นี่หรืออดีตสส.? ‘เกษียร’เหน็บ‘หมอวรงค์’ไม่รู้จริงเรื่องฮ่องกง-จีน แต่ด่าผู้ประท้วงชังชาติ

19 สิงหาคม 2562 ศ.ดร.เกษียร เตชะพีระ อาจารย์สาขาวิชาการเมืองการปกครอง คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เขียนบทความ “ฮ่องกง vs. จีน: ความเห็นที่ปราศจากความรู้ของหมอวรงค์” กล่าวถึงกรณี นพ.วรงค์ เดชกิจวิกรม อดีต สส.พิษณุโลก พรรคประชาธิปัตย์ ออกมาบอกว่าผู้ประท้วงชาวฮ่องกงที่ต่อต้านอิทธิพลของจีนแผ่นดินใหญ่เป็นพวกไม่รักชาติ (อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง : ‘หมอวรงค์’ส่องม็อบฮ่องกง! แนะไทยพัฒนายึดอัตลักษณ์ปลอดแทรกแซง) ว่า นพ.วรงค์ ไม่เข้าใจความแตกต่างทางการเมืองและสังคมระหว่างฮ่องกงกับจีนแผ่นดินใหญ่ ดังนี้

“สิ่งที่หมอวรงค์กล่าวออกมาเกี่ยวกับสถานการณ์การประท้วงในฮ่องกง เป็นความเห็น (opinion) ที่อิงอาศัยการตีความเปรียบเทียบกับสถานการณ์การเมืองไทยในแบบชาตินิยมคับแคบและต่อต้านประชาธิปไตย ทั้งในการกล่าวหนแรกและที่เขียนตอบผมนั้น หมอวรงค์ไม่ได้แสดงความรู้ความเข้าใจหรือข้อมูลใดๆ เกี่ยวกับสถานการณ์และภูมิหลังที่เป็นจริงของความสัมพันธ์ระหว่างฮ่องกงกับจีนเลย”

“นี่เป็นเรื่องที่น่าเสียดายและน่าวิตกที่คนที่เคยเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรได้แสดงแต่ความเห็นที่เจือด้วยอคติ ความหวาดระแวงแต่ไร้ฐานความรู้ความเข้าใจรองรับต่อสาธารณชนอย่างพร่ำเพรื่อบ่อยครั้ง ผมตั้งใจจะนำข้อมูลความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสถานการณ์และความเป็นมาของความสัมพันธ์ระยะใกล้ระหว่างฮ่องกงกับจีนมาเผยแพร่ต่อไปในวาระโอกาสอันควรใกล้ ๆ นี้ แต่เฉพาะหน้า ขอชี้แจงเบื้องต้นให้เข้าใจว่า”

“1) ทางการจีนและคณะผู้บริหารฮ่องกงซึ่งจีนยึดกุมกระบวนการคัดเลือกนั้นได้ ‘เบี้ยว’ และ ‘เลื่อนเวลา’ โรดแมปการเลือกตั้งผู้ว่าการและสมาชิกสภานิติบัญญัติของเกาะฮ่องกงโดยตรงตามหลักหนึ่งคนหนึ่งเสียงดังที่ได้ระบุไว้ในกฎหมายพื้นฐานหรือรัฐธรรมนูญของฮ่องกงที่ได้ตกลงกันไว้ หลายรอบหลายครั้ง โดยอ้าง "การตีความใหม่" จนเลื่อนจากปี ค.ศ. 2007 (ครบรอบสิบปีที่อังกฤษถอนตัวจากการบริหารฮ่องกงเมื่อปี ค.ศ. 1997) มาจนถึงปี ค.ศ. 2017 (เป็นเวลายี่สิบปี)”

“2)ในกระบวนการดังกล่าว ท้ายที่สุด ทางการจีนภายใต้สีจิ้นผิงได้ตีความใหม่หลักการ ‘หนึ่งประเทศ สองระบบ’ ของเติ้งเสี่ยวผิง ที่ยืนยันรับรองไว้ต่อฮ่องกงและไต้หวันต่อไป โดยบอกว่าในวลีนี้ หลัก ‘สองระบบ’ ส่วนหลังนั้นด้อยค่า ต่ำกว่าและต้องขึ้นกับหลัก ‘หนึ่งประเทศ’ ส่วนแรก อีกทั้งคณะกรรมการประจำของสภาประชาชนแห่งชาติจีนยังได้ลงมติ 8.31 (31 สิงหา 2014) โดยยอมให้มีการเลือกตั้งแบบหนึ่งคนหนึ่งเสียง แต่กำกับโดยคณะกรรมการคัดเลือกผู้มีสิทธิ์ลงสมัครรับเลือกตั้งซึ่งประกอบไปด้วยกรรมการที่นิยมปักกิ่งและมาจากภาคธุรกิจ อีกทั้งตั้งเกณฑ์คุณสมบัติผู้สมัครไว้สูงลิ่ว ทำให้ผู้สมัครจากพรรคฝ่ายประชาธิปไตย (ซึ่งเป็นพรรคการเมืองใหญ่ที่สุดในฮ่องกง) จำนวนหนึ่งมิอาจรับสมัครลงแข่งขันเลือกตั้งได้”

“3) ชาวฮ่องกงภายใต้การบริหารของอังกฤษได้ค่อย ๆ สร้างเอกลักษณ์ของฮ่องกงและความเป็นพลเมืองของรัฐเกาะเสรีแห่งนี้ขึ้นจากประสบการณ์การดำรงชีวิตจริงในเกาะนี้ตามลำดับโดยเฉพาะตั้งแต่คริสต์ทศวรรษที่ 1970 เป็นต้นมา จนกล่าวได้ว่ามีสำนึกความเป็นพลเมืองฮ่องกงที่ต่างหากจากชาตินิยมอำนาจนิยมแบบทางการจีน การประท้วงระลอกก่อนของ "ขบวนการร่ม"(ยืดเยื้อ 79 วันในปี ค.ศ. 2014)”

“และการประท้วงระลอกปัจจุบัน (ยังนิรนาม และสรุปบทเรียนจากขบวนการร่ม ตรงไร้แกนนำ มีลักษณะเป็นไปเองสูง อาศัยโซเชียล มีเดียนัดแนะจัดตั้งเคลื่อนไหว เยาวชนเป็นกองหน้า รากหญ้าเป็นกองหนุน มีผู้เข้าร่วมสูงสุดถึง 1.7 ล้านคนในการชุมนุมจากประชากรฮ่องกง 7 ล้านกว่าคน ฯลฯ นั้นคือการแสดงออกอย่างเป็นรูปธรรมของสำนึกพลเมืองฮ่องกงที่ต่างหากจากเอกลักษณ์/รากเหง้าชาตินิยมอำนาจนิยมจีนของพรรคคอมมิวนิสต์”

“ข้อมูลความเข้าใจเบื้องต้นทั้งหมดนี้ หมอวรงค์ไม่มีหรือไม่แสดงให้ปรากฏในคำวิจารณ์เลื่อนลอยเรื่อง ‘ชังชาติ’ ‘ชักศึกเข้าบ้าน’ ของตัวเองเลย คำกล่าวของหมอเหล่านี้ไร้ความหมายในเมื่อมันตั้งอยู่บนความไม่รู้ อคติ อวิชชาที่ไม่รู้ประสีประสาเรื่อง ‘ชาติจีน’ และ ‘บ้านฮ่องกง’ ที่เป็นจริงด้วยซ้ำไป”