก และหารือแนวทางการลดความเสี่ยงและการฟื้นฟู คณะทำงานลงพื้นที่เยี่ยมชุมชนเสี่ยงน้ำท่วมในเขตเทศบาลตำบลแม่ยาว เพื่อพบปะผู้นำชุมชนและรับฟังปัญหาความเดือดร้อน รวมถึงข้อเสนอแนะด้านการลดความเสี่ยงและการปรับตัว โดยมีนายอัครพงษ์ เฉลิ่มเลี่ยมทอง นายกเทศมนตรีตำบลแม่ยาว ให้การต้อนรับ

จากนั้นศึกษาผลกระทบทางเศรษฐกิจที่หมู่บ้านกะเหรี่ยงรวมมิตร ก่อนสำรวจระดับน้ำท่วมด้วยรถ ATV และลงเรือบริเวณท่าปางช้างแม่ยาว เพื่อประเมินผลกระทบแนวตลิ่งและบ้านเรือนที่จมน้ำ โดยข้อมูลที่ได้จะนำไปใช้วางแผนฟื้นฟูและพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืนต่อไป

โครงการ Beyond Recovery นับเป็นความร่วมมือครั้งสำคัญของจังหวัดเชียงรายกับภาควิชาการและภาคประชาชน เพื่อยกระดับมาตรฐานการรับมืออุทกภัยในจังหวัด โดยมีเป้าหมายในการสร้างฐานข้อมูลน้ำท่วมที่เป็นระบบ ใช้ Flood Mark ให้เกิดประโยชน์จริงในชุมชน พัฒนาแผนที่เสี่ยงภัยระดับจังหวัด และยกระดับระบบเตือนภัย–อพยพให้มีความแม่นยำและเข้าถึงประชาชนได้มากขึ้น

เครือข่าย 19 มหาวิทยาลัยด้านภัยพิบัติ มุ่งหวังว่าโครงการนี้จะเป็นต้นแบบให้พื้นที่เสี่ยงอื่นของภาคเหนือ และภาคอื่นๆทั่วประเทศไทย สามารถนำแนวทางการพัฒนาชุมชนและการจัดการข้อมูลไปประยุกต์ใช้ เพื่อเพิ่มความปลอดภัยและความยืดหยุ่นของประชาชนในระยะยาว